– Gdzie przedtym było brzydkie bluźnierstwo Aryańskie Chrystusa Pana y Matki iego Przenaświętszej/ teraz się tu służba Pańska porządnie odprawuje. PruszczKlejn34.
– Kiedym z niemi dyszkurował na iaką pamiątkę głowy kryią y oczy zasłaniaią Poniewaz tak nieczynił Pan Chrystus ani Apostołowie zadęn nie umiał odpowiedziec ieden tylko tak powiedział ze to natę pamiątkę że zydzi zasłoniali Panu Chrystusowi. PasPam56v.
– Iezeli Chrystus Pan dnia dzisieyszego zburzył Regnum Nieprzyiacioł Dusznych toc y nam trzeba Starać się że bysmy burzyli Regna Nieprzyiacioł Cielesnych. PasPam67v.
– W tey drodze y dość błędnym/ á w nieprzyiácielskiey stronie/ dlá wielu zdrad y zásádzek náder w niebespiecznym ciągnieniu nászym/ zá Wodzá mamy Chrystusa Paná. BujnDroga276.
krew Pana Jezusowa:
– Słuchał królewic jmć [Władysław IV Waza] mszy u ś. Jędrzeja i tamże w kaplicy podziemnéj widział relikwią zacną krwi Pana Jezusowéj, która z boku Zbawiciela naszego wypłynęła gdy go Longinus rotmistrz włocznią przebił [...]. PacOb150-151.
pan z chłopów:
– Gdyby chłopstwa nie było, musielibyśmy się sami stáć rolnikámi, y ieżeli kogo wynosząc, mowiemy Pan z Panow, słusznieyby mowić, Pan z chłopow. LeszczStGłos100.
niechaj będzie Panu Bogu cześć i chwała (sz. zm.):
– [Ks. Skarga] nabożeństwu ktore teraz do tákiey doskonáłości przyszło (z czego niechay będzie Pánu Bogu cześć y chwałá) wielkie pobudki podał [...]. BirkSkar12.
– Pánu Bogu niechay bedzie cześć y chwałá ná wieki/ że nie odniosł nieprzyiaciel pociechy/ iákiey się spodziewał [...]. BirkRus12.
niechaj kogoś Pan Bóg błogosławi:
~ Ciebie zacnego y miłego Kawalera, niechay Pan Bog błogosłáwi tu łáską swoią, á potym onym żołdem z niebá, ktory koroną zowie Páweł święty [...]. BirkOboz8 nlb.
niechaj czyjaś dusza z Panem Bogiem wiecznie króluje w niebie:
~ [...] pozegnał się z tym swiatem Iasnie Wielm[ożny] ImPan Podskarbi Wielki Koronny [...] ktorego dusza niechay z Panem Bogiem wiecznie kroluie wniebie Amen. DrobTuszInf56.
niech komuś (Pan) Bóg błogosławi:
~ [...] małzonka moia porodziła syna [...] Niech mu Bog błogosławi, aby ros na chwałe iego swiętą [...]. VorLetSkarb111.
~ [...] wydałem Curkę moię miłą Florencyo Katarzynę Tuszynską wStan Swięty Małzenski za IMSCi Pana Irzego Maliczewskie[go] [...] ktorey niech Pan Bog Błogosławi zcałym domem iey [...] DrobTuszInf40.
niechaj komuś Pan Bóg poszczęści:
~Niechayże nam sam Pan Bog poszczęści/ Tobie Jezu będziem śpiewáć części [...]. ŻabSymf F2v.
łaskawy Panie:
pan Jezus:
– Narodzenie Pana Jezusa na agacie malowane. ArchRadziw1638176/8.
– Ofiaruiąc to w dyspozycyią Boską a scisnąwszy noszki Panu Jezusowi ktorego miałęm na Obrazie z Nayswiętszą Panną To zaraz iako plastr przyłozył. PasPam75v.
– A gdy było rano, weszli w radę wszyscy arcykapłani przeciwko Panu Jezusowi, aby go zamordowali. KochChrysTur39.
– Wziąl Piłat P. Jezusa, albo raczey wyrażaiąc to, Łaciną z-Polaczoną aprehendował P. Jezusa Piłat. MłodzKazIII, 239.
– Po obiedzie prezentowano mi wszystkie splendory w téj kaplicy zostające, jako to: miseczkę N. Panny z któréj jadała, pieluszki któremi Pana Jezusa spowijała, sukienkę z wełny, w któréj z domkiem swoim do Loretu przybyła; o to wszystko ocieraliśmy rozmaite paciorki i agnuszki, także wzięliśmy wody, którą miseczkę ksiądz opłukiwał. ZawiszaPam86.
imię Pana Jezusowe:
– A bespiecznie sobie poczynájąc w Imieniu PAná JEzusowym/ mowił y gadał z Grekami: á oni się stáráli/ jákoby go zábić. BGDz9, 29.
Związki frazeologiczne
tak nam Panie Boże dopomóż i jego niewinna męka:
»formuła przysięgi«
~ Tego wszystkiego Io kMSCi P.N.M. dotrzyma y my dotrzymamy. Tak nam Panie Boze dopomoz y iego niewinna Męka. PasPam213.
– O miławczyce z Buglowem [Bieglowem] z kontraktowałęm [...] Zaraz tedy od trzech kroli wywozilismy tam zboza A obuięlismy day Boze Szczęsliwie od Srzodoposcia. PasPam226v.
– Rok Panski 1677, Day panie Boże Szczęsliwie obuiąłęm Olszowkę y Brzescie per Arendam na 7 lat. PasPam248v.
powracaj z Panem Bogiem:
chłopa na pana sadzać:
»czynić z poddanego pana, wynosić do władzy człowieka niskiego stanu«
– Nie dármo Sálomon niezbożne wywrotnemi zowie [...] bo ci ná wywrot chodzą/ co ma być ná wierzchu/ to ná dole; chłopá ná páná sadzáią. BirkNiedz57.
pan Anielski:
»Bóg«
– Potym Naswiętszy Sákráment, gdzie w Chlebie, on Pan Anyelski mieszka, co y w niebie W ktorego oczách wszystkie stoią stráze Páná Zastepow Swietych nosić kaze: Sam tákze spolnie w processiey chodzi I wszytkie baszty, y mury obchodzi. OblJasGór27.
chodzić jako wielki pan:
»poruszać się, stąpać w sposób charakterystyczny dla osób z wyższych sfer społecznych«
– Einhergehen als ein grosser Herr/ chodzić jáko wielki Pan. ErnHand203.
~Y muchá dokuczy, y wzgárdzony Pánu; (bo się go nie wystrzega.) FredPrzysł B4v.
(wariant I): – Zaden niemoże dwiemá Pánom służyć/
Abo iednemu zechce się przysłużyć:
Abo drugiego schowa nienawiści/
z obudwu rázem trudno wziąć korzyści. TwarKPoch G3v.
(wariant II): – Zaden sługá nie może dwiemá pánom służyć/ gdyż álbo jednego będzie miał w nienawiści/ á drugiego będzie miłował; álbo się jednego trzymáć będzie/ á drugim pogárdzi. Nie możecie Bogu służyć i mámmonie. BGŁk16, 13.
(wariant III): – Powiedzieli [mieszczanie] że Niemoze nikt dwiema Panom Służyc mąmy tez teraz swoich Panow ktorym się wysługuiemy. A Stał tam Litwy Pułk. PasPam166v.
