ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI

Najwcześniejsze poświadczenie: 1606

Formy gramatyczne

bezokolicznik

bąknąć

czas przeszły

lp

m

3. os.

bąknął

czas przyszły prosty

lp

1. os.

bąknę

Znaczenia

1. »odezwać się cicho, niewyraźnie, półgębkiem«

– Przytym ich obtoczył tak twardym murem, że się im o tym nie tylko pytać, ale też przeciw temu i bąknąć nie wolno, bo to gotową szubienicą płacą. HerburtStrzałaCz II 166.
– [...] kiedy nikomu/ przeciwko zdániom ludzkim/ by też nabożeństwu Páná Christusowemu naprzeciwnieyszym/ y bąknąć wolno nie było: kiedy więcey warzono costitutie/ decretá/ y traditie ludzkie/ niż świętobliwą y Boską Ewánielią Páná Christusową [...] kiedy/ mowię/ ták wielka skázá byłá wszytkiego/ y ták wielkie nabożeństwá Christyáńskiego znieważenie [...]. SmalcBóst 166.
– Trunąć/ pisnąć. Mutire [...] Truń iedno [...] Pisnąć/ gębę otworzyć/ bąknąć/ tchnąć. Kn 1156.
– Bąkam, V. m. F. bąknę. [...] 2) mucksen. [...] 2) soufler, ciller devant qu. [...] 2) żaden ani bąknął. T III 19.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

2. »prosić o coś nieśmiało«

Rekcja: o co

– Dopuścili [posłowie na konwokacji] panu niektóre więzić, drugim wysługi brać, trzecich degradować i inne praeiudicia im czynić [...] postrach w drugich czyniąc, aby etiam ordinate nié śmiéli o nie bąknąć. OssZPam 48.