Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*PAPIER

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: PAPIER, *PAPIR, *PAPIOR
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1607
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   papier
D.   papiru ||   papieru
C.   papierowi
B. uż. nżyw.   papier ||   papir
N.   papiorem ||   papierem
Ms.   papirze ||   papierze
liczba mnoga
M. uż. nosob.   papiery ||   papiry
D.   papierów
B. uż. nosob.   papiery
N.   papierami
Ms.   papirach ||   papierach
Etymologia
gr. pápyros
Znaczenia
1. »materiał z włókien roślinnych używany do pisania na nim, drukowania itp.; kora drzewa egipskiego (papirusu?)«
  • – Gdzie pojrzysz, z kramów papier a czernidło Dobrze nie woła na nas jak na bydło [kazanie drukowane]. GrochWiersze 247.
  • – Plast też może przykładáć/ vwárzywszy liściá kápusty potłuczoney z winem y octem/ abo cimoliey z wodą stalowáną/ ábo kowálską/ ábo pápierem szárym grubym/ octem ciepłym nápoionym obwiiać. CiachPrzyp 34 nlb.
  • – Naley wody na miednicę potym w renkę szklenicę w oneyze papier wrzuc zapalony. GrodzMisc 16 (3).
  • – A ia tesz napełniwszy papir, więcey nie przydam tylko to zem iest zwyczainie WMm-o M-o Pana Miłuiącym Bratem ysługą Kr. Opalenski WcPo. OpalKListy 369.
  • Papir Papyrus. SłowPolŁac 50.
  • – Starzi używáli [do pisania] [...] skorek z Drzew/ osobliwie Egipskiego Drzewká/ ktore zwano Pápierem. KomDobrOrb 227-229.
  • – I iezeli zasobą obaczy poscigi Tak z bliska iak z daleka pokaże im Figi Takiec sie w Polszcze rzeczy, takie w Turcech działy A przecię Mir zostawał naPapierach cały. PotWoj 11.
  • – Aleć by mi tu pierwey Papieru nie stało By się wszytkich Zołnierzow z Domu twego miało Wyliczac ktorzy y dzis Trybem Wielkich Przodkow nie zbierają Podkow. PotWoj k. XVIv.
  • – Ale się to wszystko moze zmiescić w głowie co by na papierze wszystko miało bydz wyrazone. PasPam 135.
  • – Wolę iuz Cały wyterminowac List Luboc mi zal karty Papiru. PasPam 193v.
  • – O Boze Siłasz by na to Papiru wyszło kto by Czarnieckiego z młodych zaraz lat odwagi kawalerskie chciał wyterminowac dzieła nalezycie. PasPam 206.
  • – Z piianemi ich Pacholarzami Cuda robili w nos im papier zapalali. PasPam 229v.
  • – W izbie okna 2 w drewno oprawne miejscami papiorem pozalepiane. InwKal I 512.
  • – Oddaie conventowi przy kazdy racie papiru do pisania rasz przedniego drugi rasz srzedniego wiecznemi czaszy. KsKrowUl I, 638.
  • – Przyiachał tamze był pewny Młodzian z kompanij Marcin imieniem na nauki ale się bardziey począł przypatrowac pargaminowi na białogłowskich twarzach niz papierowi w xięgach. HistŚwież 207-208.
  • PAPIER FIN (Papier á la Royale). Chárta augusta REGAŁOWY papier wielki. Papier á lettres [...] Papier pocztowy Papier vegle et poli [...] Papier gładzony. Papier blanc Pura charta Papier biały. DanKolaDyk II, 327.
  • – Papierowe drzewka papier, arbisseau d''Egypte. KulUszDyk 118/ 2.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • azbestowy papier:
    • Azbestowy pápier w ogień wrzucony nie gore. BystrzInfElem S4.
  • bela papieru:
    • Bélá pápieru/ dziesięć ryz. Kn 19.
    • BEllá Pápieru: ma Ryz 10. SolGeom III 135.
    • Bella pápieru [liczy] ryz ... 10. BystrzInfRóżn Z3.
    • – ... 2) bela papieru ma ryż dziesięć. T III 32.
    • – O Pápierze. Bellá Pápieru ... 10 Ryz. Ryzá ... 20 Liber. Librá ... 25 Arkuszy. GorAryt 73.
  • papier szary:
  • »Bibuła«
    • – Pismo suszemy Pápierem szárym (fibulą) ábo Piaskim[!] z Piasecznice. KomDobrOrb 227.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Pápieru do wody/ Piorá do ogniá/ Księdza do żony Nie przytykay. ŻabPol B3.
2. »pismo, dokument«
  • – Bo coz nam dadzą Pákta? co złote pápiry? Gdy serce pod pokrywką/ y umysł nie szczyry. TwarSLeg 91.
  • – Przyszło do moiey wiádomości, iz niektorzy chowáią sobie te drukowáne pápiery ktore co tydzień in publicum wychodzą. MerkPol 56.
  • – Nie zgrzesze pono, że opisuiąc w tych pápirách mötus Politicus Orbis, do wiadomości też podáć będą. MerkPol 103.
  • – Dochodzić się może [...] że commercia Hiszpáńskie/ nie są Angliey potrzebne/ przy rácyách ták zmyślonych/ iako są te drugie/ ktore álleguią w osobnym papierze; w ktorym vsurpationem Ducis Braganoise authorisare usiłuią/ y lus aliquod in Coronam Portugaliae illi praetexere. MerkPol 260.
  • – Bo Pokoy w ostrzu broni: Niech im zadne Miry Nie mglą oczu: mieysca tam nie maią Papiery Kędy szable y Łuki będą ich krew chustem Toczyc nie pisac Piorem albo Inkaustem. PotWoj 68.
  • – WPiąciudziesiąt koni biegł, bez wszelkich Papierow Iakoby czasu nie było listami się bawic Zeby ustnie owszytkiem, mogł Zygmunta sprawic Człowiek mowny y smiały, alec nie ukuie Stą Kowalow: kto serca do woyny nie czuie. PotWoj 146.
  • – Mysmy pod Wezerowem stanęli Namiotem Żebysmy się nie zdali płocho wzgardzac miru Z przesłanego Wewelem, od ciebie Papieru. PotWoj 186.
  • – Daycie Panie tam ten papier co go Macie przy sobie. PasPam 155v.
  • – Skoro mi iuz Wda oddał papiery rzecze. [...] Iedz WSC iako nay raniey. PasPam 162v.
  • – Ale to zawsze w tey nad papierami sedentaryi, ktora przy W Pana latach zdrowiu iego nie bardzo pomoże. KonSRoz 1.
Odsyłacze