ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T, L (XVI-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn

Najwcześniejsze poświadczenie: 1618

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				Amazonka \|\| Amadzonka
	D.				Amazonki
	B.				Amazonkę
	N.				Amazonką

liczba mnoga

	M.				Amazonki
	D.				Amazonek
	C.				Amazonkom
	B.				Amazonki
	N.				Amazonkami
	W.				Amazonki

Etymologia

łac. Amazon, z gr.

Znaczenia

1. mit. »w mitologii greckiej: członkini plemienia kobiet, wojowniczek i łowczyń«

– Tyś/ o Gildyppo/ sama w boy wątpliwy/ z wielką śmiałością weszła z Altamorem. W łuk Amazonka opasana krzywy/ żadna tak dobrze nie władnie toporem: Iako na on czas przeciwko strasznemu Ona Krolowi szła Sarmakańskiemu. TasKochGoff 527-538.
– Wspominają Historycy Pentesileą/ krolową Amazonek/ męstwa wielkiego personę/ ktora szablą władała/ łukiem strzałą/ barzo dobrze. BirkOboz 31.
– Wiódł [Herakles] Woynę z Amazonkami ktore zwycięzywszy Krolową ich poimał pas zniey Rycerski zdiął y zazonę ią dał Theseuszowi Towarzyszowi swemu. PotPrzyp 5.
– Kocham cię, choć herb stawa miłości oporem, Pomniąc, co amazonki robiły toporem. Ogniem pierś, czego w starym doczytasz się druku, Przypalały w młodości dla ciągnienia łuku. PotPoczKuk III 399.

Przenośnie

Ona [Bogarodzica] abowiem pierwsza iest/ ktora tą ścieżką panieństwa wiecznego chodzić poczęła; ona takie/ tak nabrane vfce świetych Panien/ prawdziwych Amazonek/ za sobą pociągnęła.BirkOboz 31
[Apollo:] Tak niegdy Palant/ tak nieszczęsny y ia Od Amazonki/ ginę tey zdradliwy [Dafnis] Mieszkam? Czemu iey nie gonię co pręcey.TwarSDaf 64
Woiuyciesz przeciw Bogu/ nowe Amazonki; Biycie zbytkiem na Stworcę mizerne lepionki; Odzieraycie Chrystusa z szat/ czyniąc Ogony.ŁączZwier B4
A my gdy na Zacny Kleynot Ichm Weyrzemy, Widziemy rzeke szeroko około Zaczny Familiiey Ie Pana Stolnika płynącą; a przecie iednak swego dokazała Pana Stolnika dobyła y [...] od Zywota do Smierczy przypedziła Co rozumiemy iakos to Okrutna Amadzonka ktora takie[go] Męza przy tey rzecze [...] łykamy Smiertelnoscy swey skrępowała.HerbOr 560-561
Kozo - Lub Ryba [...] tę Rybę wyraża Inamorata, a Koza reprezentuje Amazonkę, albo Inamoratkę często zle cuchniącą trybem Koz.ChmielAteny1755 I I, 532
Nie tego zdania Swięta Amazonka, gotowa z grzechem, wstydem zaczać woynę (pustelnica).DrużZbiór 166

2. »kobieta jeżdżąca konno«

– Ubiłem na Rusi jedenaście niedźwiedzi [...] od dwóch ich byłem w niebezpieczeństwie, zwłaszcza amazonki córki moje, których salwując, samem się in periculo naraził. ZawiszaPam 171.

Znaczenia niepewne

1, 2:

– Amazonka. Amazonin. Amazone. T III 6.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Odsyłacze

Patrz: *AMAZONA.

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

AMAZONKA