ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, SJP

Najwcześniejsze poświadczenie: 1613

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				bindas
	D.				bindasa
	N.				bindasem

liczba mnoga

M.	uż. nosob.	bindasy
D.		bindasów
N.		bindasami

Etymologia

niem. Bindeaxt

Znaczenia

1. »siekiera ciesielska z wąską i długą szyją służącą do drążenia w drzewie«

☑ Bindas. Securis architecti, angustiore et productiore collo [...]. Kn 31.
☑ Pił ręcznych [...] 4 [...] Bindasow [...] 6. ArchRadziw 1638 5, 54.
☑ Osobliwie Ciesielskiego naczynia iako [...] topory bindasy Siekiery rozmaite Piły ręczne [...] ktore naczynia maią bydz zamkowe y zawsze w zamku maią zostawać. NarArch 153.
☑ Krzywonosowie łotrowie przybiegli I poczęli dziurawić bindasami mury. ZimBSiel 159.
☑ Postrzegszy Caezar w ludziach tey bojazni Sam; dąb wyniosły pocznie siec bindasem A potym krzyknie; Nie boycie się kazni Owszem rąbaycie; y wierzcie tym czasem Zem ja sam winien Bogow nieprzyiazni. LucChrośPhar 83.
☑ Bindas die Bindeaxt. WojnaLust 101.
☑ Ciesle w Dobrach potrzebni, cokolwiek architektury rozumieiący, trzyzwi, rozeznani; ktorzyby maiąc siekiery, bindasy, topory, piły, piłki, swidry, dłutá, klamry, węgielnicę, sznur, srodwagę, wszystko z należytą zakładali, y wystawiali proporcyą, według reguł tu opisanych w architekturze. ChmielAteny III 372.
☑ Do drzewianey Fabryki te są requisita. Piły wielkie y małe, topor, siekiera, bindas; swidry rożne, iako to łopatnie nawrotnie, sworzniowe, grabelne, łatne, hybIe rożne iakoto, szarfhybel, drugi sliszff hybel gładzący, trzeci fibanek, czwarty szpunthybel etc. ChmielAteny III 399.
☑ Bindas, g. [bindas]a. eine Binde-Axt. besaigue, piochon, sorte de hache servant aux charpentiers. T III 49.
☑ Bindas, siekiera wąska do wydrążania dziur. DudzZbiór 34.
☑ Nigdy náń piorun nie trzáskał w Sáletrże, Záden Báłwanow Topor nie uráżał, Aż gdy Chrzest Swięty z czásem ten błąd zetrze, Dopiero drzewom bindás nie pobłáżał, Y co w przod Bukow Bozki były, z tyże, Máchiny wstáły Chrześćiáńskie KRZYZE. JabłSWUprow Gv.
☑ Nie dbayćie ná te licznych Ord obłoki, Cnotą nie liczbą wszystkie Woyny stáią, Przed iednym Orłem ućiekáiąc w skoki, Stádá nikczemnych gołębi się boią, Bindás choć w ostrzu swoim nie szeroki, Wytnie lás cáły iedną mocą swoią, Nád mnogość srogich głázow, y kámieni, Dyáment mały kosztowniey się ceni. JabłSWUprow Iv.

2. bot. »roślina z gromady paprotników, z rzędu paproci; Lonchitis Lanceolata«

☑ ZIele Grot/ ábo Włocznia/ ktore Kiwiorem/ y Bindásámi drudzy zowią/ podobne iest listem [...] Lukowi [...]. SyrZiel 817.
☑ Włocznia źiélé/ kiwiór/ bindas. Lonchitis. Lanceolata [...] ślédzionká [...]. Kn 1273.

Użycia metajęzykowe

- Nomina báłwan bęben bindas bochen borys bot [...] habent genitivum in a. WojnaInst 28-29

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BINDAS