Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*WOJENNY

przym.
ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1606
Formy gramatyczne
nie określono wartości
  wojenny
stopień równy
lp M. m   wojenny
ż   wojenna
n   wojenne
D. m   wojennego
ż   wojennej
n   wojennego
C. m   wojennemu
ż   wojennej
n   wojennemu
B. ż   wojenną
n   wojennego
  wojenne
N. m   wojennem
ż   wojenną
n   wojennym
Ms. m   wojennym
ż   wojennej
n   wojennym
lm M. nmos   wojenne
D.   wojennych
C.   wojennym
B. nmos   wojenne
N.   wojennemi
Ms.   wojennych
W. mos   wojenni
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • Miejsce nad Warszawę nie może być insze, a czas, życzyłbym, żeby na Trzy Króle dla tym prędszego około wyprawy wojennej zakrzątnienia się. SkryptWojCz II 267.
  • ...podobniey było żábie Ezopowey zrownáć sięz wołem wielkośćią/ á niżeli iednemu konikowi polnemu by naywiętszemu z woiennym koniem... NajmProg D3.
  • Widzę konia kamiennego Na słupie, coś wojennego, Z marmuru dziwna robota... JarzGośc 71.
  • Poślę mu potem karty nie tak płonę I nie lutennym dźwiękiem nastrojone, Ale wojennej trąby, która dzieła Będzie po świecie jego roznosiła. MorszAUtwKuk 77.
  • Seym záś ten drugi Wárszawski, Seym snać będźie woienny; niechże Bog w-Troycy S. iedyny, zá szczęśćiem i Panowániem W. K. M. P. M. M. da, szabli Oyczyzny tey, iuż Krolom zpolney, przynamniey tak wiele Nieprzyiaćioł Krzyża S. ná placu położyć, iak wiele iest powtorzenia liter w-tych wszystkich Kazaniach moich. MłodzKaz 4.
  • Żeby zaś słodkim dawney wolnośći y przywroconey spokoynośći zażywaniem wszystkie Stany y Państwa Rzpltey iako nayprędzey oddaliwszy woienne niewczasy podług kondycyi y Praw w Traktaćie przytomnym, za zgodą stron opisanych ćięszyć się mogły... TrakWarsz D2v.
  • Szmer wprzód, a potem słowo na pokojach stawa, Że wojenna się zewsząd gotuje wyprawa; Pierworodnych wprzód zwołać i ludu starszyny, I z nimi wodzów mężnych, znakomitych w czyny, Zgoła, co było ludzi do wojennej zwady Stanąć kazał przed siebie do tajemnej rady; Tak państwa obszernego i rada być mnoga Musiała, i cnych ludzi wybornych moc sroga. JabłJHistBar II 527.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • wojenna Bellona:
    • Nie uprzedzili nikędy mnie inni, Marsa z woienną, mam swiadkow Belloną, A gdy od woyny wiek mnie wolnym czyni, Widział mnie Ratusz. PotSyl 75.
    • Woienna Bellona Zamysłu swego nikomu nie powie, Poki odemnie nie weźmie mandatu, Czy do ostrego brać się ma bułatu. DrużZbiór 450.
  • architektura militaris || architektura wojenna:
    • Architectura Militaris to iest Budownictwo Woienne Albo Obwarowanie Zamkow Miast y mieysc roznych. NarArch 1.
    • Architektura [...] dzieli się na Architekturę Kościelną [...] Na Architekturę woienną. Do ktorey należy fortece zamki zakładać, y mieysca przeciw nieprzyiacielskim inkursyom fortyfikować. BystrzInfArch C4v.
  • architekt militarii || architekt militaris || architekt wojenny:
    • Ingenier (albo) architect militarij ktory Mistrzem iest zakładania fortece, a ten ma bydz y Mathematyk. NarArch 39.
    • Architekt Militaris Ingenierem Nazwany. NarArch 79.
    • Atoli bez pracy iuż zkomputowany od Architektow Woiennych wymiar tychże linii następuiaca okazuie tablica. BystrzInfArch G1v.
  • artykuły wojenne:
    • Artykuły Woienne y pismo nizey napisane otrąbiono dla wiadomosci wszytkim. PiasRel 22.
    • Wszystkich Artykułow woiennych, tak przerzeczonego, iako inszego porządku przestrzeganie, nie tylko do Rotmistrza albo Porucznika, ale do Chorążego. FredKon 31.
    • Artykuły woienne dla woyska Polskiego opisane przez konstytucyą roku 1609. BystrzInfStat N 2v.
    • Artykuły albo Konstytucye wojenne Hetmańskie, jako od Radziwiłłow Hetmanow, osobliwą maią powagę, tak szczegulnie od Godnosci Twoiey biorą swoię wieczność. ArtWoj 1 nlb..
  • wojenna akademia:
    • Philip Macedończyk syna swego z młodu zaraz w woienney Akademiey do Spraw Ricerskich instruował. KalCuda 20 nlb..
  • budownictwo wojenne:
    • »sztuka wznoszenia fortyfikacji, jak np. murów obronnych, umocnień ziemnych itp.«
    • Wielki wtym błąd ludzi pospolitych, ktorzy lada Walmistrza co wał kopie albo co trochę rozmiaru umie, lubo budownictwa Woiennego, albo domowe[g]o] Indzienierem nazy waią [...]. NarArch 79.
    • Architectura Militaris to iest Budownictwo Woienne Albo Obwarowanie Zamkow Miast y mieysc roznych [...]. NarArch karta tyt..
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • ekonomia wojenna:
    • Ekonomia woienna [...]. T III 334.
  • amunicja wojenna:
    • 800 palisadow zwieść kazał, tudzież wszelkim dostatkiem zywności, y ammunicyi woienney Garnizon tuteyszy opatrzył [pan Reymić]. GazPol 1735 29 6 nlb.
    • [...] Woyska wielkie Rossyiskie z Amunicyami wielkiemi woiennemi y wiktuałami [...] ustawicznie na Ukrainę masieruią [...]. GazPol 1736 96 5 nlb.
  • wojenny aparament:
    • Okręty zapaliwszy ie zbili y zatopili [żołnierze Cezara], a drugie dwa gwałtownym następem ze wszytkim Ludem y woiennym apparamentem wzięli. SzołHist 15.
  • aparat wojenny (sz. zm.):
    • Na wojnę [...] z działmi i aparatem woiennyn, jeżdżą [Polacy]. NiemPam 104.
    • Kazał [Eneasz] [...] zabite[go] trupem bez wszystkie[go] rinstunku y Woienne[go] apparatu armatury Same[go] tylko wiesc. HerbOr 406.
    • Rozumieią iednák niektorzy/ że apparáty Woienne Kufirsztowskie zmierzáią do odebránia Rymberge z rąk Holenderskich. MerkPol 279.
    • Brzmią bębny po miasteczkach; szeleszczą Warstaty Co zywe się w Woienne sobi Apparaty. PotWoj 34.
  • baszta wojenna ruchoma drzewiana:
    • Baszta woienna ruchoma drzewiana. [...] une tour de bois dans l’ ancienne fortification pour l’ aprocher des murailles des assiégez. T III 27.
  • wojenna broń:
    • Na 15,000 wojska jest rynsztunku porządnie bardzo złożonego generałów dawnych wojenne bronie. ZawiszaPam 82.
  • baszta wojenna:
    • Máchyná/ vide Ogromna rzécz/ Básztá woienna/ Táran/ Szopá woienna. Kn 378.
  • baszta wojenna ruchoma:
    • Básztá woienna ruchoma: ábo Máchiná do murow/ [...] Ambulatoria turris [...] Subrotata turris [...] Turris mobilis [...] Oppugnatoria machina [...] vide Szopá woienna. Kn 17.
  • okręt wojenny:
    • Lubo tam iest port Spokoyny y Cichy ale przecię nieprzystępny bo do Samych Bulwarkow okręt wielki woięnny nieprzystąpi Chyba te małe okręty kupieckie Szmagi trzeba tedy do Okrętu wozić się. PasPam 68.
  • pora wojenna (sz. zm.):
    • Jeśli zaś o to, że czas i pora wojenna ustawa, mrozy, śniegi i słoty ustawicznie, tedy cośmy się gdzie indziej mieli dzielić kwaterami zimowymi, dzielmy się tu na tym miejscu w granicy nieprzyjacielskiej, ponieważ sian i innego pożywienia będziemy tu mieli z potrzebę. SobJListy 583-584.
    • [...] w Zimie Woysko sposobić trzeba, azeby zaraz iak nastąpi woienna pora, do zazycia gotowego było [...]. CzartListy 109.
  • potrzeba wojenna:
    • Mogłbym tákie plagi przytoczyć/ ktore potykáły tych/ ktorzy kościoły Kátholickie łupili. Miánowicie Hálberstádá Xiążę Brunświckie/ ktory ściągnął rękę świętokradzką do Zákrystyey iedney bogátey w Niemczech/ y statuę złotą z niey porwał Swiętego iednego/ żártuiąc z Swiętych/ á potrzebą woienną się wymawiáiąc. Czy to nie skarał Bog tego łotrzyká prędko? BirkNagr 46-47.
    • Wpotrzebie woienney rowny wSliachectwie Sliachcicowi tilko obok stanąc ma a plebeusowi zadnemu miedzi sliachtą Stawacsie obog niegodzi tylko miedzy Czeliadzią Sliachecką [...]. TrepNekLib 11v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

WOJENNA
rzecz
ż

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • Jákub Komornik opoczyński, za Stefaná krolá y Zygmunta III, woienną tráktował... NiesKor II 43.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 01.06.2023
Autorzy: PK
Data ostatniej modyfikacji: 01.06.2023