Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

CHRYSTUS, *CHRYST

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: CHRYSTUS, *CHRYST || KRYSTUS, *KRYST
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1619
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   Chrystus ||   Krystus
D.   Krysta ||   Chrysta
  Chrystusa ||   Krystusa
C.   Chrystusowi ||   Krystusowi
B. uż. żyw.   Chysta ||   Krysta
Znaczenia
»pomazaniec Boży«
  • Wierzę iż on wieczny Bog/ á Oćiec Páná nászego Iezusá Krystusá (ktory niebo y ziemię y wszytko co w nich iest z niczego stworzył/ y inne rzeczy wszytki przedwieczną mądrośćią/ y opátrznośćią swą zachowuie y rządźi:) tenże dlá Páná Krystá Bogiem y Oycem moim iest. RybMKat 17.
  • Czynił cudá pożyteczne Chrystus nie ná dziwy tylo/ ále ná pożytek ludzki. BirkNiedz 89.
  • Po załuy dla Chrysta Spasa. PasPam 95v.
  • ále y Wy Alámodki po większey gęśći/ bez koszek/ jáko tu u nas mowią/ álbo bez metlikow / do Kośćiołá przychodźićie: ná spowiedźi bywaćie/ y do stołu Bożego przystępujećie; co śię záprawdę Krystusowi nie podoba: On śię bowiem brzydźi táką gálánteryją y nowymi mustrámi wászymi! GdacPrzyd 35.
  • Po dwákroć do Chrystusa Piotr wyskoczy z Łodzi, Raz widząc że po wodzie suchą nogą chodzi? Drugi po Zmartwychwstániu. PotPocz 88.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • Chrystus Pan (sz. zm.):
    • A osobliwie o świętych Apostołách Pietrze y Páwle ták wyznawa Teraz nie przez podobieństwo/ áni przez źwieciádło Christá Páná widźićie: ále twarzą w twarz/ ktory wam Bostwá swego doskonáłą znáiomość odkrywa. SmotApol 30.
    • Gdzie przedtym było brzydkie bluźnierstwo Aryańskie Chrystusa Pana y Matki iego Przenaświętszej/ teraz się tu służba Pańska porządnie odprawuje. PruszczKlejn 34.
    • Kiedym z niemi dyszkurował na iaką pamiątkę głowy kryią y oczy zasłaniaią Poniewaz tak nieczynił Pan Chrystus ani Apostołowie zadęn nie umiał odpowiedziec ieden tylko tak powiedział ze to natę pamiątkę że zydzi zasłoniali Panu Chrystusowi. PasPam 56v.
    • Iezeli Chrystus Pan dnia dzisieyszego zburzył Regnum Nieprzyiacioł Dusznych toc y nam trzeba Starać się że bysmy burzyli Regna Nieprzyiacioł Cielesnych. PasPam 67v.
    • Jedli/ pili/ mowi o nich Pan Krystus. GdacKon 12.
    • W tey drodze y dość błędnym/ á w nieprzyiácielskiey stronie/ dlá wielu zdrad y zásádzek náder w niebespiecznym ciągnieniu nászym/ zá Wodzá mamy Chrystusa Paná. BujnDroga 276.
  • Jezus Chrystus (sz. zm.):
    • Wierzę w Iezu Krystá/ Syná iego iedynego/ Páná nászego/ ktory śię począł z Duchá świętego [...]. RybMKat 5.
    • NOWY TESTAMENT PANA NASZEGO JEZUSA CHRYSTUSA. W ktorym śię zámykáją Kśięgi; Ewángelia wedlug S. Mátteuszá S Márká S. Lukaszá S. J Dzieje Apostolskie Listy S. Páwlá Do Rzymiánow Do Koryntow dwá Do Gálátow Do Efezow Do Filippensow Do Kolossensow Do Tesálonicensow dwá Do Tymoteuszá dwá Do Tytusá Do Zydow Lis S. Jákubá S. Piotrá dwá S. Janá trzy S. Judy Objáwienie S. Janá. BG Tt s. tyt.
    • [...] tylko sam Chrystus Jezus Bog obráżony wzáiem obráżonemu Bogu Ojcowi y Duchowi świętemu/ iáko rowny dość uczynić może [...]. KalCuda 304.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Związki frazeologiczne

  • oblubienica Chrystusa:
    • »mniszka«
    • Trzeba znowu królowi prętko Ludwikowi Nowego dać hetmana swojemu wojskowi, Któryby dla czci złotej liliej złośliwe łakomce i łupieżce skarał Bogu krzywe, Co zgwałcili ołtarze i jego świątnice, zakony, matki, dziewki i oblubienice Chrystusa w sakramencie na ziemie zdeptali, Aby jego srebrnego przybytku dostali. ArKochOrl I, 297.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy:
Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2024