• ktoś w strach:
»ktoś się przestraszył«
• – Kommisarze wstrach iak im dali znac, warta że pełne Miasto woyska. PasPam 98.

• dać w moc:

• być w błędzie II:
»odstąpić od wiary, głosić herezje«
• – Polutrzylichmy się wszyscy w tej mierze, Nieznać nas [...] Wszyscychmy w błędzie. GrochWiersze 278.

• być w błędzie I:
»mieć fałszywe, mylne mniemanie, przekonanie«
• – Wzięłá mnie zá Zwyciescę, żem powrocił zdrowy, Y miłość swą odkryłá, á niechcąc mi mowy Na minutę pozwolić, upárła się w rzędzie, Y teráz skárży na mnie, będąc w tymże błędzie. CorMorszACyd 192.
• – Ale y ci są w błędzie/ ktorzy Girem nászym/ álbo Alexándryiską Pietruszką być go [dzięgiel włoski] rozumieią. SyrZiel 101.

• być w buntach:
»buntować się, występować przeciwko władzy«
• – W okolicy Kislaka były Miasta wbuntach w ktorych Rebellizanci kozacy stali. DrobTuszInf 13.

• w tumultach i buntach bywać:
»buntować się, występować przeciwko władzy«
• – Tak kiedy podłe y płoche Serca Ludzkie wroznych tumultach y buntach, wroznych rozruchach y zawierzuchach, wroznych odmianach y zamieszaniach bywaią, przeto sie naypodleyszemi y naywzgardzienszemi naswiecie wydawaio [!]. SzołHist 11v.

• kogo w błazna postrzyc:
»zrobić z kogo głupca«
• – A ieszcze to nayżáłośnieysza/ że przywiodszy cię do tego/ że ią poymiesz/ nie ták to interpretuie/ żeś to z grzeczności twoiey/ nie upátruiąc áni dostátkow/ áni stanu y urodzenia iey nierownego uczynił/ ále swoiey to rostropności [...] y rozumowi przypisuie/ że cię umiała w błazná postrzydź/ y dostąpiwszy potym czego chciáłá/ nigdy tobą kontentowáć się nie będzie. GorzWol 46.

• mieć w powadze kogoś:
»poważać, szanować, mieć zaufanie do kogoś«
• – Rzecze do mnie Pisarski (: Bo tez on mię przecię miał wpowadze). PasPam 233.

• w rękach zabić:

• puścić w arendę, przez arendę:

• w błąd wpaść III:
»zostać oszczepieńcem, odstępcą od wiary, heretykiem«
• – W Kościele Bożym [...] trudno zbłądzić: á iesliby kto per incuriam w błąd wpadł, wnet go poprawią. KorRoz 11.

• żyć w błędzie:
»grzeszyć, źle postępować«
• – Zyć muszę nigdy w popráwionym błędzie/ Troski y wieczne cierpiąc niepokoie/ Cień mię słoneczny náwet strászyć będzie/ Przed oczy niosąc plugástwo mi moie. TwarSDaf 122.

• w błędzie trwać II:
»nie przestawać głosić herezji, żyć jako odszczepieniec, odstępca od wiary«
• – Kto Kácerzem zostáie/ sowitym bywa synem piekłá: naprzod dla tego/ iż prawdę ktorą trzymał/ opuszcza: potym iz sstał się ádwersarzem prawdy. Bo kto się w błędách vrodził/ y w błędách trwa/ ten tylo iest prostym synem piekłá. BirkRus 24.

• zawodzić (kogoś, coś) w błąd I:
»powodować, ze ktoś nabiera faszywego, mylnego mniemania, przekonania; powodować, ze coś staje się mylne, fałszywe, niewłaściwe«
• – Pospolite mniemánia ludzkie záwodzą nas w błąd/ y prawdy nam doyźrzeć nie dádzą. StarPopr 42.
• – Cnotliwy człowiek [...] poiázdy tákie sobie opátruie y obmysla/ iákich przyrodzenie y stan iego potrzebuie/ nie iákich chcą po nim ludzkie popsowáne obyczáie/ y od rozumu y od przyrodzenia dáleko w błąd záwiedzione. StarPopr 118.

• pójść w bunt:
»zbuntować się, występić przeciwko władzy«
• – Ukraina [...] wszystka poszła wsrogi bunt, widząc ze maią czas potemu. PasPam 192.

• zostawać w błędzie:
»pozostawać przy fałszywym, mylnym mniemaniu, przekonaniu«
• – Iesli przyiaciel iesli nieprzyiaciel będzie Domyslic się nie moze y zostawa w błędzie. ArKochOrl 6.

• w błąd zachodzić:
»odstępować od wiary, kwestionować jej zasady«
• – Wiárá nie może stać z powątpiwániem dobrowolnym o iey ártykułách: á ktorzy się nie chcą dáć náuczyć, wątpliwemi w wierze bywáią. Wtorzy záś, im bárziey o wierze myślą, tym bárziey w błędy záchodzą. TylkStrom 32.

• się postrzyc w błazny:
»zrobić z soiebie głupca«
• – A po staremu kiedy kto nazbyt uważny, Nic pewniejszego, że się rad postrzyże w błazny. KorczWiz 95.

• w pole wyniść:

• bronią w ręku:
»zbrojnie«
• – Potem się bronią w ręku dowiesc ofiarował [Rynald] Ze to prawda co mowił y co pokazował. ArKochOrl 52.

• w związku znajdować się:

• pójść w zapomnienie:
»zostać zapomnianym«
• – Iuz owa Pobozna Intencyia poszła wzapomnienie Iezeli kto o tym wspomniał okrzykniono go. PasPam 119.
• – Owi [...] porąbani z łaski Bozey wyleczyli się y poszło to w zapomnienie. PasPam 183v.

• w radzie zasiadać:

• zostać w błędzie II:
»fałszywie pojąć sprawy wiary, religii«
• – Ztámtąd wyszedłem ku dniowi/ O krzcie nie mysląc/ bom został w tem błędzie: Zem we snie tylko iákąś widział márę/ Y swam rozumiał bydź práwdziwą wiárę. TasKochGoff 309.

• w niepamięć coś zarzucać:

• w prośbę:
»przedkładać swoją prośbę, prosić usilnie«
• – Powiedzieli że mąmy Złotych 100 Odpowiedział Że na to tam y nieweyrzą. Przybiezeli owi w prozbę w targ Stanęło na Złotych. 600. PasPam 170v.

• w prośby:
»przedkładać swoją prośbę, prosić usilnie«
• – Ato co za kartka Mazepa zdechł wprozby że to pierwszy raz. PasPam 177.

• w ziemię jako bydlęta nieme patrzeć:
• – A Chrystus im [bałwochwalcom i mahometanom] Pan powiada: Widzę & vos de hoc mundo estis, w ziemię tylko iáko bydlętá nieme pátrzycie. StarKaz II, 72.

• w błędzie tkwić:
»nie odstępować od mylnego, fałszywego mniemania, przekonania«
• – W tym niemal błędzie Ruellius y Hermolaus Barbarus tkwią/ iáko Brazauola y Manardus [nieodróżnianie korzenia od kłosa ziela Nardusa Indyjskiego - Nardus Indica]. SyrZiel 34.

• wpaść w błędy I:
»ulec mylnym, fałszywym mniemaniom, przekonaniom«
• – Turtulian wielki y bárzo uczony człowiek że wierzał widzeniom niektorych niewiast, w grube wpadł błędy. TylkStrom 136.

• trwać w błędzie I (sz. zm.):
»nie przestawać źle postępować, czynić, popełniać grzechów«
• – Ludzka rzecz vpáść/ á diabelska w błędzie trwáć. RysProv VIII, 7.
• – To tylko żeś nie długo trwáłá W tym swym błędzie/ y záraz w sumnienie się tknąwszy/ serdecznieś żałowáłá. TwarSPas 111.

• obrócić się w błoto:
»zmarnować się, stać się nic nie wartym«
• – BOUER [...] Obrocić się w błoto. DanKolaDyk I, 216.

• w błąd wstępować:
»mylić się, przyjmować fałszywe mniemanie, przekonanie«
• – Ty zes iest w ktorym wzrok swoy topięchciwy Czy cięn twey duszę widzę swiątobliwy Ach nie ty pono, Ktorego miłuię: Cosz? y owszem ty częmu w błąd wstępuię?. OblJasGór 156v.

• (Kogoś) w błąd zawodzić II:
»powodować, że ktoś źle, niewłaściwie postępuje, grzeszy«
• – On [Bóg] gdy zátrzyma wody/ wyschną: á gdy je wypuści/ podwracáją ziemię. U niego jest moc y mądrość. Jego jest błądzący/ y w błąd záwodzący. BG Hi 12, 15-17.
• – Iesli sámá siebie niechcesz w błąd záwodzić/ Proś co słuszna/ miłuy co sámicy się godzi. OvOtwWPrzem 384.

• w bok skoczyć:
»zdradzić kogo«
• ~ Chcesz-li, abym się kochał w tobie wiernie, Przestań tych figlów, bo chociaż niezmiernie Kocham, jednak w bok natychżemiast skoczę, Jak zdradę zoczę. MorszAUtwKuk 252-253.

• coś się w błoto wrzuca:
»coś jest marnowane, trwonione«
• – Piszę śię ná to z W. M. Pánem Mośćianie N. iż śię w błoto práwie wrzuca Fortuná Polská, gdy ją Pánowie młodźi ná Lutecye álbo insze kráje łożą. BystrzPol P1-P1v.

• (Jak(o) w błoto wrzucić:
»marnować, trwonić«
• – Widzę wielu miedzy Kátholikámi tákich/ ktorzy rozumieiąc iż w błoto wrzucili/ iesli co zá synámi/ lubo zá corkámi do Klasztorow dáli. BirkEgz 19-20.
• – Koszt tak jako w błoto wrzucę. Dzidy swoim kosztem kazałem tu zrobić po miastach i z proporcami, i będę cudzym rozdawał chorągwiom. SobJListy 504.
• – Jak w błoto wrzucił pieniądzé/ koszt. KnAd 294.
• – Wolałbym ie (te pieniądzé ktorych prosisz/ ábo kupno) w błoto wrzucić. ábo do szpitalá dáć. KnAd 1252.

• serce w kimś usychało:
• ~ Po kosciołach zas Gratiarum Actiones [modlitwy dziękczynne] czyniono [...] A w Człowieku prawie Serce usychało. PasPam 277v.

• w błędzie chodzić:
»odstąpić od wiary, prześladowac wyznawców wiary«
• – Krol wzruszony Większą cholerą, bárziey Zakon prześládowáć Począł, á báłwochwálcow w znácznieyszey czci chowáć [...] Gdy záś Krol w tákim błędzie, y vporze chodzi, Syn mu się komplexyey ozdobney vrodzi. DamKuligKról 13.

• jak w błoto wrzuconym być:
»być marnowanym, trwonionym«
• – Nadewszystko zaś alteracyi, gniewu [...] wystrzegać się trzeba. Inaczey wszystkie lekarstwa iak w Błoto razem z pieniędzmi wrzucone będą. BeimJelMed 344.

• zabij kto w Boga wierzy:

• w kłopocie kogoś zostawić:

• w imię Boże brać:
»żyć z jałmużny«
• – Y dziadowi wymię Boze biorącemu powiedzieć pytaiącemu y Sprawić się do kąd idę niegotowem deNegare [odmówić]. PasPam 155v.

• w afekcie być u kogo (sz. zm.):
»mieć czyje poparcie, cieszyć się czyją życzliwością, przychylnością«
• – Matka Jego [krewnego Radziejowskiego] Towiańska w wielkim affekcie będąca u Prymasa dziwnie exagerowała owę urazę i buntowała Sapiehów. OtwFDzieje 38.
• – Poki authoritas Senatu u młodszych w obserwancyi, młodsi u starych w afekcie, [...] poty Oyczyzna y pokoiu szczęśliwa, y na woynie nieprzyiacielowi straszna. DanOstSwada 8.

• poddać się w obedyjencyją:
»podporządkować się czyjejś władzy«
• – PasPam 149a-149av.

• w małej frekwencyjej:
»w obecności niewielu ludzi, przy niewielu widzach«
• – Zacność osob, lubo w máłey Frequentiey, bucznie zdobiły [!] stoł záiątrzonego Monárchy [Plutona]. AndPiekBoh 100.
• – Teraz cię mam za pocciwego zes tak Sobie postąpił y postrzegł się w tym zes niechciał czynic Iustyfikacyiey w Małey Freqvencyiey. PasPam 146v.

• zostać w afroncie:
»doznać obrazy, zostać znieważonym«
• – Teatrum ci to ná rozliczne sceny Tu śmiech, tu żarty, iuż ci smutne treny, Ten się uskárza, że został w afroncie Ta urażona słowem płácze w kącie. DrużZbiór 539.

• w wielkiej frekwencyjej:
»w obecności wielu ludzi, przy wielu widzach«
• – Koronacyia potym była w Krakowie dnia 29 września wwielkiey Ludzi roznych Freqvencyiey PasPam 234.

• mieć nadzieję w (Panu) Bogu:
»ufać Bogu«
• – Mam ia w Panu Bogu moim nadzieię. PasPam 195v.

• kogo do afektu przyjąć || kogo w afekt przyjąć:
»o kobiecie: pozwolić mężczyźnie obcować ze sobą fizycznie, nie będąc jego żoną«
• – PHYLLIS [...] Demofoonta, Syna Tezeuszowego z woyny Troiańskiey powracaiącego, y do domu, y do affektu przyięła; wziąwszy wprzod od niego słowo, że [...] miał ią poiąć za Zonę. OvChrośRoz 11.
• – [Hypsipyle] Jazona [...] pod dach y w afekt swoy przyiąwszy, bliźnięta z nim miała; ktory dał iey słowo, że [...] miał się z nią ożenić. OvChrośRoz 68.

• w afekcie być:
»być kochanym«
• – Ciebie iedyną pierwey, niźli znałem, Y niźlim widział, serdecznie kochałem Wprzodeś w afekcie była, niźli w oku. OvChrośRoz 222.

• mieć honor w rękach:
»otrzymać godność«
• – Chceszli że bys miał ten Chonor w rękach ktoryc Woysko dac intendit [zamierza]. PasPam 121.

• w imię Boskie:
»z Bogiem«
• – Iezeli się ty z Woyskiem swoim nie ruszysz puydę ia z [s]Woim w Imię Boskie. PasPam 99v.

• w imię Boże:
• – PETRUS [...] Błogosławieni [...] elemozyny w Imię Boże dają, A naszy, chociaj skąpi, a wżdy nic nie mają. Błogosławieństwo Pańskie majętnymi czyni I będą ci zbawieni, niech mię, kto chce, wini. (WSZYSCY) [...] Wyjedziemy na tobie, jedno bełkocz dalej, Idźże, ani tu bywaj. SynKlechGrzesz 383.