Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

MOSKWA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L (XVII-XVIII), SWil, SW

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, SJP

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   Moskwa
D.   Moskwy
C.   Moskwie
B.   Moskwę
N.   Moskwą
Ms.   Moskwie
Etymologia
rus.
Znaczenia
1. nazwa geograficzna »stolica Rosji«
  • Moskwá/ Moscouia, Cromer [...]. Kn 428.
  • Niejaki Kurczynin [...] będąc Franciszkanem w Wilnie, uciekł z klasztora do Moskwy; a że był aptekarz z professyji, założył na Moskwie stolicy bardzo kosztowną aptekę carowi. OtwFDziejeCzech 159.
  • Suponowano, że tę dywersją do Moskwy poseł francuski, bedący naówczas w Konstantynopolu, u Porty wyrobił. MatDiar 131.
  • Gdy jeszcze moskiewskie wojsko było w Polszcze dla utrzymania na tronie terazniejszego krola Augusta Trzeciego, Tatarowie hołdownicy tureccy wpadli do Moskwy i tam zwyczajne hostilitates [wrogie działania] poczynili. MatDiar 131.
  • Bywali kupcy w Wrocławia z materiami, suknami i galanteriami, kupcy z Moskwy z futrami, z Chocimia z końmi i towarami tureckimi, tak dalece, że choć dyskretne [niewielkie] jarmarkowe biorąc, czynili jarmark rasieński 10 000zł. MatDiar 395.
  • Moskwa. 1) die Haupt-Stadt Moscau in Rusland. [...]1) Moscou, capitale de Moscovie. [...]. T III 863-864.
2.  przen.  »Rosja«
  • Jedni w dywersji francuskiej w Niemczech a tureckiej w Moskwie pokładając nadzieję, przy wolnej Stanisława elekcji na wszystko byli azardowani, drudzy biorąc wielkie pieniądze francuskie i z kontrubucji konfederackich profitując [czepiąc korzyści], koniec tej rewolucji na traktatach Francji z cesarzem, w Polszcze na amnestii zakładali. MatDiar 78.
  • Ciężko też było te wojsko w państwach swoich dziedzicznych trzymać, a widząc tureckie niepomyślne z Moskwą progresa, uczynił sie naprzód między Moskwą a Turkami mediatorem, broń w ręku trzymającym, a gdy Turcy jego nie akceptowali mediacji, wypowiedział im wojnę. MatDiar 132.
  • Cesarz Karol Szósty, ścisłą mając z Moskwą aliansę, miał piękne wojsko i we Włoszech, i w Niemczech. MatDiar 132.
  • Moskwa. [...] 2) das Moscowitische Reich. Dykcyon. Polski. [...] 2) Moscovie, Russie. T III 863-864.
  • Te księgi, na Moskwie za kapelana służące, na Polski język przełożyłem. BotŁęczRel 3 Niepoprawne zródło .
3.  przen.  »Rosjanie; rządzący Rosją«
  • Poczęli iuz Moskwa z Zamku kumać się znaszymi, kupowac, przedawac. ŻółkPocz 45.
  • Kupcy wszyscy obcych narodow, to iest Włosi, Niemcy, Francuzowie, Szoci, Grekowie, Moskwa, do tego Ormianie, ktorzy osiadłości nie maią, iakiekolwiek kupie y towary miewaią, we wszystkich Państwach Naszych Koronnych, y W.X.Litt: każdy z osoby swey płacić będą powinni po złotych czterech, á względem kupie, y towarow ich iakichkolwiek, rowno z drugiemi czwarty grosz płacić maią. VolLeg III 440.
  • Panowie Moskwa widząc mięszaniny I Cięszkość na nas bez zadney przyczyny Zaczęli woynę że by nas zniszczyli. PasPam 110v.
  • Anglikowie [...] iako Ludzie polityczni maią wszelkie Liquory dobre. Gdy tedy Moskwa w Poselstwie iadą to u nich nabiorą tych Trunkow. PasPam 166.
4.  przen.  »armia Rosji«
  • [...] Moskwy pobitey kilká set/ pogorzáłych widáć śiłá [...]. OpisSmol A2.
  • Tak są zaiadli i wsciekli [mieszczanie], ze chocby Moskwa capitulowac i na acort pozwolic chciała, i wspomniec o tym nie chcom i nie daią. VorLetSkarb 270.
  • Iam skoczył gdzie się okrutnie zwarli Moskwa z naszemi. PasPam 96.
  • Owi astrachan[s]cy kałmucy zgineli cozmy się ich lękali y powiadali Ci Co Ich bili [...] ze nieumieli nic y owszem począwszy się trohę zrazu uwijac z Swemi Dziękami [!] ieszcze prędzey pirzchali nizeli Moskwa. PasPam 109.
  • Na batalii pod Kryczborkiem przeciw Moskwie i Litwie byłem. ZawiszaPam 27.
  • Z taką pychą tam szli Moskwa na tę wojnę przeciw Turczynowi, że sobie augurowali na zimę w Konstantynopolu mieszkać. OtwFDziejeCzech 183.
  • Ten tak chwalebny początek odwrotem musiał się zakończyć, dosyć że Moskwa nie goniła, tylko na placu swoim została. MatDiar 78.
  • Odebrała Moskwa Turkom za pierwszą kampania Azoff [Azow], poszła az do Krymu i wzieła Oczaków. MatDiar 131-132.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: MBM
Data ostatniej modyfikacji: 05.09.2023