Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

CZŁOWIEK

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   człowiek
D.   człowieka
C.   człowiekowi
B. uż. żyw.   człowieka
N.   człowiekiem
Ms.   człowieku
Znaczenia
1. »istota ludzka«
  • – Rádá Woienna postánowiłá ábdánkowáć Woyská co niepotrzebne/ á zátrzymáć tylko pewne Pułki ná Praesidia Fortec Pogránicznych/ á ná Gwárdyą Krolewską 300. człowieká/ szczegulne Officyery. MerkPol 130.
  • – Takis człowiek iako y on tak zołnierz iako y on na nim skora nie z karaczyny iako y na tobie. PasPam 114.
  • – Iako Człowiek Ludzki począł mię szczerze prosić że bym u niego odpoczął. PasPam 123v.
  • – U tego Człowieka Stary rozum choc Sąm iest młody. PasPam 143v.
  • – Dotrzy woysku parolu [...] ktora cnota w kozdym Człowieku chwalebna iest. PasPam 144.
  • – Iako człowiekiem tak y iego Fortuną Bog dysponuie. PasPam 150v.
  • – Nieobralismy na krolestwo Anioła Tylko Człowieka. PasPam 190v.
  • – Kollegowie moi mowią Nie naszego to Woiewodztwa Człowiek. PasPam 244.
  • – Natenczas był Praezydentem nie iaki Szumąn Człowiek grzeczny y Rozumny. PasPam 263.
  • – Są to prawda bona licita [dobra dozwolone] dobra do czasu Człowiekowi powierzone ale onych według samego trzeba zazywać dawce. PasPam 281v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • człowiek choleryczny:
  • człowiek rycerski:
    • – W MM Pan iako człowiek Rycerski wielkim na uczyłes się zyć Zołdem. PasPam 223.
  • prosty człowiek:
    • – Prosty człowiek, co trochę rozumu ma, widząc gdzie farby położono, on także takiez położy, maiąc na płotnie iuz wybitą formę i abrys. SekrWyj 46.
  • chrzescijański człowiek:
    • »chrześcijanin«
    • – Sam Bog swemi potwierdza tego słowy Quem amo Castigo [kogo miłuję, tego karcę] Co Nie tylko Chrzescianskiemu Człowiekowi wdziecznym od Boga nalezy tollerować sercem Ale y u samych Poganow osobliwą zawsze miało kosyderacyią. PasPam 149.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Choć ludzi jest gwałt a o człowieka czasem trudno. PasPam 249v.
2. »ktoś; ja; w funkcji podmiotu«
  • – Gdy po bruku w Miescie idą [Dunki] to taki uczynią kołat co nie słychać Kiedy człowiek do Człowieka mowi. PasPam 55.
  • – Wszystko było co Człowiek zamyslił trunki dobre osobliwie miody. PasPam 64v.
  • – Iuz kosci wsobie człowiek nieczuie od srogiego zturbowania. PasPam 98.
  • – Nigdy nietrzeba człowiekowi desperować Choc się nacię trochę za Marszczy Fortuna. PasPam 150v.
  • – Po kosciołach zas Gratiarum Actiones [modlitwy dziękczynne] czyniono [...] A w Człowieku prawie Serce usychało. PasPam 277v.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • chrześcijański człowiek:
Związki frazeologiczne

  • człowiek rozpuszczonej gęby:
    • »człowiek kłótliwy, pyskaty«
    • – Lubo háłásy y roskrwáwienie, z dawná zákazáne, iednák y gołe słowá przymawiáiące, ktoremi rospuszczoney gęby człowiek, pod kształtem nie poskromionych żártow, nátrętliwie drugiemu dorzuca, okazyą (by też nayskromnieyszemu) dáiąc do odpowiedzi y porwánia się broni. FredKon 7-8.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Obraz własny Krolow/ y innych ludzi: przechodzą iáko piáná ná wodzie/ przemiiáią iáko báńki wodne; y stąd ono przysłowie: człowiek báńká. BirkNiedz 33.
  • – Człowiék nié bydlę. Kn 133.
  • – Wolna myśl iedná roskosz v człowieká. RysProv 82.
od przysł.:
  • – Iesli każdy człowiek bąbelem iest dáleko więcey iest nim stáry. BirkNagr 37.
  • – Choć ludzi jest gwałt a o człowieka czasem trudno. PasPam 249v.
  • – Wstyd w młodym człowieku Cnotá/ á w stárym Niecnotá. RysProv 86.
  • – Człowiék nié bydlę/ to iest/ nié ma żyć iák bydlę. KnAd 132.
  • – Jédná nędzá nié dokuczy: ábo/ niédość ná człowiéká. KnAd 310.
  • – Kiedy człowiek łąki kosi/ ládá bábá deżdż vprosi. RysProv D4.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 28.02.2019