Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*ATLANT

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SW, SJP (w in. zn.)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil


Najwcześniejsze poświadczenie: 1669
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
D.   Atlanta
C.   Atlantowi
N.   Atlantem
liczba mnoga
M. uż. osob.   Atlantowie
D.   atlantów
C.   Atlantom
B. uż. nosob.   atlanty
Ms.   atlantami
Etymologia
łac. Atlas, - antis, z gr.
Znaczenia
1.  mit.  nazwa własna »tytan, olbrzym podtrzymujący na ramionach sklepienie niebieskie, Atlas«
  • Hesperidy były trzy Siostry, Synowice Atlanta ktory kędys Niebo na ramionach dzwiga. PotPrzyp 4v.
  • Mężnym Atlantom Olimpu machinę, Przystoi dzwigać, garłem paięczynę. MikSil 265.
Przenośnie
2.  przen.  »człowiek niezwykle silny, zwłaszcza silny duchowo; ktoś, na kim spoczywa odpowiedzialność za coś nadzwyczaj ważnego«
  • Te trąby echem swym podwyższą Jordanów; tedy trąby mając sekundantem, Woda w znikomej rzece staje się Atlantem. O, jako srogi ciężar, jako wielkie brzemię: I niebo, i sarmacką grzbietem dźwigał ziemię. PotFrasz4Kuk I 338.
  • Ludzie znaczni, którzy na miejscu boskim dźwigają ten ciężar świata, co to są prawdziwymi Atlantami tego Jowisza najwyższego, jakoż sobie pofolgować nie mają i czasem wedle potrzeby nie popróżnować? LubSArtDąb XII, 842.
  • Wielkich Domu tego nie regestruiąc Atlantow, dość przez się iasnym, nie przyswiecaiąc splendorom, dwoch tylko wspomnię. DanOstSwada II, 25.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

*ATLANT
rzecz
m

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
D.   Atlantu
Najwcześniejsze poświadczenie:
Znaczenia
nazwa geograficzna »łańcuch górski w pn.-zach. Afryce«
  • Imperium Rzymskie (ktore w nawiętszey swey możnośći/ rozćiągáło się od Oceanu Hibernickiego/ áż zá Tigris rzekę/ y od Oceanu Atlántskiego/ áż do odnogi Perskiey/ y od Atlantu/ áż do pusczey Káledońskiey/ y przychodźiło do rzeku Albis/ y przechodźiło Dunay/ á to było zá Cesárzá Tráianá) poczęło się nákłániáć náprzod pod woynámi domowymi/ zá Gálby/ Otthoná/ Vittelliusá: ktorego czásu woyská/ co były ku obronie w Wielkiey Británniey/ poszły ad Terram firmam, á Olándia/ y bliskie niey kráie rebellizowáły: á prędko potym/ gdy gránice zostáły bez obrony/ Sármatowie przeszli Dunay/ Alánowie zás bramy Káspiyskie: Persowie nábyli śił y sławy: Gothowie przeszli Misią/ y Mácedonią/ á Fránkowie weszli do Gálliey. BotŁęczRel III 65.
  • Wieść iednak niecierpliwa dosiągszy ramiony Wysokiego Athlantu/ a z dementy ony/ Cesarskiey wziąwszy pochop: miedzy gminem sieie/ Hołdu postąpionego łakome nadzieie. TwarSLeg 23.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2023
Odsyłacze
Patrz: ATLAS.
Autorzy: KŻ
Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2023