Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

PASTUCH
rzecz
m
, PASTUCHA
rzecz
m albo ż

ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. m   pastuch
m albo ż   pastucha
D. m   pastucha
m albo ż   pastuchy
C. m albo ż   pastusze
B. m uż. żyw.   pastucha
m albo ż uż. żyw.   pastuchę
N. m   pastuchem
m albo ż   pastuchą
Ms. m albo ż   pastusze
liczba mnoga
M. m uż. osob.   pastuszy
  pastuchowie
m albo ż uż. nosob.   pastuchy
B. m albo ż uż. nosob.   pastuchy
N. m   pastuchy
m albo ż   pastuchami
Znaczenia
1. »mężczyzna pasący zwierzęta«
  • y tą się zákrapiáiąc vszedł mil kilká/ y znowu ku dniowi zákopał się/ álić ráno owiec stádo wielkie náto przydźie mieysce/ pástuszy ze psámi szli [...] z drugimi o podal; tedy więzień głodny iágnię porwie/ skręći mu szyię/ źiemią y trawą nákryie/ á tym czásem gwizdnie pástuch/ owce się ku niemu rzucą/ y poydą w iną stronę. KalCuda 170.
  • O, Panie nad pany, Jakoś wyniosł pastuchy nad najwyższe stany! DialPańOkoń 259.
  • Szczęśliwsze jednak nad wszytko pastuchy Sądzę, że naprzód Dzieciątko witają I do zbawienia powstali tak rano. MorszAUtwKuk 211.
  • Pasł owce Parys (bo gdy się Hekubie Śniło, że świecę ku trojańskiej zgubie Urodzić miała, prosto od żywota Każe Parysa wyrzucić za wrota; Lecz trudno wieczne zahamować wrogi: I on nad zakaz macierzyński srogi Na górze Idzie, gdzieś między pastuchy Miał wychowanie i swoje pieluchy) [...]. PotFrasz4Kuk I 276.
  • Franciscus Carmaniola bedąc Pástuchą został Książęćiem Genuenskim. GdacPan Cii.
  • Jako szpetny był Ezop, Sokrates garbaty, A wżdy insze na świecie przeszli personaty: Ledwie byś go, pojźrawszy, przyjął za pastucha; Nie ciało, nie, uważać zawsze trzeba ducha.v PotFrasz1Kuk II 61.
  • [...] jak prośniak głupiuchnym jesteś, będąc dzieckiem jak prosiątko maluchny, bo cię pohane mamki aż do dziesiąci lat z ręku swoich nie spuściły, w grube obyczaje wprawiły, dozór rodzicielski i postępująca z latami dyscyplina nie poprawiała, nauka i przykład starszych do dobrego nie sposobiły, szkoła utrzymać nie mogła, kompanija i współkowanie z pastuchami kraść nauczyło, zacne miejsce, polityczna zabawa, godna komitywa i konwersacyja ścierpieć zatem nie może. MałpaCzłow 212.
  • TAMERLANES z Rozboyniká czyli pastucha stał się Latro Regnorum y Hanem, ktoty scissam Tartariam, w iedno znowu zebráł Corpus, Turecką uskromił Potencyę, Baiazetesa Sołtaná Tureckiego zwycięzył, w klátce żelázney po Azyi woził in Ludibrium, po nim ná konia wsiadał; spytany czymby był? Odpowiedźiał: An nescis quia ego non sum Homo, sed ira DEI. ChmielAteny II 450.
  • Potym áby wszystkie wsie, do paszenia wszystkiego rodzaiu bydła, chowáli umyślnego Pástuchę, bo paszące dzieci, przy trzodach, wszelkich, wspołeczności nabywaią niecnot, ktorych w Kazaniach nayzarliwsi Kaznodzieie, wykorzenić niepotrafią (toc to paszenie bydła, nie iednego na stos ognia wprowadziło [...]). GarczAnat 110.
  • Gniewała się matka moja, żem nie intentował w trybunale o to z plebanem procederu, a że roczki septembrowe naówczas sądziły się w Kownie, więc dogadzając rozkazowi matki mojej, pojechałem z tym pastuchem na roczki do Kowna. MatDiar 196.
  • Tedy oni poszli precz, á odszedłszy mało daley, potkali pastuchę á on bydło pedzi, y spytał go Anioł, czyie by to było bydło? powiedział: iż tu z tego dwora bliskiego. ChesMinFilozof 71.
  • Pastuchowie máli/ W polu w ten cżás spáli/ Gdy Anyołowie w pułnocy/ Swiátłość z niebá tocży. ŻabSymf C3v.
2. »kobieta pasąca zwierzęta«
  • [...] kiedy Zatym Mandane zległa y Syna powiła, rozkazał Ociec jey zeby go Harpagus stracił, lecz ten dziecie Pastusze oddał, a Pastucha one wypielęgnowawszy, dała mu imie Cyrus. IntrHist 21.
  • [...] jednak do lądu od fali Zywi przypędzeni naprzod od wilczycy a potym od pastuchy pewney wykarmieni byli. IntrHist 34.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 15.06.2020