Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

AGREST
rzecz
m
, *AGRESTA
rzecz
ż

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: AGREST || AGRESTA, *ANGREST, AGRESZT
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (agrest, hrabrest), SXVI (agrest), Kn (agrest), T (agrest), L (agrest), SWil (agrest), SW (agrest), SJP (agrest)

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. m   agrest ||   agreszt
D. m   agrestu
B. m uż. nżyw.   agrest
N. m   angrestem ||   agrestem
ż   agrestą
Ms. m albo ż   agreście
liczba mnoga
M. m albo ż uż. nosob.   agresty
B. m albo ż uż. nosob.   agresty
Etymologia
łac. agrestis 'dziki, polny, wiejski'
śr. łac. agrestus 'młode, kwaśne wino'
Znaczenia
1.  bot.  »krzew ogrodowy lub dziko rosnący o jadalnych jagodach; także zbior.; Ribes grossularia«
  • – Iest tu ciernia siła/ są roze leśne/ są kolące głogi/ Agresty/ Wiosna y oset rozwiła. TwarSDaf 62.
  • – Ogród włoski niedawno założony. W którym ogrodzie kwater jest 12; niektóre osadzone agrestem, podrzeczkami i bzem. [1695] InwKal I 239.
  • – Około tego dworu ogród in parte warzywem zasiany, agrestu jest w nim trocha posadzonego i lewandy. [1744] InwKal I 683.
  • – Die Stachelbeer/ Agrest. m. MalczWok A8v.
  • – Około zamku ganek między murem angrestem obsadzony i kilka drzew starych. [1730] InwChełm 129.
  • – Agrest y Porzyczki: Wszelką przyimuią ziemię. DuńKal F1v.
2. »jagoda krzewu agrestowego; także zbior.«
  • – Frukty doyźrzáłe, iáko to Porzyczki, Agrest, Wiśnie y inne rzeczy do konfektow należące w tym Miesiącu ná domową swoię wpráwiáć potrzebę. HaurEk 110.
  • – Tu złote pomarańcze, tu cytriny wiszą. Tu się gruszki tysiąca rodzajow kołyszą. Aż pigwy, aż agresty, co przystają wcześnie. Znajdziesz śliwki, orzechy, porzeczki i trześnie. PotFraszBrück II 374.
  • – Weś Agrestu wielkiego, wybierz z niego ziarka. CompMed 646.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • agrest w cukrze:
    • – Konfekty rożne [...] Agrest w cukrze, Wino w Gronach, w cukrze. CzerComp 5.
3.  bot.  »dzika winorośl; Ribes uva crispa«
  • – Parodok: latorosl: grono: agreszt. JaśDict 80.
  • – LAMBRUCHE (Espece de vin sauvage) [...] Vitis labrusca [...] AGREST macica winna dzika płonna. DanKolaDyk II, 186.
4. »kwaśna jagoda winorośli lub innej rośliny; także zbior.«
  • – Żołądkowi zbytnie gorącemu: wziąć tey wodki cztery łyszki/ podrożnikowey/ syropu z Agrestu/ to iest z winnych niedoźrzałych iágod po dwu łyżek [...] to poránu y ná noc kilká dni pić. SyrZiel 1153.
  • – Agrést/ iágodá/ Uva acerba [...]. Uva im mitis [...]. Uva immatura [...]. Uva immatura non solum vini, sed oliuae, lauri etc. Kn 5.
  • – Potrzeby Ogrodne [...] wino w gronach, Agrest. CzerComp 2.
5. »sok z niedojrzałych jagód agrestu lub winorośli, kwaśne młode wino«
  • – [...] ze dwie grzance z chlebá rżánego vpiec/ w winnym octcie/ ábo w Agreśćie ie rozmoczyć [...]. SyrZiel 914.
  • – Jednák świeżo zielone w strączu swym wárzone/ á z oliwą i z ágrestą przypráwione/ [fasole] są tucznieysze y smácznieysze. SyrZiel 1036.
  • – [...] ocet winny z agrestem nápoły nato [kłącza kopru z solą] leią/ y w mieyscu suchym żeby niepopleśniáło stáwiáią [...]. SyrZiel 1140.
  • – Winnice lepiey się dostawáią, gdy chłodny, y zimny Sierpien, ná Agrest niektore zrywác, áby inne groná tym prędzey dochodziły, liście tákże zrywáć według wzwyż opisania o Winnicy. HaurEk 111.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: TS
Data ostatniej modyfikacji: 21.05.2019