ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne

bezokolicznik

apelować

czas teraźniejszy

czas przeszły

imiesłów uprzedni

apelowawszy

nieosobowy czas przeszły

apelowano

Etymologia

łac. appellare

Znaczenia

1. prawn. »odwoływać się do sądu wyższej instancji, władzy o zmianę wyraku, decyzji, wnosić apelację«

Rekcja: do (od) kogo, czego; co

– Prawowierni Synowie Cerkwi świętej [...] iako do naiwyzszego Sędziego [do papieża] w uciskach swoich apellowali. MorochPar 45.
~ Powinien oddać [Jerzy Kardynacy] do bracky skrzynky 20 grzywien [...] Jednak Apelował. RegZłocz 100.
– Marcin Domański dekretu nie przyjął, apelował do jego Mości pana Podstarościego. RegZłocz 155.
~ Wniesli Aktorat w Tryb. WXL [...] nie Appelowawszy Ziemstwa Rzeczyckiego Zaczym Ia przypozwany Stawać nie mogę. SapANot 144.
– Puszkarze, których ławica sądzić będzie, a dekret im się nie podoba, mają apelować do indziniera. AquaPrax 455.
– Tamta strona apeluje do Rzymu [w sprawie unieważnienia małżeństwa]. StanTrans 76 marg..
~ Mowiłem mu zeby konczył Sprawę graniczną w Trybunale w tym punkcie w ktorym appellowano znaszey strony. RadziejKor 57.
– Apelować/ do wyższego Sądu/ abo/ odwołać się do inszego Sądu. DasHünDict Oo2.

Przenośnie

Nie apeluję, bo twe wszytkie słowa Pokorna bierze za dekreta głowa.MorszAUtwKuk 21
Ale iusz decret przyszedł wiecznego wyroku Od ktorego nie wolno Apellować kroku.PotWoj 152

2. »zwracać się z prośbą, wezwaniem«

Rekcja: do kogo, czego

~ Apello, as Zowie, mowie ku komu y apelluie. SłowPolŁac 16.
– Appeluie tedy do samychże WNWMPP sumienia, kiedy kto płacić chce dobrowolnie, trzebasz go przyniewalać? DanOstSwada I, 207.

Podhasła

Formy gramatyczne

lp	M.	m			apelujący
lm	B.	nmos			apelujące

Najwcześniejsze poświadczenie:

Znaczenia

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji