Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*WRODZONY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1608
Formy gramatyczne
lp M. m   wrodzony
ż   wrodzona
n   wrodzone
D. m   wrodzonego
ż   wrodzonej ||   wrodzony
n   wrodzonego
C. ż   wrodzonej
n   wrodzonemu
B. m nżyw   wrodzony
ż   wrodzoną
N. m   wrodzonym
ż   wrodzoną
Ms. ż   wrodzonej
lm M. mos   wrodzeni
nmos   wrodzone
D.   wrodzonych
B. nmos   wrodzone
N.   wrodzonymi ||   wrodzonemi
Znaczenia
»właściwy komu od urodzenia, przyrodzony; nie nabyty; naturalny «
  • – Na swoje ty złe pracą podejmujesz: Naprzód żądło dziatek swych ty sama uczujesz, Bo się węże wylęgą, i jeśli nie twego Żywota cię pozbawią, więc przecię własnego Potomstwa z żalem twoim tak nazabijają, Że złość wrodzoną bestyi dzieci twe poznają poznają. VerdBłażSet 44.
  • – Ty jedno, jako dwie siestrze rodzone, zawołaj za mną, a Tobie wrodzone przyczyny przełóż i prowadź, gdzie zgnieły trup leżąc, dawno dźwigam wierzch mogiły! MiasKZbiór 139.
  • – Litewskie dawnieyszych czásow czynili/ Inflanckie zamki odeymowáli/ włośći plondrowáli/ Siewierską źiemię y przednieyszy iey zamek Smolenski/ przez práktyki (nie ták przez moc) opánowáli/ mordy łupiestwá/ naiázdy tyránskie czynili/ á práwie wrodzonemi y naćięzszemi nieprzyiaćielmi nád insze/ szláchetnym Polakom byli. PasŻoł B.
  • – Bo ludźie szláchetni dla tego dobrze wrodzeni są/ iż od oycow Complexią wźięli skłonną do obyczáiow poczćiwych/ y do spráwowánia zacnych rzeczy/ y mogą też rodźić dźieći z nátury/ do cnot skłonne. PetrSEt 139.
  • – A gdy iuż humory społ wrodzonymi się wilgotnośćiámi w ludźiách stáią/ rzeczy sobie podobnych prágną: ztąd ktore máią spalone wilgotnośći/ węglámi się násyćić chcą/ ktore meláncholią źiemię gryzą/ ktore záś grube wilgotnośći máią/ wapnem/ lniankámi/ futrámi/ y tymi podobnymi nákarmić się żądáią... CiachPrzyp B.
  • – Zawsze też Amor twój ode mnie stronił, Póki mię przed nim Wstyd wrodzony bronił; Niedługo jednak, jakoś mu doradził, Twój się Kupido z moim wstydem zwadził. ZimSRoks 122.
  • – Patrz ptaká! chociaż ledwie może kwilić Przecię nadprzyrodzoną władzą śmie się silić Właśnie, jakby nie kontent z gorgów swych wrodzonych Ludzkiej ręce zazdrościł i pieśni uczonych Chciał nawykać. ZimBSiel 97.
  • – Owszem, ty wygodziwszy swej wrodzonej chęci I nazbierawszy mądrych rzeczy do pamięci, Doma cię czekające pozbawisz tęsknice I poczciwe ucieszysz zdrowiem swym rodzice. MorszAUtwKuk 18.
  • – Prawda że to iest cięszka dyssocyacyia kiedy w rodzone krewnosci niewytrzymaią kolligacyie. PasPam 85.
  • – Kogo wrodzona nie ustrzerze poczciwość takie y tym podobne Iuramentow Ligamenta nie utrzymuią. PasPam 121v.
  • – Iest w respekcie u WMMPana Urzędu mego Hetmanskiego praerogatywa sprawuie to wrodzone iako we wszystkich inszych Akcyiach WMM Pana Iudicium y Łaska. PasPam 172-172v.
  • – Panna [...] przy wrodzoney Płci swoiey Szczupłosci Nie wzdryga się okrutnych Zwierzow Surowosci. PasPam 272v.
  • – Zwrodzony swoiey ochoty niechciał de Esse tak Swiątobliwey Woynie. PasPam 276v.
  • – Polak [...] szyderstwem wykręty Ociemięza nad słusznosc prawa wrodzonego A z tąd Prussom przyczynia zakału więtszego. DrobOpow rkp. 78.
  • – Jeśli urodą i w tej nieupośledzony I pięknymi przymioty tak był obdarzony, Że Marsowa surowość z wielką łaskawością. I z wrodzoną piękny spor wiodły w nim ludzkością. MorszZWierszeWir I 509.
  • – Vtáić się i wstrzymáć nie może w poważnym Oycu prawdźiwy wrodzony áfekt/ obvias śćiągáiąc ulnas, przystępuiących miłych gośći iako partem sui łáskáwie przygárnywa. PisMów II 74.
  • – KTo łuk ćiągnie/ álbo z iákiey strzelby do celu mierzy pospolićie wyżey bierze áby ták strzałá iáko kulá (ktore lub bystro lecą/ w sam iednák lot wrodzonym ćiężarem ná doł się biorą) tym wyższym do celu wymierzeniem/ w samę porę y miárę ugodźiły. BujnDroga 265.
  • – ...Zdumiewáiąc się Krol niosł vmysł niępożyty, A ránkor go zá serce szczypał iadowity Dla tego, że onego bogow lżyć dotkliwem, Y zywot iego gánić iákby vszczypliwem Ięzykiem nieprzestawał; iednák tych iásnośći Słow niepoiął rozumem dla wnętrzney ciemnośći, Gdy záś dla wrodzonego miłośći áffektu Nieśmiał go karáć, áni pomsty do effektu Przywieść, á wątpił zgołá, aby go miał z tego Przedśięwźięćia powroćić do vmysłu swego, Obawiaiąc się, áby,iż ieśli go mową Swą daley będźie drażnić, bespieczną odmową odmową [odmowa:subst:sg:inst:f] Przećiwko bogom iego wzruszon do większego Gniewu, nieuczynił mu z ránkoru co złego... DamKuligKról 180.
  • – ...podczas zimy gnoy wewnątrz iest wilgotny y ciepły dostátecznie, bo zimno okoliczne nie dopuszcza ciepłu wrodzonemu exhalowáć, y Odstępowáć. AlbSekr 120.
  • – A gdyśmy się w pokoju zamknęli, tedy uczyniłem przemowę do braci moich, żal wrodzony wyrażając, a oraz do nabożeństwa pobudzając i wdzięcznej na całe życie nasze pamięci za jego dobrodziejstwa, że nam dał pobożną i dobrą edukacją, a za błogosławieństwem boskim, znaczną nam z pracy swojej zostawił fortunę. MatDiar 403.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • wstyd wrodzony:
    • – Zawsze też Amor twój ode mnie stronił, Póki mię przed nim Wstyd wrodzony bronił; Niedługo jednak, jakoś mu doradził, Twój się Kupido z moim Wstydem zwadził. ZimSRoks 122.
Podhasła

WRODZONA

w funkcji predykatywnej
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
»jest właściwe od urodzenia«
  • – ...miłe niewiastki [...] dźieći rodźić iest wam iákby wrodzona/ dźiatki bráć bábom przynależna/ ale y to nie bez nábytego rozumu/ ktorego stárki ieszcze od zwyż swych bábek nábyły/ a wćiornastkie wszytkiego się z niemych náczyćielow nászych ábo vstnie náuczyły. CiachPrzyp E4v.
  • ~ Niepoprawne zródło .

WRODZONO

w funkcji predykatywnej
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • ~ Było to zawsze przodkom w.ks.m. i samemu w.ks.m. nie tylko zwyczajno, ale i wrodzono, że w nagłych i niebezpiecznych razach na R.P. przypadających, znaczna chęć i pomoc z domu w.ks.m. pokazała się, co się w tych zawieruszonych czasiech snadno widzieć dało. Niepoprawne zródło 2673.
Informacje dodatkowe
kartka bez adresu bibliograf. Nr fiszki 2673