– Bárzo często też pástuchowie ná polu widáli/ iż niektore bydlętá trzy/ ábo cztery skoki ku gorze uczyniwszy/ záraz ná ziemię padszy zdychały/ á to wszytko zá powodem szátáńskim/ á spráwą czárownic. SpInZąbMłot155.
– Wielusmywidáli stárych chromych/ y skurczonych/ ktorzy powiedáli/ że się im to od czárownic przydáło. SpInZąbMłot397.
– Azaż nie widacie, co w ogrodach kosztownych są wierzby pachniące jako piżmo, są też suche i bezpożyteczne drzewa? SaadiOtwSGul227.
– Do czego się tenże więzień nie znał, powiedając jako żywo tego kija nigdy nie mieć ani z nim chodzić ani go widać ni u kogo. RegZłocz137.
– Z oszukaniem, pamiętam, żem je raz zastała, Ale i z mężobójstwem częstom je widała [Zdrada mówi o Milczeniu]. ArKochOrlCz III317.
– Więc i najgładsza dziewka, jak prędko poznała Rynalda, bo go często w Paryżu widała, Przystępuje się bliżej [...]. ArKochOrlCz III439.
– [...] ty Pánie młody/ ieśliś mądry/ oczu twoich strzeż áby márności nie widáły; iáko się im przyuczą/ połápi ich ow skrzydłáty Bożek/ ktorego niektorzy zwáli Kupidynem [...]. BirkOboz76.
– Co za lud, że się go nigdy nie widało, Zkąd przyszedł? że mu się świat burzyć dostało, Ach co się stało! DembPrzew5.
– Siłá tedy tákowych ludzi widamy/ ktorzy wewnątrz/ ták do przyiacielá iáko y do sługi/ nie weyrzawszy státecznie/ záraz nimi pogárdzáią [...]. StarPopr78.
– Widam/ widywam co. [...] Saepè video, videre foleo, subinde passim video. Visito [...] aliquoties habet hoc sensu.Kn1243.
– A iesli ktory został dom nie rozwálony/ Y w ták wielkim nieszczęściu cáł iest zostáwiony/ Wierzch iego iednák wyższe wody okrywáią/ A ná głębiey y wieże widáć się nie dáią. OvOtwWPrzem19.
– O siostro/ o żono/ o Niewiásto kochána/ Sámá tylko iedyna żywo záchowána/ Ktorą mnie spolny rodzay y związki Stryieczne Krewności/ y Małżeństwo przyłączyło wieczne/ Y dziś niebespieczeństwá sámy przyłączáią Ziem tych/ ktorekolwiek wschod y zachod widáią. OvOtwWPrzem22.
– Widałeś mię Pánie moy w polu, widał w Száncu? Dziś com zdobył w Mársowym toć przynoszę táńcu [...]. PotPocz140a.
– [Bóg] Grozi, y do pokuty w przod ludzi przestrzeże; O czym w Siętych w Kronikach Máchábeyskich stoi, Ze ieznych, ná powietrzu, widano we zbroi. Ktorym, ile dosiągnąć mogło oko człecze, Ostrosieczyste w ręku błyskáły się miecze. PotPocz19-20.
~Widam. Widywam. offte sehen, zu sehen pflegen. voir souvent; étre acoutumé à voir. T III2524.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa
– Kto ná morzu nie bywał/ ten dziwow nie widał.RysProv37.
zwykle w formie zaprzeczonej
»taki, którego się widuje«
– [...] kto pielgrzymuje i po świecie chodzi, wiele się nauczyć może, jako w obyczajach, w nabyciu czego, w obaczeniu rzeczy dziwnych i innym mało widanych abo słychanych [...] owa wielu rzeczy niesłychanych i niewidanych i wielu spraw dziwnych napatrzyć się i zrozumieć może [...]. SaadiOtwSGul147-148.
– Pogáństwo z murow wysokich pátrzáło/ Ná niewidáne porządki y szyki [na procesję]. TasKochGoff277.
– Widány/ Familiaris oculis meis rusticus [...] Hanc videor nescio vbi vidisse prior. Quem ego oculis vsurpaui meis [...]. Kn1243.
– Niépodobienstwo. Niépodobne rzeczy. Niésłychána niéwidána to rzécz. KnAd636.
– O dzieło niewiem iesli kędy innym widane! to wiem że postronnym o tym cnego mężá/ Xiążęciá nászego ánimuszu ledwie słychane. WojszOr112.
– [...] Miástá i Zamki iedne cale absorptae, drugie wniwecz desolowáne y zruinowáne zostawáły/ á ták wiele ludzi pod wálinámi poginęło/ że spectaculum było lachrymabile y od dawnych czasow nie widáne. MerkPol204.
– Posągi z miedzi w wielkość nie widane [...] Którymi ludzie zdobią zwykle groby, Niceście nie są [...]. MorszAUtwKuk147.
– Nigdy w Polszcze nie widany oddaie praesent. PasPam80.
– [...] nawiedzą oyczyznę kochaną, Kędy Machinę wielkiego Kosciołu, Y Kolos słoncu, dotąd nie widaną, Robotą: Siodmem dziwem stawią swiata, Iako Brat znalazł, napamiątkę Brata. PotSyl109.
– Materyą tę z Włoch w szkatułach przesyłaią, za rzecz niewidaną wtych tu kraiach [...]. SekrWyj50.
– Ale skoro do wschodu przychodziło/ ozdobiło łożnicę swoię nalepiey/ to iest Jutrzenkę: ciáło mowię/ y duszę Pánieńską: nápełniło ią niesłychánymi/ y nigdy niewidánymi dziwy/ iáko theatrum iákie/ iáko Mátkę y corkę Stworzycielową. BirkNiedz46.
– [...] o dziwy dziwy nigdy nie widane O dziwy smiele rzekę nigdy niesłychane Mizerny człowiek w grzechach ustawicznie broi A Bog na krzyzu przezen miedzi łotry stoi. KodKon83.
– [...] cerkiew S. Jana iakoby w poł zamku stoi, na tey wszystkiey cerkwi wieza barzo wysoko wymurowana z ktorey widać daleko na wszystkie struny stolice [...]. MasDiar71.
– Z malusieńkiey Chmurki deszcz tak okrutny spadł, że Człowieka przed Sobą nie widać było. MasDiar94-95.
– Wiechali na Pyrene, z ktorey moze czasu Pogodnego, dnia, rozne piaski y Francią Z iedney strony, a z drugiey widziec Hiszpanią Jako dwie morza widac, gdy w Apennin wiedzie Tuskanskie y Słowieńskie [...]. ArKochOrl33.
– Widáć co/ nié widáć. [...] Apparet aliquid [...] Comparet [...] Visebantur ornamenta quorum exigua pars comparet. Occurrunt oculic tot paludes tot campi. [...] Nulla tellus occurrit [...]. Kn1243.
– [...] miał dzieci kilkoro z Widankowny będzie Widac gładysze, trzeba ich wygładzic od sliachectwa [...]. TrepNekLib97.
– Owiec nie wyganiac na pole zimie kiedy na trawie swiecące blaski widac bo im to szkodzi bardzo. GrodzMisc182.
– Wozów liczba bezmierna już pożakowanych, Tamże [wśród uchodźców na cmentarzu przy katedrze św. Jura] nie mało widać skrzyń porabowanych. ZimBSiel155.
– Dopowiedziano Woiewodzie że iuz proporce iego widac w tyle szykow Nieprzyiacielskich. PasPam107v.
– Wyglądamy czy nąm tez da iaki Sukkurs ta Pani cos my się za iey krzywdę uięli albo chłopom kaze nic niewidać. PasPam156.
– Lezy w piernatach iako długi ieno mu brodę widać. PasPam165v.
– Tam nasi Panowie są na Odwodzie gdy by im cięszko było iuz by ich tu zanami widać było. PasPam239.
– Iak było niewidac okupu piiali wodę potym drwa do kuchni rąbali y nosili y w tey nędzy zywot Skonczyli. PasPam52.
– Przechodziło Woysko pagorek z ktorego widac było ieszcze Granicę Polską y Miasto. PasPam54.
– Kiedy iuz konce owey kraty widać, radzismy. PasPam59.
– Maietnosci iego y Zamek widac było Niedaleko Fryderyka [Friedrichs-Odde]. PasPam63v.
– Zachodzi tedy Słonce az widac z tamtey strony kogos y mowię. A noz mamy Ięzyka. PasPam91v.
– Widywaliśmy Arianow, nigdy u nich tańcow nie widać było, nigdy słowa szpetnego nie słychać, a kiedy weselne gody odprawowano, Psalmy z sobą spiewali. MłodzKaz460.
– Budynek zaś cały znać, że gościnny, bo widać przed wroty Stoł umajony, a wisi nad stołem Deszczka z napisem: PodZłotym Aniołem. LubSTobPol106.
– [...] dżdże lunęły przez dni czterdzieści; zewsząd iák cebrem láło/ y ták się cáła ziemiá wodámi nápełniła/ iż nawyszsze gory zátopione są/ y tylko niebo y morze ná świecie widáć było. BujnDroga136.
– Po nád rzekę tę [Amazonkę] wiele widać rownin, y padołow bardzo ludźmi osiadłych. ChmielAteny II674.
– widać las. der Wald ist zu sehen. la forêt paroit, est visible. § na sto staian łunę od ognia widać było. T III2524.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe
jedno kogoś nie widać;
tylko kogoś nie widać:
– Co godziná co odmieniam/ piię/ wychodzę/ etc. In horas exspecto [...] Poloni etiam dicunt: Co piés szczéknié/ vel będzié/ iédno go niéwidáć. Kn86.
– [...] kaczmarz Bogusz przyiedzie, co go tylko niewidać z Zakluczyna z jarmarku, tedy nie boy sie, bo on dobry, łagodny człowiek [...]. AktaMusz58.
