Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

DWA

licz.
odm. przez przypadki i rodzaje
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
M. mnżyw   dwa
mżyw   dwa
mos   dwaj
  dwa
  dwóch [z D.]
ż   dwie
n   dwa
D.   dwóch
  dwu
C.   dwiema
  dwóm ||   dwom
mos   dwoma
B. mnżyw   dwa
mżyw   dwóch
  dwu
mos   dwu
  dwóch
ż   dwie
n   dwa
  dwie
N.   dwiema
  dwoma
Ms.   dwóch
  dwu
Znaczenia
1. liczebnik główny odpowiadający liczbie '2'
  • Orzeł o dwu głowach dyamentowy z rubinkami. NiemPam 281.
  • Vpatrzywszy tedy Mahomet occasią napisał ieden zakon w ktorymby wszyscy mogli mieć nieiaką cząstkę. Ratowali go w tym dwai żydowie Apostatowie y dway haeretikowie łotrowie. BotŁęczRel IV 146.
  • Wszytkie płácze/ y wszytkie frasunki troskliwe: Wszytkie lámenty/ wszytkie płácze żáłobliwe. Ilekolwiek śmiertelnych obrzędow ná ziemi: wszytkie się zwalcie ná mię/ z ciężarámi swemi. Cokolwiek łez ná sercu/ y pod sercem żywie: Zbierzcie się wszytkie záraz do kupy rzewliwie. Płyńciesz dwiemá strumieńmi w zápłákáne oczy: Krew się niechay zá łzámi ná ostátek toczy. RożAPam 94.
  • Wziąć [...] z Benediktu ábo Skukliku wodki/ syropu Fiołkowego po dwu łyżek. SyrZiel 1152.
  • Naprzod idą bareczki małe o jednem wiośle, potem o dwu wioseł, o trzech, o czterech. PacOb 160.
  • Tedy wyszłá z miejscá ná ktorym byłá z onymi dwiemá synowymi swymi: á udáły się w drogę/ áby się wrociły do ziemie Judá. BG Rt 1, 7.
  • Ale zostáli byli dwá mężowie w obozie/ imię jednego Eldád/ á imię drugiego Medád: ná ktorych też odpoczynął on Duch: (bo oni byli nápisáni/ choć byli nie przyszli do Namiotu/ á ták y ci prorokowáli w obozie. BG Lb 11, 26.
  • Przyszli potym áż do rzeki Eschol/ y urznęli tám gáłąź z gronem jednym jagod winnych/ y nieśli ją ná drążku/ dwá tákże gránatowe jábłká y figi. BG Lb 13, 24.
  • A od zgromádzenia Synow Izráelskich/ weźmie dwu kozłow ná ofiárę zá grzech/ y jednego báránká na cáłopalenie. BG Kpł 16, 5.
  • Z domow wászych przyniesiecie chleby ná obrácanie tám ysám: dwá chleby ze dwu dziesiątych części pszenney mąki z kwásem upieczone będą: pierwiastki to Pánu. BG Kpł 23, 17.
  • Nárámienniki przytym porobili ták/ áby się jeden z drugim spojić mogł: ná dwu krájách ich spajáły się. BG Wj 39, 4.
  • Dwá/ pará/ Duo [...]. Kn 154.
  • W samym Klasztorze mieszkac chce y bendzie [Zofia Koniecpolska]. Ochmistrzow dwu przyielizmy. Białłagłowy te zostaią ktore od nas z domu wzieła. Haidukow czterech z żałobie, chłopiąt kilka, kozakow dwai dla listow y porozumiewania się z nami. OpalKListy 389.
  • W ich krwi i sprawiedliwość, choć przedtym mnie bliższa, utopiona, nowym go zwycięstwem wywyższa i jam częścią tryjumfu, kiedy wolen grozy wiedzie mnie z dwiema królmi w niewoli powrozy. CorMorszACyd 74.
  • Expensa doroczna starostwa [...] Dworznikowi [...] fl. 40 Dwiema parobkom, chłopcom i dziewkom [...] fl. 120. OpisKról 421.
  • Skoro powie [wezyr] o Polskiey Woynie swoie zdanie Przypomni co w ich świętem stoi Alkoranie Kędy Machomet Turkom surowem zakazem Zwady ze dwoma broni Nieprzyiacioł razem. PotWoj 29.
  • Wrocili my się tedy do Miasta tylkosmy rozkazali żeby zkozdey wsi po dwoch przyszło by mieli kwity poborowe że by się z nich informować ktora wies więcey ktora mniey ma Gruntow. PasPam 81v.
  • Wolskich Stoi dwoch grzecznych Ludzi Paweł co był Starostą potym Litynskim y drugi co go zwano odlewany. PasPam 92.
  • Iest to Nodus Gordius I dwiema palcami związać go było Snadno ale pochwili nieda się rozwiązać y zębami. PasPam 139.
  • Ten dysgust uczynić chcecie nie mnie ale Dwiema Monarchom. PasPam 169.
  • Rozdzielono nas na dwie watahy. Dano nad iedną Watahą kommęndę Kalinowskiemu. Nad drugą zas mnie. Poszlismy dwiema Szlakami nocą. PasPam 236.
  • Gdy zaś ktory Rolnik ma trzech albo dwoch Synow niektorych niech przysobie do roli applikuie. HaurEk 66.
  • W Tryangule, Rozwartokątnym BCD kwadrat na ścianie BD przeciwney angułowi rozwartemu C większy iest niż dwa drugie kwadraty na drugich dwoch ścianach (BC, CD). SolArch 1, 264.
  • Dwoch Szrob siłá iest przedziwna: ták że nimiey Cieśle budynki podnoszą: y w Roku 1686, Sławny Piotr Bebor, Budowniczy Krolewski, całą Wieżą Ratuszną Krakowską [...] wyniosł z sześcią pomocnikow. SolArch 13.
  • Naypierwszym Korwin tey był Authorem fozy, Fráncuzá między dwoma, zábiwszy Obozy. Zbroię oddał Mársowi, że mu pomogł w zwádzie, Pierścień sobie ná pálec, znák honoru kłádzie.Odtąd wolno nikomu nie bywało w Rzymie, Pierścieniá miec złotego chybá kto go zdeymie. PotPocz 146.
  • Gdy ci dwai Prorocy skończą swiadectwo swoie, bestya, to iest Antychryst, podniesie przeciwko nim woynę, zwycięży ich y zábiie. BystrzInfCosm H3v.
  • Dwoch amoratow [Apollina i Narcyza] miłość mściwa tropi, Jednego spali, drugiego utopi. DrużZbiór 529.
  • Dwa. zwey. deux. T III 290.
  • Dwa wird vor einem Masc. dwie vor einem Foem. und dwa, oder dwie vor einem Neut. gesetzt. [...] § dwa domy; dwie Pany; dwie (dwa) serca. T III 290.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • dwa a dwa:
    • Dwá á dwá/ vide Po dwu. Kn 154.
    • dwa a dwa. zu zweyen. deux à deux. T III 290.
  • we dwa brety:
    • Przykryto ziemię feilundyszem czerwonem, na nim we dwa brety złotogłowiem tureckiem ciemnobrunatnem. NiemPam 46.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Bog sam widząc że z ciebie ni iemu świeca/ ni czartu ożog/ że/ pod pokrywką pobożności/ twey lubieżności szukasz; a (iák więc mowią) iednym charte[m] dwoch zaięcy gonisz. BujnDroga 71.
  • Dwié robocié rázem robić trudno/ niépodobno. KnAd 219.
  • GOUTTE [...] PODOBNI do siebie iák dwie krople wody iedna z drugą. DanKolaDyk II, 93.
  • Dwá rázy Zoná mężá biłá/ raz że ogorki łupił/ a drugi raz/ że iábłek nie łupił. RysProv III, 5.
  • (wariant I):
    Zaden niemoże dwiemá Pánom służyć/ Abo iednemu zechce się przysłużyć: Abo drugiego schowa nienawiści/ z obudwu rázem trudno wziąć korzyści. TwarKPoch G3v.
  • (wariant II):
    Zaden sługá nie może dwiemá pánom służyć/ gdyż álbo jednego będzie miał w nienawiści/ á drugiego będzie miłował; álbo się jednego trzymáć będzie/ á drugim pogárdzi. Nie możecie Bogu służyć i mámmonie. BG Łk 16, 13.
  • (wariant III):
    Powiedzieli [mieszczanie] że Niemoze nikt dwiema Panom Służyc mąmy tez teraz swoich Panow ktorym się wysługuiemy. A Stał tam Litwy Pułk. PasPam 166v.
2. składnik liczebników wielowyrazowych odpowiadający liczbie 2
  • A było jch policzonych według fámilij jch dwá tysiącá, siedm set y pięćdziesiąt. BG Lb 4, 36.
  • A Poczet mężow ludu Izráelskiego táki jest. Synow Fárosowych dwá tysiącá/ sto y siedmdziesiąt y dwá. Synow Sefátiaszowych trzy stá siedmdziesiąt y dwá. BG Ne 7, 8-9.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

DWAJ
rzecz

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1625-1626
Znaczenia
»dwaj mężczyźni«
  • Ma[m] te wiadomosc isz mię dwai do dworu opisuią ieden pokoiowy moy, a drugi blisky boku mego. OssJŻyw 31v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 16.07.2010
Autorzy: WG
Data ostatniej modyfikacji: 16.07.2010