ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T, L, SWil

Formy gramatyczne

bezokolicznik

abrogować

czas przyszły prosty/czas teraźniejszy

1. os.

abrogujemy

czas przeszły

mos

3. os.

abrogowali

nieosobowy czas przeszły

abrogowano

Etymologia

łac. abrogare

Znaczenia

prawn. »znieść, znosić, uchylić, uchylać«

Rekcja: co

– Lepunow, Chomutow, Sołtykow zawołali zeby isc w pole przed Miasto, y wyszedszy przed bramę tam abrogowali Imperium Suyskiego, posłali do niego zeby do swego dworu dziedzicznego Vstąpił. ŻółkPocz 31.
– Opisawszy tedy te deklaracyje i ordynacyje nasze, przy nich i inne wszelakie, które in rem skarbu i intraty stołowej królestwa ichmciów na dawniejszych komisyjach są umówione, reasumując, one całe aprobujemy. A które by się zaś znajdowały pożytkowi pańskiemu przeciwne, abrogujemy, zlecając ichmciom panom administratorom i wszystkim urzędnikom, teraz i na potym będącym żupnym, aby one in omnibus punctis et clausulis i sami przez się obserwowali i od innych (komu należy), aby obserwowane były, z pilnością przestrzegali, w czym nie wątpiąc do oddawania żup, tak jako się opisało sporządzonych ichmciom panom administratorom przystępujemy. InsGór 1661 68.
– Sprzeciwiano się jednak juramentowi, żeby go wcale abrogowano, albo poprawiono, albo żeby in volumina legum nie był. Przyszło potem z senatu 3 senatorów, proponując albo gdybyśmy chcieli przyjść do senatu, albo securitatem namówić. Do tego żebyśmy społem namawiali albo uskutecznienie juramentu albo [je]go abrogowanie. ChrapDiar II 483-484.
– Abrogować prawa, do samych u nas należy Seymow, iako prawo 1662 deklaruie. KonSRoz 32.
– Niemasz tu czemu przeczyć, że co inszego zgwałcić, co inszego dyspensować, co inszego obiaśnić, co inszego abrogować prawo. KonSRoz 32.
– Abrogować prawo, iest go tak znieść, żeby więcey na przyszłe czasy żadney nie miało mocy. KonSRoz 32.
– Upraszam W. Pana, żebyś był dobrze pamiętał sobie owe kategorye cztery: gwałcić bez potrzeby prawo, dyspensować dla potrzeby prawo, obiaśnić y rezolwować dla wątpliwości prawo, abrogować na zawsze dla złych iakich efektow prawo. KonSRoz 65.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

odmiana złożona

lp	M.	ż	abrogowana
		n	abrogowane
lm	M.	nmos	abrogowane
	D.		abrogowanych
	C.		abrogowanym

Najwcześniejsze poświadczenie:

1602

Znaczenia

prawn. »zniesiony, uchylony«

– Ukazali im [Szwedom] moi deputaci konstytucyą 1620, która dotąd nie abrogowana, że i mnie od traktatów nie exkludowano. RadziwKSprawy 265.
– Zniosą się ichm. panowie poslowie z stanami koronnemi, aby raczej prawo dawne, o zażywaniu świadków uczynione abrrogowane było. AktaKrak II/1 298.
– Wyrozumiawszy Xziążę JE[g]o Mść z JMści Conte de Bucquoy teráznieyszego Generałá nád Armatą, tutecznych Stanow, iáko doskonałe y pożyteczne są te Dziáłá, ktore wedle Cesárskiey fozy y formy odlewáne bywáią, y te zá radą Cocsilii sui bellici sobie upodobawszy, nie chciał tego dopuścić, áby zniesiona y abrogowána być miáłá, ále wydał po wszystkich provincyách swoich surowy mandat, aby tylko iednákową pożyteczną y do używánia sposobną strzelbę odlewano. UffDekArch 31-32.
– Naprzod tu Constitutia nie iest ábrogowána zwyczáiem/ Bo ták mowi práwo Mágdeburskie tit. Iur: municip: Art: 1. num: 31. WisCzar 11.
– Konfederacya wielkopolska na wieki abrogowana była. OtwFDziejeCzech 171.
– [...] dwie insuperabiles Paritates. Pierwsza, Prawo głowne 1690. nigdy nieabrogowane [...]. KonSRoz 5 nlb.
– Tużby należyć miała LEX REGIA, ieszcze za panowania Krolow w Rzymie postanowiona, potym in Statu Democratico abrogowana, lecz de novo wskrzeszona za Oktawiana Augusta, na ktorego Osobę Pospolstwo Imperium, y cáłą Jurisdykcyę złożyło. ChmielAteny1755 I 361.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

prawo abrogowane:

– Zaż korrektura prawom abrogowanym tylko służy? JanWyw 8.
– Ale przystępując ad speciem, co rzeczemy do praw zastarzałych, niedostatecznych, wątpliwych, abrogowanych, sobie przeciwnych, z jednego sejmu na drugi odesłanych, które albo temporaneae, doroczne, albo próżne były? JanWyw 15.
– Naprzód z tej miary, aby się obaczyły prawa, które są stare, zastarzałe, a które nowe, i czym nowe od starych różne. Potym, które są potrzebne, a których nie trzeba. Po trzecie, które są wieczne, a które są doczesne abo doroczne. Po czwarte, które są sobie przeciwne. Po piąte, które są już abrogowane. JanWyw 19.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

ABROGOWAĆ

*ABROGOWANY