Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ABDANK

rzecz.
m
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: ABDANK, HABDANK, *ABDANCH
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, L (XVI, XVIII), SWil

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T, SW, SJP

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   abdank ||   habdank
D.   abdanku
  abdanka
B. uż. nżyw.   abdanch ||   abdank
N.   abdankiem ||   habdankiem
Ms.   abdanku
liczba mnoga
B. uż. nosob.   abdanki
Etymologia
z niem. habe Dank 'dziękuję'
Znaczenia
1. »zwolnienie ze służby wojskowej«
  • – Zaczem na tak słuszną prośbę cesarz jego m. [...] łatwo przypadając, abdank pozwolił, albo wypuszczenie z posług. DembPrzew 43.
  • – O Zapłacie, abdanku, i wróceniu się do Ojczyzny Elearów polskich. DembPrzew 43.
  • Abdank albo rozpuszczenie wojska [...] wprzód miesiącem miał być opowiedziany. DembPrzew 81.
  • – Po abdanku [Elearzy] wolne mieli mieć przepuszczenie przez państwa j.c.m. do któregokolwiek pana katolickiego. DembPrzew 81.
2. »wyraz wdzięczności, uznania, podziękowanie«
  • – Nie raz ten Wielmozny Pułkownik [...] od swych społzołnierzow/ tákie tytuły/ tákie ábdanki odnosił? gdy go Orłem niemal drugim tytułowano. WojszOr 273.
  • – Naiduiemy nawet y w kronikach naszych polskich pierscien nazwany abdank, Deogratias, Ktory nie co inszego znaczy tylko wdziecnosc animuszu slacheckiego. HerbOr 147.
Przenośnie
  • Apollo [...] ow płacz macierzyński [...] tym wdzięczności swey abdánkiem zátámował [zabijając synów].WojszOr 311
Podhasła

ABDANK
rzecz
m

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   Abdank ||   Habdank
D.   Abdanka
B. uż. nżyw.   Abdanch
N.   Habdankiem
Najwcześniejsze poświadczenie:
1601-1700
Znaczenia
nazwa własna »polski herb szlachecki, biała litera W na czerwonym polu, Abdaniec, Awdaniec«
  • – Przydania [w herbie] Zas abdanka pod krzys iest ten Początek. HerbOr 312.
  • – Moi przodkowie są wConstitutiach od wiekow mianowani z Lechem tu usiadszy Na herbie abdanch nosze. OpalKSat 6.
  • – Lámbert z domu Hábdánk był Biskupem lat 18. PruszczKlejn 92.
  • – Regiestr Herbow Szlacheckich, wedle porządku y Alfabetu poráchowány. A. Abdank ábo Hábdánk. PotPocz 7 nlb.
  • – Herb ich [Ordyczów] Habdank ze dwiema Krzyzami, y gwiazda na wirzchu krzyzow na Helmie. DrobTuszInf 5.
  • – Ci tedy z konar Lubiatowscy pieczętuią się Habdankiem y na Hełmie Habdank. DrobTuszInf 38.
  • – Dębno Herb [...] na lewym iego boku Spodem, Abdank biały w polu Czerwonym. NiesKor II 30.
  • – Skarbek pierścień w te skarby wrzucił mówiąc: Aurum addamus auro, á Cesarz odpowiedział Hab dank, i odtąd Habdankiem pieczętuje się ta Familia. ŁubHist 18.