ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L, SWil, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp (?), SXVI (?), SW (?)

Formy gramatyczne

darmo

Znaczenia

1. »bez zapłaty, za nic, niezasłużenie«

– Przez cały wiek słuzby swoiey nie był w okazyiey. krwi nie rozlał y darmo ziada chleb Rzpty. PasPam 147v.
– Z kogoz tedy większy iest Oyczyznie Emolument czy z owego darmo chleb z iadaiącego Birkuta czy z młodego a ustawicznie pracuiącego za zdrowie iey ochotnie krew Leiącego Towarzysza. PasPam 147v.
– Darmo T III 210.

Związki frazeologiczne

nie darmo:

– Słychac strzelanie y bitwę iakąs zaraz tedy ryscią poszło Woysko Zaraz domyslilismy się ze niedarmo. PasPam 112.
– Pan kanclerz wziął z [s]karbu 6000 Zło. iuz to niedarmo. PasPam 184.

2. »bez potrzeby,zbędnie, na próżno«

– W Skarbie co się dzieie pustki: darmo to WSCi tą intencyią zaprzątniono. Bo tam nie WSC niemozesz tym czasem nic wziąc. PasPam 179v.
– Z draycy wytnięmy was niewypusciemy was s tąd darmo mię szacie Rzptą. PasPam 230v.
– Chłopi moii prawie iak darmo przychodzili co mi iuz byli Cudzy porobili co potrzeba. PasPam 280v.
– List przyszedł po szlubie y pierwszy y teraznieyszy darmo. PasPam .

Związki frazeologiczne

czyjś chleb zjadać || darmo czyjś chleb zjadać:

– Nic niesprawił a przez dwie zimie chleb ziadał. PasPam 71v.
– Pisoczynski [Piaseczyńki] Kazimierz [...] starał się pilnie że by stawać pro Gloria Gentis [w obronie sławy narodu] y że by owi ktorzy znim aemulabantur [współzawodniczyli] widzieli ze tam niedarmo Chleb ziada. PasPam 76v.
– Przez cały wiek słuzby swoiey nie był w okazyiey. krwie nie rozlał y darmo ziada chleb Rzpty. PasPam 147-147v.
– Z kogoz tedy większy iest Oyczyznie Emolument czy z owego darmo chleb z iadaiącego Birkuta czy z młodego a ustawicznie pracuiącego za zdrowie iey ochotnie krew Leiącego Towarzysza. PasPam 147v.

3. przed bezokolicznikiem »nie warto, nie można, nie należy«

– Gdzie Boga niemasz tam darmo spodziewac się upamiętania. PasPam 228.
– Darmo tam Piniedzy posyłać bo ich nie wezmą. PasPam 254v.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Związki frazeologiczne

darmo tłoczyć z boku na bok łoże (sz. zm.):

– Ty sam nie spisz za wszytkich, nie dasz zemgnąc oku Wielki Hetmanie: darmo tłocząc na bok z boku Twarde łoze. PotWoj 41.
– Alec beze snu zeszła mu [Artaxiasowi] dzis cała [noc], Y darmo tłoczy zboku nabok Łoże. PotSyl 117.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Nié dármo chłopká pan czéstuié/ dobrzé to nędznik wnét poczuié. KnAd 811.

– My według áffektácyi Waszeći mego Mośćiom Páństwá utrzymujemy ná Seymikach ich interessá, co práwdá nie grzech: y zá toż ná nas sámych crucifige? że Brát Szláchćic weźmie jáki czerwony álbo bity, á czyli nie dignus operarius mercede? boli to gárdło gadáć dármo. BystrzPol N2v.

– Lekko sobié szácuiemy/ czégo dármo dostáiemy. KnAd 94.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

DARMO