1.
»konstelacja, układ gwiazd, planet na sferze niebieskiej, według astrologów przypisany danemu człowiekowi w chwili narodzenia i mogący wpływać na jego losy oraz na bieg wydarzeń na świecie; także horoskop, prognostyk sporządzony na podstawie danej konstelacji«
– Konstélácya/ Gwiazd ná niébié rozłożenie czásu národzenia czyiego/ Aspékt pod ktorem się kto rodzi. Genesis [...]. Kn299.
– Ma tesz ieszcze umieć Ingenier Astronomią [...] aby wiedział pod ktorym Horizontem niebieskim ktorą fortece albo oboz stanowi, pod ktorym aspectem Nieba y iego skutkom przyległe. NarArch80.
– Dorwawszy w minucyach drew rąbania czasu, Posłał chłopow gospodarz do cudzego lasu. Tam, skoro im siekiery zabrano i wozy, Prosto na astrologow swoję winę włoży, Że poki bez aspektow brał drwa z tegoż boru, Nie miał kłopotu, nie miał z sąsiadami sporu. PotFraszBrück I162.
– Przez aspekt luminarzow rozumieią Astronomowie tę albo owę dystynkcyą iednego od drugiego, respektem Zodyaku. BystrzInfAstron M1.
– Pięcioraki aspekt Planet między sobą [...] naywięcey sprawuią alteracye, odmiany powietrza: osobliwie iednak aspekt złączenia, Oppozycyi y kwadratury. BystrzInfAstron O2v.
– Kto wierzy, że dziwność rzeczy pochodzi od gwiazd, y aspektow, od ktorych biorą rzeczy własności przedziwne, y skryte, wiedzieć może, że każda rzecz ma własną figurę niebieską siebie kieruiącą. AlbSekr304.
– Jakie Bogowie wasze ukaranie Czas to niedługi odkryc niezawstyda W ktorey się wszytkie z aspectow tak wielu Zgodzą proroctwa o Nieprzyiacielu. LucChrośPhar29.
– Zaczym czyli dobry, czyli zły Aspekt, czyli kwadra, Now, albo Pełnia [...] gdy gwałtowna choroba przymusza, bespiecznie puścić się ma [krew]. CompMed34.
– To też pilnie obaczaiąc [zbierać nasienie]/ żeby Venus na mieyscu sposobnym/ a od Aspektow złych wolna była. SyrZiel155.
– Te [wody rzeczne] bywaią do vżywania dobre/ ktore [...] Aspekt niebieski przy wypływaniu swem/ iako to Astrologowie nazywaią/ dobry y szczęśliwy maią. SykstCiepl39.
– W Niebie gdy pod dobrym aspektem conjunctiones bywaią, spodziewać się z tąd dobrych effektow na ziemi. DanOstSwadaII, 1.
czwartaczny aspekt:
– ZBierane bydź ma [ziele rosiczki] [...] gdy słońce w w swym własnym znaku by było/ to iest/ we Lwie/ tego czasu/ gdy by miesiąc czwartacznym Aspektem/ albo promieniem lewym nań poglądał. SyrZiel330.
– Odwłoczenie bowiem puszczenia [krwi] dla przeciwnych aspektow, wielom ruinę w zdrowiu przynosi. CompMed34.
aspekt szesny:
– Drugi aspekt iest szesny: gdy ieden Planeta od drugiego szostą częścią całego zodyaku, to iest 60. gradusami swego cyrkułu iest odległy. BystrzInfAstron M1.
– Aspéktu pátrzyć ná kogo/ ná co. Obseruare occupationem alicuius, Obseruare tempora. Kn9.
– Czásu pátrzyć ná kogo/ vide Aspéktu pátrzyć. Kn97.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa
– Mądremu zawsze na wszystko dobry aspekt. KnAd462.
Przenośnie
Na Gwiazdę w Herbie, Wiśniowieckich Xiążąt. Nowy Aspekt Polacy, na Niebieskie Domy, Y nowa wszedszy Gwiazda, mięsza Astronomy.PotPocz37
Na Palemonskim iasnieiąc Firmamęncie Przeborowskich Piramidy fortunne aspekty tey oyczyznie dotąd sprawuią.MikSil221v
2.
»widok, wygląd, obraz«
– Miedzy Starodawnemi Malarstwa Constami znaiduie się ten ieden Malarski [...] aspekt Na ktory[m] 2 Młodzieniaskowie Woz ieden w iarzmie ciągneli. HerbOr391.
– Ta co z weyrzęnia kazdemu iest miła [Matka Boska] Tym Niezboznikom taką sie stawiła Isz na iey aspekt Ktorym zyią Nieba Padali [Szwedzi]. OblJasGór55.
– Dzikich cię zwierząt ogniste figury [...] Niech swym aspektem bynamniey nie trwożą [Apollo do Faetona]. UstrzHist 94 ClaudUstHist94.
Przenośnie
Niech się zrzenice topią, pocą skronie Do ostatniego lat moich aspektu, Ktore, pokim żyw, twey szczegulney chęci; Y nieustanney poświęcam pamięci [do zmarłej żony].ChrośTreny66
3.
»cel artyleryjski«
– Z trafunku możesz dobrze strzelić [...] żebyś miał odtąd ten aspekt między końcami palców, bez punktów nalezionych, z słusznością wieńca od zadu i od gęby. AquaPrax170.
