Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

POLE

rzecz.
n
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: post 1616
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   pole
D.   pola
B.   pole
liczba mnoga
B.   pola
Znaczenia
»walka, kampania; miejsce bitwy, walki«
  • Druga/ y ten młody brat iego Krolewic Kázimierz/ choć to pierwsze pole iego y pierwsza woyná/ y człek młody/ ále serdeczny y odważny/ że stánie zá stárego y dobrego żołnierzá: bo sie gdzie nagorzey ná złe rázy náraża/ y szczęście ma. NowinyMosk A4-A4v.
  • [...] naśi ich znieśli i wygrali pole, 9000. Moskwy trupem położywszy, i więceyby im byli szkodźili, tylko że Chmielnicki przekupił Tatarów, którzy podczas samey okazyi uszli z pola, przysławszy jednak w Marcu Polakom 40000. Tatarów, którzy śię zostali z częśćią Woyska Polskiego [...]. ŁubHist 91.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • marsowe pole:
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • dać pole:
  • dzikie pole:
    • Dźikié polé/ v. Pustynia. Kn 168.
  • usłać pola trupem || usłać trupem:
    • Oswobodziwszy Ruskie Litewskie y Białoruskie kraie, Usławszy Pola ich Trupem [...] Poszło Woysko do Zwiąsku. PasPam 119v.
    • Ociec Łaskawy [...] usłał Sowicie Pola Trupem Ottomanskiem Bystre Nurty y bez brodne Donaiowe Głębokosci. PasPam 266v.
    • Najpierwej ich [Sasów] pisarz koronny Potocki nazajutrz po terminie armisticii około Tomaszowa tak zbił, że na trzy mile drogę trupem usłał. OtwFDzieje 257.
  • pole bitwy:
    • Nie zmogła rádá zdrowa/ á niktorych z Lithwy Przeważyły prywaty: ztądże Polem bitwy Chroni się y dziś Gustaw/ Pánem będąc Wiśle: Dobrzyń/ y drogę dalszą máiąc ná vmyśle. TwarSLeg 26.
  • [Pola] chłopskie:
    • Polá zasiewne, często, ták Dworskie iáko y chłopskie obiechác, y wiele czego wysiáno rewidowác, y z regestrowác. HaurEk 116.
Związki frazeologiczne

  • kto [jest] jako bydło do obory gnany z pola:
    • [...] Płakał przecię iako Bobr; a zełzami szczery Iad mu pryskał po Piersiach: kiedy Kawallery I swych widzi Rycerzow iednych, iako wory Na wozach: drugich iako bydło do Obory Gnanych zPola [...]. PotWoj 164.
  • wywabiać w pole:
  • kto [jest] jako bydło do obory gnany z pola:
    • Iad mu pryskał po Piersiach: kiedy Kawallery I swych widzi Rycerzow iednych, iako wory Na wozach: drugich iako bydło do Obory Gnanych zPola. PotWoj 164.
  • wywabić w pole:
  • w pole wychodzić:
  • w pole wyniść:
  • w pola chodzić:
    • »brać udział w bitwach«
    • Sam bowiem zołnierz dobrowolnie Rectifikowac sie bedzie tak y naprawiac Albowiem dobrą maiąc do onych dzieł Rycerskich I odwag okazyą tę by miał zabawke W Pola chodzic Iezykow dostawac y wiezniow Czestemi nieprzyiacioł czatami nawiedzac. OpalKSat 115v.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • W tym się polu dobrze rodzi/ Po ktorym Gospodarz chodzi. RysProv XVII, 8.
  • Broń mieyscem/ Rusnicá w lesie/ Kopija w polu/ Miecz ná vlicy/ Puginał w cieśni. Strászne są. ŻabPol B2.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

POLE

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Najwcześniejsze poświadczenie:
1743
Znaczenia
składnik nazwy własnej hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • mit. Elizejskie Pola:
    • »«kraina wiecznej szczęśliwości, gdzie przebywały dusze zmarłych bohaterów i ludzi prawych; Elizjum«
    • Elizeyskie pola. die Elisejschen Felder. les champs Elisées, les champs Elisiens. T III 327.
  • dzikie Pola (sz. zm.):
    • »historyczna kraina nad dolnym Dnieprem«
    • [...] w Europie ná Ukráinie dzikie polá; są niesposobne do mięszkania. BystrzInfGeogr B3v.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 25.03.2019
Autorzy: DA
Data ostatniej modyfikacji: 25.03.2019