ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, T, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn

Formy gramatyczne

bezokolicznik

pomyć

czas przeszły

mos

3. os.

pomyli

czas przyszły prosty

1. os.

pomyję

imiesłów uprzedni

pomywszy

Znaczenia

»oczyszczać z brudu przez polanie wodą lub innym płynem albo roztworem wody ze środkami myjącymi, np. z mydłem lub ługiem, najczęściej o naczyniach kuchennych«

Rekcja: komu; co

– Iáko Chrystus moy ćiáło swoie ma przybite do krzyżá trzemá gwoźdźiámi/ iako z iego ran strumienie krwáwe ćieką; ták ia ćiáło moie przybiię do krzyżá postámi/ dyscyplinámi/ włośiennicámi/ y innemi ostrośćiámi: krew samę/ iesli tego będźie potrzebá/ wytoczę/ ábym wszytkie grzechy iego y żądze umartwił: y táką rzeczą odmienię ná nim fárbę onę czerwoną/ ktorym iest fárbowáne/ áby nápotym nie czerwieniáło się krwią grzechow/ ále krwią báránká/ w ktorey święći pomyli y ubielili száty swoie/ to iest ćiáłá y dusze. BirkNiedz 191.
– A cóżem ja za kucharka? — Smolić się w kuchni od garka, Wody przynieść, statki pomyć, Uprzątnąć i stoły omyć? JarzGośc 17.
~ LAVER [...] *De la vaisselle. Vascula eluere. Eluere patinas. Plaut. *Pomyć pomywać náczynie. DanKolaDyk II, 191.
– Koło miodu pitego potrzeba wiedzieć iak chodzić: kotła, kadek, obrusow, sit, sypniow, konwi iuż trzeba osobnych aby nic w nich nie było kwasnego: to wszystko dobrze pomyć należy, drwami palić dobremi. ChmielAteny III 425.
– Pomywam, v. m. F. pomyię. scheuren ein Gefäß. écurer, laver la vaisselle. § pomyy statki i cynę. T III 1514.
– PARASTKA. A! ia poprowadzę owiecki do rzecki, a pomywsy ie będę strzygła, bez tego (do Stacha.)w waseci sukmana nadtarła się, trzeba sukna zrobić. STACH. Jesce moia iak moia, ale pomyślcie o swoich, dla was więksa potrzeba. O! iakie scęście, kiedy komu Bog dziecie dobre da. OgińMKKon 8.
– [Piasek] Ma bydź czysto wymyty, bo piasek powszechnie ma sobie glinkę, przeto go dopoty pomyć trzeba, czystą wodą, aż tak bedzie czysty, że gdy go wsypiesz garść i wody czystey naleiesz oney niezbrudzi, tylko zaraz ná dno upadnie á woda czysta. TorzRoz 220.
– Do doienia krow Dworniczka folwarczna z dziewkami iść sama zawsze powinna, a przed doieniem ma wszystkim krowom cycki pomyć, y starać się, ażeby przy doieniu nic w nich mleka nie zostawiała, bo to przysusza w czasie mleko w wymionach, y sprawuie, że coraz krowy mniey daią mleka. JabłAnnaUst 90.
– Bo skoro ją chleb krakowski a prędko rozporze, Az ci ona już nad panią ustawnie krokorze: Moja miła gosposieńku, wielka na mię praca, Kufle pomyć, jako widzę leda jaka płaca. PieśńNowBad 106.
– Ażci ona już nad panią ustawnie krokorze: „Moja miła gosposieńku, wielka na mię praca Kufle pomyć, jako widzę, leda jaka płaca. PopSowBar II 642.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

lp	M.	m	pomyty
		n	pomyte
lm	M.	nmos	pomyte

Najwcześniejsze poświadczenie:

1614-1626

Znaczenia

»umyty, oczyszczony z brudu, najczęściej o naczyniach i sprzętach kuchennych«

– Tobie czeladź nakarmić, tobie pochędożyć Wszystko w domu i wszystko na mieścu położyć. Ława zawsze chędoga, pomyte naczynie. SzymSiel 115.
– LAVE', m. LAVE'E, f. part. adj. Lotus. Lautus. Ablutus. Elutus. Lavatus, a, um. Cic. Umyty, umyta, zmyty, pomyty, wyprany. DanKolaDyk II, 191.
– Zalecić też serio arędarzowi, áby Izba zawsze czysta była dla gościa, stoły, ławy pomyte, sień albo staynia nie zagnoiona, wozami arędarskiemi y krowami (ktore gościa siano często ziadaią kupione) nie zaprzątniona. ChmielAteny III 365.
– Ochędostwo ma być zachowane naywiększe, czego Administratorowa ma doyrzeć, ażeby naczynia folwarczne, stoły, stołki, ławy, okna, ściany, piece, co tydzień były pomyte, y ustawione tym porządkiem, y na tym miejscu, iak przy podaniu zastała. [...] Talerze zaś łyszki, miski, naczynia kuchenne, y do nabiału służące, rano y w wieczor pomyte być powinny, y porzędnie na swych miejscach ustawione. JabłAnnaUst 85.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: *NIEPOMYTY.

Formy gramatyczne

niepomytym

Najwcześniejsze poświadczenie:

1622

Znaczenia

»nieumyty, nieoczyszczony z brudu, najczęściej o naczyniach kuchennych«

– Przeto warzy w czwartkowy dzień ubogim nie dają; Tak z naczyniem niepomytym to dla nas chowają. SejmPiek 57.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: POMYTY.

Odsyłacze

Patrz: POMYWAĆ, OBMYĆ, ODMYĆ, omyć, PODMYĆ, PRZEMYĆ, UMYĆ, wymyć, ZMYĆ.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

POMYĆ

POMYTY

*NIEPOMYTY