Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ALARM
rzecz
m
, ALARMO
rzecz
n
, *ALARMA
rzecz
ż

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SWil (alarm), SW (alarm), SJP (alarm)

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L


Najwcześniejsze poświadczenie: 1644-1660
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. m   alarm
n   alarmo
B. m uż. nżyw.   alarm
ż   alarmę
n   alarmo
Ms.   alarmie
Etymologia
wł. all`arme
fr. alarme
Znaczenia
1. »znak, sygnał; dźwięk trąb wojennych, wzywający do walki«
  • Woliałem tedy wgotowosci iusz będąc praeuenire, [...] nizeli czekac azby sam infractus swymi fortelami, dał nam alarmo. VorLetSkarb 245.
  • Opiewa trąb marsowych alarmo takie dzisieysze podłe bellatora tryumphy. MikSil 181.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • bić alarmo:
    • Nieba kołowroty na horyzont nasz patrzają życzliwe, Wszędzie na wojnę dodają ochoty, Bijąc allarmo w puzany krzykliwe. KochWiedTur 6-7.
  • przen. alarmę uderzyć:
    • Kiedy alarmę w trąby swe uderzę, Zda się, że górna miece gromy strona, Ale się strzały nie bój ni piorona Bo tam nie biję nigdy, kędy zmierzę. MorszAUtwKuk 194.
Przenośnie
  • Gdzie się obrocę, Bog mię dzwignie wszędy Pomniąc ná moiey niewinnosci wzory Lepiey w tym złote usłuży alarmo Bo ia affektow tych [Putyfary] niechcę y darmo.ChrośJóz1745 D8v
2. »zamieszanie, podniecenie na wieść o niebezpieczeństwie, popłoch«
  • W kilka godzin na prawym skrzydle koronnym allarmo się uczyniło na ukazanie się tylko jednego Tatara. SarPam 17.
  • Ta niespodziewana przez Rychlickiego relacja uczyniła alarm w Brześciu. MatDiar I, 82.
  • W Brześciu alarm był wielki, całą noc staliśmy w paracie. MatDiar I, 94.
  • Po tym alarmie armaty żelazne Pociejowskie [...] w Muchawcu pod zamkiem zatopiwszy, ruszyliśmy się za Bug do Sławatycz. MatDiar I, 95.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • alarm rycerski:
    • A wyprawnego serca śpiewajcie psalm Bogu; i między alarmem rycerskim, dajcie chwałę temu, który wstąpił na zachód, a Pan jest Imie jego. KochPsalTur 42.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: *LARMA, LARMO, *LARM.
Autorzy: TS , KS
Data ostatniej modyfikacji: 14.04.2022