ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Słowniki notują

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				bluszcz \|\| bliuszcz
	D.				bluszcza \|\| bluszczu
	C.				bluszczowi
	N.				bluszczem
	Ms.				bluszczu

liczba mnoga

	M.				bluszcze
	D.				bluszczów
	Ms.				bluszczach
	W.				bluszcze

Znaczenia

bot. »roślina wspinająca się z rodziny araliowatych, pokrywająca drzewa, skały, mury, mająca również zastosowanie ozdobne, rytualne i lecznicze; Hedera helix; także zarośla przybrzeżne, wodorosty«

– Bluszcz. Hedera [...] Cissus [...] Chrysocarpos cissus [...] Erythranum al. erythrocarpum. [...] Selenitium. Kn 36.
– Brzegi [Dunaju] bluszcz buyne snuie. TwarSLeg 47.
– [Żeglarze, galernicy płynący na wyspę Naxus] Zácináć wiosłámi wod nie przestawáli [...] Hámuią wiosłá bluszcze. OvOtwWPrzem 132.
– [Autor o drzewach, które przyszły do Orfeusza, by dać mu cień] Y wyście z nimi [drzewami] przyszły wraz/ bluszcze ponite [!]. OvOtwWPrzem 393.
– Bliuszcz Cicatrix. SłowPolŁac 3.
– Haedera Bliuszcz. SłowPolŁac 70.
– Szczęśliwa Paro [...] Bezpieczniej polatują dwie synogarlice, Ochotniej pnie się wzgórę bluszcz wsparty na tyce. ZimSRoks 25.
– Wdzięcznym bluszczem sprawili Panu oblęzency Wiezdzaiącemu w Wieden Cyprysowe więcy Portyiery zdobiły, bluszcze się wydaią Buspanowe gałązki chłodniki sprawiaią. DrobOpow 52.
– Zwykły fest czynić miáły Scyryiskie Dziewoie, Piki bluszczem okryte, y z Ielenich stroie Skorek, niosąc ná sobie. ClaudUstHist 134.
– VERVEINE (Herbe qui jette plusieurs tiges.) Verbena. Verbenaca. [...] BLUSZCZ ziele. [...] Zowią ie w Łacińskim Ziele Swięte. Iż Bałwochwalcy náywięcey tego ziela záżywali w ofiarach swoich y poświęceniach Domow. DanKolaDyk II, 578.
– Hedera álbo Bluscz wszystkie suszy drzewá koło nich obwiiáiąc się. ChmielAteny1755 I .
– Weś [...] Iáskołczego ziela, z korzeniem Blusczu ktory się po drzewach pnie [...] po garści. CompMed 518.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

bluszcz poziemny (sz. zm.) || bluszcz ziemny (sz. zm.):

– Haedere terrestru, Chamaecissus, Corona terrae [...] Kurdwan/ Konrad/ poziemni bluscz. GuldOn 9.
– Hedera terrestris. Konrádek, Bluszcz ziemny. CompMed 23.
– Bluszcz poziemny/ Chamaecissus [...] ebbhew/ Bluszczu rodzaj owocu nieprzynoszący/ Helix [...] eine gattung ebbhews/ das Keine frucht bringet. DasHünDict Ppv.
– Drugi Omylnik Iáłowy/ rozny od tego/ kwiátu bládo modrego/ ná kształt ziemnego Bluscza. SyrZiel 48.
– Weźmi [...] Záięczych vszek/ Konradu/ álbo ziemnego Blusczu/ po poł gárści. SyrZiel 249.

bluszcz drzewny (sz. zm.):

– Bluszcz drzéwny/ Helix [...] Hedera arborum [...] Dendrocissus. Kn 36.
– Kwiatki ná wierzchu rozg [szczeci pomorskiej] gronkámi niemáłymi/ iáko ná drzewnym Blusczu. SyrZiel 682.
– Bluscz drzewny/ ktory y wielkim y białym zowiemy/ iest bárzo krzewisty. SyrZiel 886.

bluszcz skalny:

– Wziąć [...] Głowienek [...] Blusczu skálne[g]o/ ábo Kurdwanu ná skále rosnącego po gársci. SyrZiel 329.

bot. bluszcz biały:

– Bluscz biały lepszy y pożytecznieyszy iest śledzienie chorey/ żelázem goracym rospárzoney. SyrZiel 889.

bobkowy bluszcz:

– Pod bobkowym bluszczem powrocili [nasi - nasze wojska] Małą bramą ku miastu. DrobOpow 16.

bluszcz czarny:

– Sok z ziarn Blusczá czarnego/ włosy czarno fárbuie. SyrZiel 888.

bluszcz wielki:

– Bluscz drzewny/ ktory y wielkim y białym zowiemy/ iest bárzo krzewisty. SyrZiel 886.

bluszcz zielony:

– Siostrę porwáną [...] twarz iey bluszczem zielonym zákrywszy, ná Zamek Tereusow wprowádziłá [Philomella]. OvOtwWPrzem 243.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

BLUSZCZ