o Słowniku
autorzy Słownika
historia
źródła
autorzy tekstów źródłowych
zasady opracowania
statystyki
najnowsze hasła
ostatnio zmodyfikowane hasła
materiały archiwalne
kontakt
kwerendy
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
zaczynające się od
zawierające
kończące się na
dokładnie
przeszukaj także hasła w indeksie
a fronte
a tergo
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż
*
ŻOŁD
rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
D.
żołdu
B.
uż. nżyw.
żołd
N.
żołdem
Etymologia
niem.
Sold
,
z
z łac.
solidus (nummus)
Znaczenia
»płaca za służbę w wojsku«
– O podwyższenie
żołdu
, niechcę z J. K. Mością certować [...] ale cożem ja winien, że taką ansę humorom żołnierskim dano.
RadziwKSprawy
216
.
–
Zołdu
tyśiąc czterdżieśći: tyleż y ná Spássy/ Korona im wiecznymi ofiáruie czásy.
TwarSLeg
32
.
– Poczuwam się ze upomniec mogę smiele zasłuzonego
Zołdu
Tudziesz tez y to tey sztuki Hibernowego chleba posiągnąć smiele mogę.
PasPam
121v
.
– W MM Pan iako człowiek Rycerski wielkim nauczyłes się zyć
Zołdem
.
PasPam
223
.
– Gdy by Zołnierze z tego kontenci byli
Zołdu
kozdy y ia sąm do zgrzybiałey Starosci pewnie bym go nie odstępował.
PasPam
223v
.
– To
non salvat conscientiam
, bráć
żołd
, á za niego bogacić się, żadney żołnierskiey funkcyi nie robiąc, y odprawuiąc.
JabłSkrup
92
.
Przenośnie
Poniewaz tamtę rzucam dla teraznieyszey sarzą. W MMPaniey zyczliwie ofiaruiąc usługi, to znac ze poządanego spodziewam się
Zołdu
.
PasPam
223v
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa
– Potykay się w imię Boże/ ná toś brał żołd nieboże.
RysProv
XII, 8
.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym