Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

TRUDNO

przysł.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy gramatyczne
  trudno
Znaczenia
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
  • Nie jednejśmy matki i nie jednej żądze: Ty wolisz przyjaciela, a drugi pieniądze. Co on dba, byle jeno swych bytów zażywał, Babkę głaskał a od niej pieniążki obrywał. Więc o młodsze nietrudno otrzeć oskominę, A mało-ć też nie lepiej co raz drzeć nowinę. SzymSiel 37.
  • Béz odporny/ béz odporu/ ktoremu trudno odpor ábo odpowiedź dáć/ sprzéciwić się/ [...] cui nihil contradictur, vel non potest contradici. Kn 23.
  • Afekt/ nałog/ przyrodzenie/ zataić trudno/ wnet się wyda. KnAd 730.
  • Ukazował, powiedał [Wesołowski], i autęntyk zmyślony jakiś, jako tym szalbierzom nietrudno. TrepNekLibDworz 418.
  • Ludzi zewsząd tłumu/ trudno zmierzyć okiem. Dziwuią się wyboru/ y Osob/ y Młodzi/ Przypátruią się koniom/ iako ktory chodzi: Ale z Posła dopiro/ ci z gor/ y wysoká/ Ci z szránek Bezestáńskich áni spuszczą oká. TwarSLeg 75.
  • Atoli jednak kiedy się co zepsuje albo obedrze, trudno nie dać naprawić. Jako i teraz tak panięcych jako i chłopięcych sukienek i botów dawało się oprawiać. ŁugowPodr 89.
  • Iuż trudno ná godność ábo urząd wysoki wstąpiwszy swe[go] wczásu przestrzegáć/ trzebá záwsze myślić iákoby wszyscy w pokoiu y w bespieczeństwie żyli. StarKaz II, 515.
  • Trudno y oras niepodobno leniwemu zołnierzowi bistrolotnego orla wbiegu zwyciezyc. HerbOr 93.
  • Choc sie tez wyłomiesz raz drugi nie iuz to Po sprawie trudno masz rzec wygrałem nie Amen Ani koniec niewoli iescze wniey zostawasz. OpalKSat 8.
  • Miasto nauk Duchownych powiadaią [kaznodzieje] bayki iakies albo Historie zartowne y nie wiem co tylko Błaznuią czyli kazą trudno y rozeznac [...] gdy na kazanie Przydziesz staniec za iedne sczera krotophile. OpalKSat 109. OpalKSat 109.
  • Trudno złączyć Pałac wczesny y fortecę, chyba żeby, iako włoszy nazywaią vczynić Casa Forte iaką abrysował Vincentij Skamozzi zbarawskiemu Koniuszemu Korunnemu. NaukaBud C2.
  • Sposobów ratunku patrzamy, A mocno się burt rękami trzymamy, Bo trudno o swej władzy stanąć było, Gdyż nas tak morze gwałtownie nosiło. BorzNaw 138.
  • Dziadapieszo nie słuzy; nie dosiędą koni Czyby siodła, czy suknie wprzod macac czy broni Co wiedziec gdzie się udac wypadszy z Posciele Trudno poznac gdzie swo, gdzie nieprzyiaciele. PotWoj 107.
  • Załosną nader sprawę: rzecz sromoty pełną Wspomni Muza: trudno słow uwiiac bawełną. PotWoj 108.
  • Ale gdziem niebył trudno otym pisać. PasPam 52.
  • Miałęm tam rozne uciechy y zabawy widząc takie rzeczy czego w Polszcze widziec trudno. PasPam 64v.
  • Iak noc przyszła dopiero lepiey opatrzono [szańce] [...] Bo wdzięn trudno tego było robic gdyz razono bardzo od Szwedow. PasPam 71v-72.
  • Wyciąwszy tedy konia pod nim płazęm skoczylismy do Swoich, ale postaremu y owego trudno było uprowadzić. PasPam 105.
  • O Gospody tedy bardzo trudno było przy owym wielkim Ludzi zgromadzeniu. PasPam 180.
  • Trudno to zapał zagasić kiedy iuz płomien na dachu. PasPam 201.
  • Aręnda expirowała trudno było. zatrzymać gumna, kozec Zanic to się to tylko trwaniło [trwoniło] Z boze. PasPam 225v.
  • Kiedym iezdził w zapusty z ludzmi po kommęndach, po węselach. To takie były gorąca że trudno było zazyć Sukni futrzaney tylko letniey iako in Augusto. PasPam 250v.
  • Tu Miasto daleko y przez Fosę ratować trudno, a tu kozacy z Zasacki Lecą. PasPam 269.
  • Iest to węzeł przyznam się trudnosci niemałey Zeby albo w cenzurze [może zam. cenzurę] pochlebstwa nie w kroczyć Albo niegodnie chwaląc z drogi niewyboczyc. PasPam 274v.
  • Polskim Damom trudno denegować Zeby się nie miały zczym swiatu popisować Dość Męznych kawalerow Swiatu wystawiły. PasPam 274v.
  • In Freqventia [w obecniści] ludzi wielu godnych proszono mię że bym Pannę oddawał ad Votum [do ślubowań] Niebardzo mi się chciało wiedząc że tam nietrudno będzie o Censurę Alec nie ganili. PasPam 281.
  • Prostakowi trudno zrozumieć, ponieważ jest bez wszelkich powierzchownych aparencyj, tylko tam gdzieś skrycie i głęboko w sercu, że się ja jej [miłości] domacać nie mogę. SobJListy 358.
  • Założone to miasto [Matka Boska] na pokory gruncie, Którego trudno ruszyć, pyszny Acheroncie. KochOgrTur 156.
  • Ia iákom się z-tey nowiny ucieszył/ trudno to błahey kárcie tey polecić. PisMów II 325.
  • Iednak się wszyscy wymyslnych, [...] chwycili obyczaiow, y mody że iuz chłopiankę y chłopa trudno było zobaczyc w Kermiedze. HistBun 35.
  • I między Rzemieślniki/ teraz trudno błaźnić/ Wnet zá włosy wycudzą/ szkodá ich y dráźnić. NowSow 9 nlb..
  • Żeby żak z szkoły nie uciekał [tytuł] [...] Radzę mu go ożenić, jako czynią żydzi, Czego chłopcem nie boi, mężem się zawstydzi [...] Kto nie ma chęci do ksiąg trudno z nim iść musem, Wolęć go, niż bachorem, z młodu mieć wagusem. PotFraszBrück I 173.
  • Po skończonym obiedzie j.k.m. [Jan III Sobieski] tak po dolnych, jako i górnych pokojach prowadził jm. ks. nuncjusza, wszyskie mu pokazując, które natenczas z skarbca wystawione były, galanteryje; między inszymi bardzo się podobała jm. ks. nuncjuszowi ta szkatuła, którą j.k.m. w.ks.m. wiązał, powiadając o niej, że trudno widzieć i w rzymskim państwie równej. SarPam 225.
  • Krol Szwedzki [...] Sztenbocka Generała wWoiewodztwa Ruskie y Bełzkie wysłał, ktory iako agrawował Koscioły Szlachtę y Ludzi ubogich wypisac trudno. DrobTuszInf 63.
  • Lecz, że mu usta stękáią i ięczą, Dla tego plagi nieznośne mię dręczą, Dla tego mię BOG dotyka i draźni, Ze znieść cierpliwie trudno iego łaźni. Ná moie bole, práwie iest záwziętem, Obie mi nogi twardym ścisnął pętem, I wszytkie ścieszki bodzcámi otoczył, Bym z nich bez szwanku nigdzie nie wyskoczył. ChrośJob 123.
  • Trudno go [ludu] już dojźrzeć w tłumie i nacisku wszytkich ogółem dolegliwości i utrapienia wymyślnego. Zatarła tak piękny, [...], najprawdziwszy twarzy Boskiej rytrakt [...] wzgarda nasza. [...] strawił głód i niedostatek, znużyła nieżyzna na złe czasy i wielorakie plagi Boskie praca i charłowanie. MałpaCzłow 207.
  • MAŁPA – CZŁOWIEK W OBYCZAJACH Nie wiem, komu i jako udała się ta moja w cnotach bestyja, boć po te czasy, gdzie prawda bez asystencyi postępuje, trudno dogodzić ludzkiemu jenijuszowi. MałpaCzłow 236.
  • Na pałacu trudno go [króla] widzieć przed wartami i rozeznać w archandyi panów po cudzoziemsku. MałpaCzłow 237.
  • Trudno auctionować krescensyę przymałey Panszczyznie. SapADiar 113.
  • W prawdzie trudno straciwszy miłego Przyiaciela, lubą sercu swemu Małżonkę, wiernego w szczęściu y nieszczęściu [ktoremi swatowe wesele przeplátane bywa] towarzysza nie żałowáć. DanOstSwada 7.
  • Trudno wygładzić z pamięci Oyczyzny naszey tanta w Domu tym nomina owych Amorow, co iey byli amores, owych Gratusow co tak grati w oczach Jey żyli, owych Felixow co iey tak feliciter służyli. DanOstSwada II, 79.
  • Zdaje się niezbyt trudno bogatemu i akkredytowanemu panu tak rzeczy dysponować, żeby elekcyja na jego syna lub dom po nim spadła. KonSSpos I, 280.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • nie trudno:
    • Nie trudno Sołtyk u Moskwy przehardy Uprasza ciała, że mu je [ciała poległych pod Smoleńskiem] wydadzą: Samby Acheron dał użyć się twardy. TwarSRytTur 12.
    • Na ciężarÿ y oppressią chłopską w Polscze [...] Szyią boty Chudzinie O przyczynke nie trudno winuią Stem drugim grzywien chłopa ledwie ze y dusze Nie wydrą z niego. OpalKSat 9v.
    • Doszli że Szwedow otym awizowano Zwoyska Bra[n]doburskiego iako o zdraycę wszędzie nietrudno. PasPam 68v.
    • Czarniecki powiedział że nąm pochwili y kopiie niepomogą nie trudno w Litwie o Chmielową Tyczkę. PasPam 99v.
    • Iuz mi wszystko szło ładniey y o podwody nie trudno y szukac ich nietrzeba. PasPam 165.
    • Gniazdá im [synogarlicom] vpleść z słomy, y tąsz świeżą znowu vtártą miękko vsłáć z pierzem dártym, á ták zá tákowym dozorem, nie trudno będzie o przychowek, tylko cichość im záchowáć, áby iákiego grzmotu, huku, y dźwięku zbáłuszeniem, ile gdy ná gniazdách siedzą niebywáło. HaurSkarb 129.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • Choć ludzi jest gwałt a o człowieka czasem trudno. PasPam 249v.
  • Trudno z błazny ná záiąc. RysProv XVI, 2.
  • Afekt/ nałog/ przyrodzenie/ zataić trudno/ wnet się wyda. KnAd 730.
  • Trudno tego wodzić/ kto nie może chodzić. RysProv XV, 7.
  • Dogodzić ábo podobáć się wszystkiem trudno/ niépodobno. KnAd 195.
  • Dwié robocié rázem robić trudno/ niépodobno. KnAd 219.
  • Raz dość ná woynié szwánkowáć Polegszy/ trudno wétowáć. KnAd 992.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: MBM
Data ostatniej modyfikacji: 18.02.2013