ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp (?), T (?), L (?), SWil (?)

Formy gramatyczne

aby

Znaczenia

1. wprowadza zdanie podrzędne dopełnieniowe

a) bez odpowiednika zaimkowego w zdaniu nadrzędnym

– To to iest rozumnego wodza dzieło domyslic sięi y zabiezec aby nie gubic Woyska. PasPam 72.
– I owe [konie] co się po ogrodach poniewierały kazałęm Urzędnikowi aby pobrał. PasPam 157v.
– Niegodni aby pies za zdrowie ich pił pomyie bo ludzi potracili. PasPam 164v.

b) z odpowiednikiem zaimkowym w zdaniu nadrzędnym

– Kładę tedy natym mieyscu [...] Taką admonitią że by kozdy z szkoł wyszedszy starał się oto pilno aby się rzeczom przysłuchał y przypatrzył na Seymach. PasPam 201.
– Zabiegaiąc temu abysmy do takich Inkonveniencey nieprzyszli iako z Prusami starać się będą [...] posłowie. PasPam 217v.
– Iezeli pozyię na tym będę stał aby Seymy odprawowały się na koniach. PasPam 231v.

2. wprowadza zdanie podrzędne okolicznikowe celu

– Iam tu przyiechał abym dziękował WMMPanu ze tu iestes Opiekunem zony moiey. PasPam 83v.
– Powiedaią sposob żeby posłał do pobliszszych Miast aby się tez do tego przyłozyli. PasPam 168v.
– Z mysliliscie sobie Minnicę Tynfowską we Lwowie abyscie zebrali dobrą monetę na pozytek swoy. PasPam 194.
– Z namis się w tey urodził Oyczyznie [...] od nas wolnemi głosami wezwany abys nąm Panował. PasPam 227-227v.

3. wprowadza zdanie podrzędne podmiotowe

– Niepodobna abyscie się tam mieli przeprawić. PasPam 75.
– Iezeli ich Podiazd dognał nie podobna aby Ich Miał tak osaczyć Zeby mieli Wszyscy zginąc. PasPam 91.
– Ex pedit [przystoi] aby się KROL IMSC uiął o swoię y o naszę obelgę. PasPam 140.

4. wprowadza zdanie podrzędne przydawkowe

– WMMPana [...] przeymować będą z prozbą moią abys WMMPan do Domu mego nakrotki czas raczył divertere. PasPam 173.
– Musiała Stanąc konstytucya aby dwa Seymy odprawowały się po Sobie, w koronie a trzeci w Litwie. PasPam 250v.
– Zadnego nie było podobienstwa aby Bog miał zęmną takie dziwy uczynić w momencie prawie, Iakie uczynił. PasPam 279v.

5. wprowadza zdanie podrzędne orzecznikowe

– Taka była Ordynacyia aby wszystkie pułki iednego dnia Stanęły w ybozie [obozie]. PasPam 71.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym