ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T

Najwcześniejsze poświadczenie: 1661

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		awantaż
D.		awantażu
B.	uż. nżyw.	awantaż
N.		awantażem
Ms.		awantażu

liczba mnoga

M.	uż. (n)osob.	awantaże
D.		awantażów
B.	uż. osob.	awantadzi
	uż. nosob.	awantaże

Etymologia

fr. avantage

Znaczenia

1. »zysk, korzyść, pożytek«

– Krol Kátholicki proponnie [! zam. proponuje] y prezentuie W. K. M. wszytkie te áwántádzi/ których życzyć sobie możesz/ á co naywiększa bez turbacyey/ y szwánku wiernych Poddánych oboygá Koron. MerkPol 260.
– Żeby jednak z tych miało co być traktatów, ja żadnego nie widzę podobieństwa, chyba żebyśmy im wszystek pozwolili awantaż. SobJListy 72.
– Co przez lat sześć rzczęście [!] miał [król szwedzki] z wielkim awantażem, sławą i chwałą imienia swego [...], że go nad wszystkich monarchów stymowano i preferowano, jeden dzień wszystko to zgładził [...] jedna lekkomyślna bitwa wszystko to zatłumiła. ZawiszaPam 272-273.
– Gtto WX Ltto Życzy Oraz mi Okupić tę będzie z awantażem moim. SapADiar 168.
– Potym Alliancyą wielką miedzy Cesarzem Polską y Wenecyą, zawarta, ktorą Z wielkim Chrzescianstwa Awantazem, az do Zakończenia woyny kontynuowano. IntrHist 148-149.
– A przecię to czyni Gdańsk z nami, gdy taxy według swego awantażu na zboże y insze mercimonia, a z oczywistą naszą krzywdą, formuie.á BystrzPol O1.

2. »pomyślny obrót rzeczy; sukces, zwycięstwo; korzyść, przywilej«

– Własnie się im [konfederatom] Zdawało, jakoby Hiszpanowie raczey Ze szkody Wenetow anizeli Z Awantazu ich kontenci byli. IntrHist 123.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

awantaż odebrać (sz. zm.):

– [...] P. Zagwoyski [...] forti manu uderzył na pomienioną Partyą, y nieiaki imprezy swoiey odebrał awantaż. GazPol 1735 39 2 nlb.
– Nie tylko Partya malkontentow codziennie się augmentnie, ale też iuż znaczny awantaż odebrali nad Woyskami nowego szacha. MerkHist I, 53.

mieć awantaż:

– Maią tym czasem awantasz [urzędnicy dworscy], że na Paszowstwa rozwożą godnym osobom Przywileie od Cesarza. ChmielAteny II 487.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: *AWANTAŻA.