Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

KUPKA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   kupka
B.   kupkę
N.   kupką
Ms.   kupce
liczba mnoga
M.   kupki
D.   kupek
B.   kupki
N.   kupkami
Ms.   kupkach
Znaczenia
1. »mała kupa - wiele rzeczy leżących jedna na drugiej albo coś sypkiego (ziemia, piach) zgromadzonego w jednym miejscu w formie górki; sterta, stos «
  • Krolik/ [...] przekopuje ziemię; jáko y Kret/ [...] ktory kupki (gromadki) czyni. KomDobrOrb 69.
  • Zbierz wszystkie [tabliczki] ná kupki po piąci albo po sześci. Przyłoż ie czym żeby rowne zostawały, á nie paczyły się. SekrWyj 62.
  • Potrząsnąwszy zmieszáy wszystek krokos dobrze. Potym go do kupy zmieszány zágárniy. Niech ták trochę náprzykłád z kwádrans/ ná kupce poleży/ że go potász przeymie choć nieco poczernieie. SekrWyj 193.
  • Ná kártę białą násyp kilka kupek prochu. BystrzInfArtyl O3.
  • Kupka. 1) Håuflein. [...] 1) petit tas; petit monceau. [...] § 1) kupka pieniędzy, pereł. [...]. T III 685.
  • Niektórzy, mowi on, za rodowite żelazo biorą rudy małe kawałki, ośm albo sześć bokow maiące, takie kawałki znayduią się albo poiedynczo, albo w kupkach różnie zgromadzonych, i podobne są do pyritow czyli właściwey rudy siarki, maiącey różne figury, w którey siarka wraz z żelazem znayduie się. CourtBuchuOsińNauka 8.
  • Ruda gnieździsta kolor po wierzchu żółtawy, w śrzodku stalowy maiąca, łupiąca się w złuszczkę, albo konchy. Dobywaią iey w sążniu piątym, albo czwartym pod Sendowem w Powiecie Opoczyńskim. Kamienia nad nią nie masz; w kupkach, czyli gniazdach a nie warsztami znayduie się; zwierzchnia iest drobna, denna bywa w sztukach większych; okrywa ią ciąglica tłusta. OsińOpis 39.
2. »skupisko roślin, zwłaszcza trawy; kępka«
  • Kupká. Torus hebae [...] Torus graminis [...] Kupká trawy/ wyniosła/ wyniosła trawá/ darn. Kn 336.
  • Kupka. [...] 2) Půschlein. [...] 2) petit toufe, petit buisson d'une herbe. § [...] 2) to ziele kupkami roście; kupka trawy tu stoi. T III 685.
  • Potym okopuie się ziemia około każdey kupki dla uformatowania koło nich wału na geometryczną stopę grubego; w krotce potym nakrywa się cała owa kupka ziemię na kształt kopuły, tak a żeby wiersch tey ziemi na owey kupie nie był grubszy nad puł stopy Geometryczney. RieuleGosp 199.
3. »mała grupa ludzi lub zwierząt«
  • małą kupką swoich Pan názywa co zá nim idą/ względem tych ktorzy idą zá światem/ czartem/ y pożądliwościámi ciáłá swoiego. StarKaz 381.
  • Król wziąwszy perspektywę, a rekognoskują tureckie wojsko mówi do porucznika: „Widzisz, Waszeć, tę kupkę, Panie poruczniku?" Porucznik mówi: „Widzę, Mości Królu!" Król do niego mówi: „O toż to, tam sam Wezyr stoi!" DyakDiar 60.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

KUPKI
rzecz
nmos
blp

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba mnoga
M.   kupki
B.   kupki
Najwcześniejsze poświadczenie:
1622
Znaczenia
 karc.  »dawna gra w karty«
  • Pánowie co wołáli kart/ grę obieráią/ Jedni w Mąkę/ drudzy się w Zelándá zmawiáią: Ci záś w iednę trzydzieśći/ á owi w Prymirę/ Rozmáitą y chudzi tną Pácholcy birę. W kupki/ w kozer y w Szfánclá: á ktoraś tám duszá Wywabia w zákrytego/ z każką śmiáłą Ruszá. MorszHRoz C2v.
  • kupki. das Håufeln/ ein Karten-Spiel. forte de jeu decartes qu'on met en plusieurs tas ou coupes, où la plus haute de dessous gagne le jeu. T III 685.
  • grać w kupki. Håufeln. jouër a qui aura le dessous. T III 685.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 17.06.2025

KUPKAMI

w funkcji przysłówka
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
  kupkami
Najwcześniejsze poświadczenie:
1764
Znaczenia
»o drobnych roślinach, trawie: w kępach«
  • Kępiasto, adv. kupkami. T III 547.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 18.06.2025
Autorzy: WG
Data ostatniej modyfikacji: 18.06.2025