ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T, L (XVII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				smarowidło
	D.				smarowidła
	B.				smarowidło
	N.				smarowidłem

liczba mnoga

	M.				smarowidła
	B.				smarowidła
	N.				smarowidłami
	Ms.				smarowidłach

Znaczenia

»tłusta substancja do smarowania, smar, maść«

– Weź oleyku Narodini Piołunkowego/ miętczánego/ octu winnego/ káżdego po łotách dwu: náśion/ kminu kramnego/ ameos/ kardámomu/ prochu z korzenia Ráppárowego po drágmie 1. Zágrzać to wszytko áż ocet párą wyidźie/ z trochą wosku vczyn smárowidło. CiachPrzyp B2.
– I ów się też nie barzo do bitwy komosi, Ale nasmarowaną, jako czynią osi, Która sucho pod wozem pospolicie skrzypi, Chowa broń, choć mu z pochew smarowidło kipi. PotFrasz2Kuk II 381.
– Zważywszy o ty rany powinni Wąsowie cyrulika ugodzić, za co będą mogli na smarowidło gorzałki garniec, ale ją rozlali w tej okazji. ActScabVet 147-148.
– On znowu: „Przecie-ć z ciebie sknera! Darmo-ć te boty przyszły; wzdy kup chleba, sera, Niech się z sobą ucieszem! Każ dać konew piwa!” Pozwolił. Ten się — pijąc — na koncept zdobywa: — „Nie żałuję-ć tych botów, ale świeże, z szydła. Posiedź tu, jeszcze-ć do nich kupię smarowidła.” KorczFrasz 22.
– Jeszcze Paraliż ztych przyczyn wynika, gdy kto nieostrożnie smarowidłami swierzb, krosty wrzodziennice w ćiało wpędzi: Morzyska, Torsye, Kolikę Dryakwiami y innemi Opiatami uśmierza. BeimJelMed 379.
– Jeżeli zaś Pedogrycy przez Opium y inne uśmierzaiące lekarstwa czućie w nogach straćili, to niech sobie żyłę na nodze otworzyć każą; porzućiwszy powierzchowne smarowidła. BeimJelMed 389.
– Snopek pod pachą z rożnego zboż ziarna, Trzyma, powrosłem opasan do koła, Blisko niey stoią prácowite żarna, Paprzyca kámień kręcąc, gwałtu woła, Bez smarowidła darmo piszczy, skrzypie, Bo ta nie słucha, ziarno w dziurę sypie. DrużZbiór 427.
– A tą maścią się namaściwszy Kapłani, serca nabierali na lwy, y na tygrysy nie ustraszonego: dla tego zabiiali ludzi na ofiarę, okrutne maiąc serce: nawet y chorych tym smarowidłem ratowali z racyi przymieszaney tabaki. ChmielAteny IV 584.
– Smarowidło. Smarowiny. 1) Schmiere, Sache zum Einschmieren. 2) Schmiereren, Sudelen, Geschmiere; schlecht zugerichtete Spiese, zusammen geschmierte Artznen, Kleck-Mahleren. 1) onguent, graisse pour oindre. 2) barbouillage, m. tripotage, m. viande mal aprêtée; miton-mitaine, m. médicament mal préparé; méchante peinture. § 1) woz bez smarowidła, taniec bez dźiewki za nic nie stoi, prov. 2) smarowiny Doktorom drogo płaći. T III 2084.
– Lepieyby uczynili, gdyby między sobą gadali, o suknach, płótnach, [...] proszkach, pyłach, smarowidłach, i podobnych błazeństwach, bo wtym są dobrzy Mistrze, to ich nauka nayprzednieysza, to skarb, to pożytek z ich obieżdzania kraiów, ich cwiczenia, ich starania, ich z ludzmi obcowania zabrany. WłodekNauki 278.
– To więcey pomoże, niż użyte rozmaite oliwne smarowidła, n. p. Deszczki terpentynowym oleykiem smarowane, lub odrażaiące ostre wody, n. p. śledziowy lagier. SandHist 104.
– Zołnierska istotna broń; do tego wszystkie niewygody czásow, bez szwánku znieśie, skowká spodnia może stać w káżdey źiemi, gdźie Zołnierze oboz zákładáią, á choćby mokry ábo wilgotny grunt, [...] nie trzebá dla niey szczotki, do chędożenia z kurzáwy, ábo piasku, záwsze oná zdrowa, áni plastru, áni płatká potrzebuie, iák osádá u flint, áni smárowidłá i smárowánia trzebá, obeydźie się bez szpiku, oliwy, i do niey flászek ábo rożkow, áni fleytuchow, szrzubsztáku, żelázá i drewienká do polerowánia, i ták wiele innych unkosztow, mniey potrzebuie chędożenia Zołnierz; [...]. KampChwał 78.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: SMAR, smarowanie, SMAROWINY, MAŚĆ.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

SMAROWIDŁO