ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI-XVIII)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SWil, SW, SJP

Formy gramatyczne (nieodmienny)

liczba pojedyncza

Etymologia

łac. aloe, aloes, z gr.

Znaczenia

1. bot. »roślina z rodziny liliowatych afrykańskiego pochodzenia, aloes; Aloë; sok z liści tej rośliny stosowany w medycynie«

– Z miodem/ á z Aloe pity [polej]/ z piersi y z płuc/ hrubą/ gęstą/ kliiowátą flágmę snadnie wywodzi. SyrZiel 477.
– Aloe/ sok gęsty iák żywicá. [...] Aloës herbae succus [...]. Kn 6.
– Aloe/ ábo Aloná ziele. Aloë [...]. Kn 6.
– Iesli odchodzi [woda] ále nie wszytká/ y pierwszego y drugiego dniá tym się trwożyć nie trzebá/ ále iey pomágáć Krysterámi/ Pigułeczkámi z Aloe. PetrJWod 37.
– Aloe z sokiem rzodkwiánym zmieszáne wpuszczay w ucho. CompMed 52.
– Aloe, un aloës. KulUszDyk 1.
– ALOE, Aloes ziele, inaczey się zowie: Semper vivum Marinum; sok z niego iest bardzo gorzki, ale zdrowy. ChmielAteny III 335.
– Aloa, Aloe, Alona. Aloe, Gewächs und Safft. Aloé, m. la plante & le suc. T III 5.

2. bot. »drzewo azjatyckiego (indyjskiego) pochodzenia, mające aromatyczne, cenne drewno; Aquilaria agallocha«

– Aloé drzewko/ Rayskie drzéwo. Tarum [...] Lignum odoratum, et Agallochum sylvestre [...]. Kn 6.

3. »aromatyczna substancja, może kadzidło z drewna drzewa Aquilaria agallocha«

– Myrrą/ Aloe/ y Kássią wszystkie száty twoje pachną, gdy wychodzisz zpáłacow z kości słoniowych urobionych, nád te ktorzy cię uweseláją. BG Ps 45, 9.

Odsyłacze

Patrz: ALOES, ALONA, ALOA.