ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (akcent), T (akcent), L (akcent; XVII, XVIII), SWil (akcent), SW (akcent), SJP (akcent)

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				akcent
					akcentus
	D.				akcentu
	N.				akcentem
	Ms.				akcencie

liczba mnoga

M.	uż. nosob.	akcenty
D.		akcentów
B.	uż. nosob.	akcenty

Etymologia

łac. accentus

Znaczenia

1. »intonacja, modulacja głosu; dźwięk, ton«

– Słowik we dnie y w nocy, przy strumieniu wodnem Poswey duma czystosci accentem łagodnem. PotWoj 174.
– Wieleż to między ludźmi na Akcencie, na dźwięku, na iednym podniesieniu głosu należy. MłodzKaz II, 340.
– Akcent, w wymowie, natężanie. Thon-Zeichen in der Aussprache. accent. T III 3.

2. »sposób wymawiania, wymowa właściwa pewnym jednostkom lub grupom etnicznym«

– A cóż o samej straszliwej tajemnicy Boskiej powiedzieć się może? Introib jako w cepy z ministrantem się nie zgodzi albo jak przez próg przestąpienie będzie, prędki, bełkotliwy i nieuważny. List Pawła w (ucinkach) ani do zrozumienia, ani do pojęcia, Ewanjeliją per tres dziwny akcent zakończy. MałpaCzłow 228.
– Ze iednak cudzoziemski drukarz, ani imion Polskich ani accentu był świadomy, dla tego bez końca błędow w nich znaydziesz w przezwiskach, czy mieysc, czy osob. NiesKor II 42.
– Dobiesław, to chybkością, to sztuką, tak go [Niemca] zmogł, że o pokoy prosząc wołał Friedher, a z tąd Fredro imię z lekka do akcentu urosło. NiesKor II 167.
– W tej Aureliańskiej, albo Orlans Prowincyj jest Powiat BŁOIS, albo Blese i Miasto tegoż imienia olim Corbilo z Pałacem Królewskim w pięknej i obfitej pozycyj. Tu się Ludwik XII urodził; tu najpiękniejszy akcent mowy Francuźkiej, tu jest Chambor, albo SZAMBOR Zamek z ciosowego kamienia na wesołym miejscu w pośrzód wielkiego zwierzyńca na wyspie rzeki Chavisson, na zdrowym powietrzu. ChmielAteny IV 187.

3. »znak graficzny nad literą wskazujący na sposób jej wymawiania«

– O akcencie. Accentus nazywa się gdy iedna z wokałow takim znakiem (`) dla słusznego dźwięku y ozdobnieyszey wymowy słowa/ naznaczona będzie. StylaGram 18.
– Kołodyn Herb. Jest na tarczy litera A, a nad iey wierzchołkiem niby akcent, ktory w Łacińskim ięzyku zowie się circumflex. NiesKor II 559.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

jęz. akcent dachowaty:

– Przedłuża się w mowie, będąc náznáczoné ákcęntęm dáchowátym, náp. qu' il donnât, by dał, nous donnâmes dáliźmy. MalGram 13.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

AKCENT, AKCENTUS