Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BOŻY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
lp M. m   boży
ż   boża
n   boże
D. m   bożego
ż   bożej
  boży
n   bożego
C. m   bożemu
ż   bożej
n   bożemu
B. m nżyw   boży
żyw   bożego
ż   bożą
n   boże
N. m   bożym
  bożem
ż   bożą
n   bożym
  bożem
Ms. m   bożym
  bożem
ż   bożej
n   bożym
  bożem
W. m   boży
ż   boża
lm M. mos   boży
nmos   boże
D.   bożych
C.   bożym
B. mos   bożych
nmos   boże
N.   bożymi
  bożemi
Ms.   bożych
W. nmos   boże
Znaczenia
»właściwy Bogu, odnoszący się do Boga«
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • kościół Boży:
    • Co zá dział wiernemu z niewiernym? A co zá zgodá Kościołá Bożego z báłwany? BG 2Krl 6, 15-16.
  • relig. boże przykazanie:
    • »jeden z nakazów moralnych wymienionych w dekalogu«
    • Mowię tak wszakto Nie Boze Przykazanie aby de necessitate kozdy Towarzysz wkole Generalnym Iurement odprawił. PasPam 121.
  • boże wstąpienie:
    • »nazwa święta katolickiego; Wniebowstąpienie«
    • Do Częstochowy wybralismy się tak że by na Boze wstąpienie tam stanąc. PasPam 178v.
  • bicz Boży:
    • Coz kiedy tak Bog dysponował, że nasi za niemi ruszyc się nie chcieli, aby ieszcze bicz Boży nad sobą mieli. Trupa na ten czas padło mało, bo się nawet y pobić szczerze nie dostało. HistBun 23v.
    • Przez to tak wielką wzbudził bojaźń Ze go Swiat Cały flagellum DEI, albo biczem Bozym być sądził. IntrHist 94.
  • anioł Boży:
  • baranek boży:
  • błogosławieństwo boże:
  • bojaźń boża:
  • chwała boża:
  • chwalca boży:
  • boże Ciało:
  • cud boży:
    • Y ktoż się nie zádziwuie cudom Bożym/ y nie záwoła z wielkim sercem: Poznałem ia Pánie/ iż wielki iest Pan? BirkOboz 59.
  • cześć boża:
  • dar boży:
  • dopuszczenie boże:
  • bot. boże drzewko:
  • duch boży:
  • dzieło boże:
  • bot. fiołki Matki Bożej:
    • Viola Medica, [...], Viola Mariana [...]. Kn 176.
  • kara boża:
  • med. boża kaźń:
  • królestwo boże:
  • lud boży:
  • łaska boża:
  • matka Boża:
  • majestat boży:
  • mąż boży:
  • miłosierdzie boże:
  • miłość boża:
  • moc boża:
  • boże Narodzenie:
  • obraz boży:
  • opatrzność boża:
  • bot. oset Matki Bożej:
  • pomoc boża:
  • pomsta boża:
  • prawo boże:
  • boży prątek:
  • pod przysięgą bożą:
  • ręka boża:
  • sąd boży:
  • skaranie boże:
  • słowo boże:
  • sługa boża || sługa boży:
  • służebnica boża:
  • służba boża:
  • sprawiedliwość boża:
  • stworzenie boże:
  • syn boży:
  • święty boży:
  • bot. boża trawka:
  • bot. włoski Matki Bożej:
  • wola boża:
  • wybrany boży:
  • zakon boży:
  • bot. ziele Matki Bożej włoskiej:
  • arka Boża (sz. zm.):
    • Przed Arką oną złotą zasłona była z szkarłatu [...]: przed Arką Bożą Panną naświętszą/ szczyro złota zasłona ta wisiała poślubienia/ y małżeństwa. BirkNiedz 61.
    • Miewał grzeszne kapłany, miewał niedowiarki Stary zakon, wżdy Bożej słudzy byli arki. PotFraszBrück I 516.
  • chałupka Boża:
    • Polazłem do tego kościoła. Wciornek z gliny, a mlekiem zewsząd pomazany, pstrymi płachetkami ściany obito, rozmaitymi rogoskami i guńkami ławy obesłano - owo jednym słowem przystojna chałupka Boza. BarMazBad 273.
  • gniew boży:
    • »kara boża, klęska, nieszczęście«
    • Ktory postępek że się Samemu Niepodobał Niebu y Oczywisty na Oyczyznę naszę zaciągnął Gniew Bozy. Bo zaraz iak otym poczęto traktować pokazał się na Niebie Straszny y wielki [kometa]. PasPam 188v.
Związki frazeologiczne

  • pismo boże:
  • dzieci boże:
  • pomazaniec boży || pomazańca boży:
  • w boży czas:
  • boża rosa:
  • chrzciciel boży:
  • stół boży:
  • owieczka boża:
  • kmieć boży:
  • każdy boży dzień:
  • dom boży:
  • każdy boży rok:
  • dziecię boże:
  • droga boża:
  • grosz boży:
  • boża męka:
  • dziatki boże:
  • potomek boży:
  • piastun boży:
  • pomocnik boży:
  • dziecięcie boże:
  • namiestnik boży:
  • cały boży dzień:
  • manną bożą żyć:
  • na imię boże:
  • obiad boży:
  • owca boża:
  • posłaniec boży:
  • cały boży rok:
  • w imię Boże brać:
    • »żyć z jałmużny«
    • Y dziadowi wymię Boze biorącemu powiedzieć pytaiącemu y Sprawić się do kąd idę niegotowem deNegare [odmówić]. PasPam 155v.
  • w bożą godzinę:
    • »w czas błogosławiony przez Boga, w porze najbardziej skutecznej«
    • Tak tylko tedy Szablami ten tego ten tez tego w Bozą godzinę. PasPam 94v.
    • Dali ognia dway z pistoletow do nas z wachmistrzem [...] dopieroz wnich w Bozą Godzinę. PasPam 156.
  • z łaski bożej:
    • »zawdzięczając Bogu«
    • Ieszcze z łaski Bozey konia do siędę bez pomocy. PasPam 188.
    • Z łaski Bozey przedałem drozey od nich 40 Złotych wyzey. PasPam 234v.
    • Po wzięciu kamięnca puscili Tatarowie zagony głęboko alec się im nie poszczęsciło z łaski Bozey. PasPam 236.
    • Ten Rok z łaski Bozey spokoyny był ale bardzo nie urodzayny y nieplenny a po staremu taniość wielka. PasPam 250.
    • Zaszedłęm tedy z łaski Bozey dosyc szczęsliwie tak Instantanee [nagle] wy brawszy się po owey chorobie y Głowa mię za łaską iego swiętą niezabolała. PasPam 281.
  • z Bożej łaski (król):
    • »zwrot używany w dokumentach wydawanych przez króla«
    • Ian Kazmirz z Bozey łaski krol Polski Wielkie Xiążę Litewskie Ruskie Pruskie Mazowieckie Inflandzkie kiiowskie Wołynskie Zmudzkie Smolenskie Czerniechowskie. PasPam 151v.
    • Pisze tedy krol drugi List tak Ian Kazmirz z Bozey Łaski etc. iako wyzey. PasPam 152.
  • w imię Boże:
    • PETRUS [...] Błogosławieni [...] elemozyny w Imię Boże dają, A naszy, chociaj skąpi, a wżdy nic nie mają. Błogosławieństwo Pańskie majętnymi czyni I będą ci zbawieni, niech mię, kto chce, wini. (WSZYSCY) [...] Wyjedziemy na tobie, jedno bełkocz dalej, Idźże, ani tu bywaj. SynKlechGrzesz 383.
  • przy nadziei Bożej:
    • »z Bożą pomocą«
    • Przy nadziei Bozey mozemy sobie słuszną formować Bataliią. PasPam 152.
    • Wyrozumiawszy krol z Ięzyka ze przy nadziei Bozey moze bydz wrękach naszych pomięniony Seczyn czyli Syczyn kazał do Szturmu gotować się. PasPam 269.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Stáry zálotny/ Bogáty łákomy/ Vbogi pyszny. Bozy, y ludzki nieprzyiaciel. ŻabPol B1v.
  • Potykay się w imię Boże/ ná toś brał żołd nieboże. RysProv XII, 8.
  • Więm że mi przy niewinnosci zadne niezaszkodzą Impostury Iuzem to powiedział przypierwszey Audyencyiey że wolno kurcie y Na Bożą mękę szczekać. PasPam 144v-145.
  • Łáská Boża/ dobre zdrowie/ co lepszego niech kto powie. RysProv VIII, ....
  • (wariant I):
    Iák Bożego grobu/ iák czégo drogiego broni/ strzéżé. KnAd 285.
  • (wariant II):
    KnAd 292.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • boża i Barankowa wieczna światłość:
  • święto Bożego Narodzenia:
    • Fleming [...] armistitium złamał [...], bo w sam dzień święta Narodzenia Bożego (rozumiejąc, że związkowi i trocha z województw, co się jeszcze byli nie rozjechali do domów, jedni nabożeństwem i obserwą wielkiego święta a do tego armistycyją ubezpieczeni, [...]) nastąpił z wojskami z szykiem idąc prosto na obóz polski. OtwFDziejeCzech 251.
  • ekspr. gwałt Boży:
    • LIszki też tám bywáły kędym dobrze wiedział/ Tom ia wziął konew wody/ á ná drzewiem siedział. Práwie około Gromnic/ gdy náwiększe mrozy/ Com ia tego poławiał ustáwnie gwałt Boży. NowSow A3.
  • cudem bożym:
    • Informowałem się o ziołach któremi [doktorzy znający się na chorobach wenerycznych] leczą wewnątrz i zewnątrz. Są tedy te: pirwszy bahun, drugie suchowirzch, trzecie bukwica, czwarte horyćwit i piąte starodub, po których zdrowieją ludzie cudem bożym. RadziwHDiar 102.
  • niełaska boża:
    • [...] przez to nie odwłocznego y częstego w sobie wzbudzenia skruchy włożenie się/ człowiek wprawuie się w Swięty pożyteczny náłog prętkiego náwroceniá się/ y nie ścierpieniá ná swym sumnieniu nie łáski Bożey [...]. BujnDroga 107.
Związki frazeologiczne

  • stolica Boża i Barankowa:
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas , DA
Data ostatniej modyfikacji: 16.03.2020