Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ADIUTANT

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T, L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn


Najwcześniejsze poświadczenie: 1661
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   adiutant
liczba mnoga
M. uż. osob.   adiutanci
D.   adiutantów
N.   adiutantami
Etymologia
niem. Adjutant, z łac.
Znaczenia
1.  wojsk.  »oficer pełniący służbę pomocniczą przy starszym rangą«
  • AIDE de camp Praefecti castrorum vicarius [...] NAMIESTNIK Hetmański Adiutant. DanKolaDyk .
  • Adjutant; Adjutant. aide de camp. T III 2.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • generał adiutant:
  • adiutant skrzydłowy:
    • Adjutant skrzydłowy. T III 2.
  • adiutant regimentowy:
    • Adjutant regimentowy. Regiments Adjutant. aide-major. T III 2.
2. »podwładny, pomocnik«
  • – Zá tymi [następowali] Pięć Trębácżow z doboszámi [...] Po tych Podskárbi Krolewski z Adiutántámi. Graffow dwánaście w długich szátách. MerkPol 241.
  • – Temuż j. panu strażnikowi przydajemy adiutantów, którzy między się miasto połaciami rozdzieliwszy, tak o nas samych braci stanu rycerskiego, jako też i o ludziach stanu miejskiego i wiejskiego, którzy luźnami przed niebezpieczeństwem schronili się, widzieć będą. AktaKrak III 421.
Przenośnie
  • W niewoli życia swojego jak w kajdanach zgnijesz [...] oka od wstydu i alteracyi nie podniesiesz, choćby ci do łóżka wlazł przez gębę adyjutant, i ten tylko weźmiesz próżnowania swojego pożytek, żeś się prędko i snadnie ożenił.MałpaCzłow 190
  • Jakoż widziemy po te czasy obfite tego wszytkiego [złych obyczajów] skutki, gdzie w pierwszej zaraz miłości małżeńskiej próbie czuwają na zaciąg różnego predykamentu sekundanci, adyjutanci i koadijutorowie.MałpaCzłow 257