ESJP XVII i XVIII wieku

Notowanie w słownikach

Słowniki notują

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

liczba mnoga

Znaczenia

1. »teren podmokły, grzęzawisko, bajoro; błoto«

– Szlismy z Chorągwią przy Rotmistrzu do tego wielebnego Rosławia Lasami, bagnami gdzie ledwo kiedy ptak przeleciał. MasDiar 41.
– Ta Giendra [...] chcąc chusty po roznych Bagnach zakopane wyiąc y Diabłow zwoływac przy Ienerałach y stronie chodziła. DekrŻmud 41b.
– Po trzecie Wodá nayprzednieysza do złączenia, máteria z okolicznych Bagn, dostátnie może być wprowádzona. FredKon 112.
– Ciało zaś tegoz krola ledwo we dwa miesiące w bagnie Znaleziono. IntrHist 114.
– Rzeki [...] álbo z bagnow, álbo ze skał, máią swego duktu inceptę. BystrzInfGeogr B3.
– Bagny i błota południa mu bronią wschodu Sapaeyskie y Turpilskie skały. ChrośKon 245.
– Chlebem choć bágno/ y trunkiem mi wodá/ Wiszowe wąsy/ y trzciniána broda. TwarSDaf 9.

2. bot. »roślina zielna z rodziny wrzosowatych; bagno zwyczajne; Ledum palustre«

– Modrzéwnicá ziéle/ bágno. Chamae paruae. Kn 423.
– Na Mole [...] Fiolkowy korzen klasc miedzy szaty ted[y] molow nie bendzie Tosz drudzy czynią bagnem albo Hmielem szaty przetrząsajanc. GrodzMisc 127.
– Potym chorego párzy nád párą ziela warzonego [...] to záś ziele názywa się Bágnem iákosz ná bágnách roście, wielkie, żołto kwitnące, y niewdzięcznie pachniące. CompMed 410-411.
– Bágnem to ziele zowiemy/ przeto że ná Bágniskách przy Borách roście. SyrZiel 171.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

– Szmer náski/ Rozmáryn Czéski/ Swinie bágno. Rosmarinum syluestre [...] Serpillum syluestre [...]. Kn 1118.
– Rozmaryn plonny álbo dziki/ ktory drudzy zowią Rozmárynem Czeskim. Naszy go zowią Bágnem Swinim/ Czechowie Rozmárynkiem [...] Iest y drugie Bágno Swinie/ bárwy popielátey. SyrZiel 170.

3. bot. »drzewo z rodziny wierzbowatych, wierzba; Salix«

– Bágno/ drzewo/ łoża/ łożyna/ Siler [...] seu siler montanum [...]. Kn 12.
– Bágno drzewo/ łoza łożyna. Siler. SzyrDict 5.
– Tam mam [...] Chrust dereniowy, więzy, rokicinę, Tawułę, bagno i złotą wierzbinę. MorszAUtwKuk 159.

4. myśl. »legowisko, kryjówka leśna dzika lub innego zwierzęcia«

– BAUGE terme de chasse [...] Volutabrum [...] BAGNO Kałuza doł termin myśliwski mieysce gdzie Dzik Spoczywa y inne okrutne zwierze ktore zawsze iest nieczyste y bagniste. DanKolaDyk I, 183.
– Bágno, smocze legowisko według báiek gdzie Herkules zábił Hudrę [!] o siedmiu głowach. DanKolaDyk II, 195.

Użycia metajęzykowe