– Pastuchowie máli/ W polu w ten cżás spáli/ Gdy Anyołowie w pułnocy/ Swiátłość z niebá tocży. ŻabSymf C3v.
– y tą się zákrapiáiąc vszedł mil kilká/ y znowu ku dniowi zákopał się/ álić ráno owiec stádo wielkie náto przydźie mieysce/ pástuszy ze psámi szli [...] z drugimi o podal; tedy więzień głodny iágnię porwie/ skręći mu szyię/ źiemią y trawą nákryie/ á tym czásem gwizdnie pástuch/ owce się ku niemu rzucą/ y poydą w iną stronę. KalCuda170.
– O, Panie nad pany, Jakoś wyniosł pastuchy nad najwyższe stany! DialPańOkoń259.
– Szczęśliwsze jednak nad wszytko pastuchy Sądzę, że naprzód Dzieciątko witają I do zbawienia powstali tak rano. MorszAUtwKuk211.
– Pasł owce Parys (bo gdy się Hekubie Śniło, że świecę ku trojańskiej zgubie Urodzić miała, prosto od żywota Każe Parysa wyrzucić za wrota; Lecz trudno wieczne zahamować wrogi: I on nad zakaz macierzyński srogi Na górze Idzie, gdzieś między pastuchy Miał wychowanie i swoje pieluchy) [...]. PotFrasz4Kuk I276.
– Franciscus Carmaniola bedąc Pástuchą został Książęćiem Genuenskim. GdacPan Cii.
– Jako szpetny był Ezop, Sokrates garbaty, A wżdy insze na świecie przeszli personaty: Ledwie byś go, pojźrawszy, przyjął za pastucha; Nie ciało, nie, uważać zawsze trzeba ducha.v PotFrasz1Kuk II61.
– [...] jak prośniak głupiuchnym jesteś, będąc dzieckiem jak prosiątko maluchny, bo cię pohane mamki aż do dziesiąci lat z ręku swoich nie spuściły, w grube obyczaje wprawiły, dozór rodzicielski i postępująca z latami dyscyplina nie poprawiała, nauka i przykład starszych do dobrego nie sposobiły, szkoła utrzymać nie mogła, kompanija i współkowanie z pastuchami kraść nauczyło, zacne miejsce, polityczna zabawa, godna komitywa i konwersacyja ścierpieć zatem nie może. MałpaCzłow212.
– TAMERLANES z Rozboyniká czyli pastucha stał się Latro Regnorum y Hanem, ktoty scissam Tartariam, w iedno znowu zebráł Corpus, Turecką uskromił Potencyę, Baiazetesa Sołtaná Tureckiego zwycięzył, w klátce żelázney po Azyi woził in Ludibrium, po nim ná konia wsiadał; spytany czymby był? Odpowiedźiał: An nescis quia ego non sum Homo, sed ira DEI. ChmielAteny II450.
– Potym áby wszystkie wsie, do paszenia wszystkiego rodzaiu bydła, chowáli umyślnego Pástuchę, bo paszące dzieci, przy trzodach, wszelkich, wspołeczności nabywaią niecnot, ktorych w Kazaniach nayzarliwsi Kaznodzieie, wykorzenić niepotrafią (toc to paszenie bydła, nie iednego na stos ognia wprowadziło [...]). GarczAnat110.
– Gniewała się matka moja, żem nie intentował w trybunale o to z plebanem procederu, a że roczki septembrowe naówczas sądziły się w Kownie, więc dogadzając rozkazowi matki mojej, pojechałem z tym pastuchem na roczki do Kowna. MatDiar196.
– Tedy oni poszli precz, á odszedłszy mało daley, potkali pastuchę á on bydło pedzi, y spytał go Anioł, czyie by to było bydło? powiedział: iż tu z tego dwora bliskiego. ChesMinFilozof71.
2.
»kobieta pasąca zwierzęta«
– [...] kiedy Zatym Mandane zległa y Syna powiła, rozkazał Ociec jey zeby go Harpagus stracił, lecz ten dziecie Pastusze oddał, a Pastucha one wypielęgnowawszy, dała mu imie Cyrus. IntrHist21.
– [...] jednak do lądu od fali Zywi przypędzeni naprzod od wilczycy a potym od pastuchy pewney wykarmieni byli. IntrHist34.