ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI

Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

M.		gruchot
D.		gruchotu
B.	uż. nżyw.	gruchot
Ms.		gruchocie

liczba mnoga

uż. nosob.

gruchoty

Znaczenia

1. »łoskot, szczęk, turkot, trzask«

Gruchot/ gruchotánie. Crepitus testarum [...] Sonitus testarum [...] Strepitus [...] Strepitus rotarum Plausus columbarum [...] & palumbes plausitant [...]. Kn 213.
Náprzod się ważył dáry drzeć własne z świątnice Amik Ophionowic; naypierwszy z káplice Lichtarz porwał/ lamp gęstym osadzony wzorem; Tym obwyż wyniesionym/ iák ktory toporem Ofiárownym/ białego kárk zrázić chce byká/ Trzásnął Lápitę w czołá puł Celadonczyká/ Y odszedł kruszu kości w licu nie poznánym. Oczy precz/ wlicznych kości gruchocie zmieszánym/ Wspak poszedł nos/ y zákłąkł/ w podniebienia polu. OvŻebrMet 301.
Gruchot/ Crepitus, sonitus. Froszkimas. SzyrDict 77.
To pewna, że nie mász tego, co mnie też kiedyś powiádano, bá i ználazł by to w-Księgách, iákoby miał bydź do dzisieyszego dniá żywy, ręką macháć, ten żołnierz, ktory policzkował Páná IEZUSA; ále iest w-Ieruzalem podánie, że doświadczáią częstokroć tego, Chrześciánie, bá i sámi Turcy, iż ná mieyscu biczowánia Páná IEZUSA, w Piątki, często gruchot iákiś słycháć, ná kształt biczowánia. MłodzKaz III, 243.
Zwyczáina to w-pokoiách Páńskich: śpi Pan, śpi Monárchá: bá i wdomách w-ktorych iest porządek, że kożdy cicho gada, ná pálcach idzie, gruchotu kożdy się strzeże. MłodzKaz III, 514.
[...] FRACAS, (brisement des choses qui se fait avec grand bruit.) Violenta rerum cum horrendo fragore fractura, ae, f. Ruina, ae, f. Cicer. TRZASK Łąm rzeczy z hałasem się łomiących. W Polskim rozmaicie się mowi łomot trzask co do drew. Brzęk co do kruszcow szkła, glinianych statkow, gruchot co do skorup orzechow kości [...]. DanKolaDyk II, 58.
Gruchot, Gruchotanie. 1) Gerassel, Gepolter [...] 1) patarade, fracas, éclat, un tintamare, craquetement [...]. T III 425.
Gruchot/ Strepitus [...] Geschwader/ Geräusch/ Getöss/ Gepolter. DasHünDict Uu iij.

2. »odgłos wydawany przez gołębie«

Gruchot, Gruchotanie [...] 2) das Krummeln der Tauben [...] 2) le son naturel des pigeons quand ils rocoulent. T III 425.

3. tylko w lm »zniszczona, nienadająca się do użytku rzecz«

Chałupa młynarska z wystawą, sienią, izbą i komorą. Komin wielki - gruchoty, mały z piecem trochę lepszy. InwKal II 227.
Podłoga wygnieła, komin i piec gruchoty, posowa z tarcic zła. InwKal II 229.
Komin dobry, piec gruchoty; okna 2, oba złe, posowa nad sienią i izbą poprawy potrzebna, dachem nowym pokryta. InwKal II 233.
Chałupa z wystawą, izbą, sienią i komorą. Komin dobry, piec gruchoty. InwKal II 237.
Sień z komorą z pruska, jak wyżej, stawiana. Piec z kominem - gruchoty, okna 2 w drewno oprawne, złe. InwKal II 246.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: GRUCHOTANIE.