Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

ARCHIW
rzecz
m
, *ARCHIWUM
rzecz
n

W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
L (XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T


Najwcześniejsze poświadczenie: 1632
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M. m   archiw
D. m   archiwu
  archiwa
n   archiwum
C. m   archiwu
B. n   archiwum
N. m   archiwem
Ms. m   archiwie
n   archiwum
liczba mnoga
M. m uż. nosob.   archiwy
n   archiwa
D. m albo n   archiwów
B. m uż. (n)osob.   archiwy
N. m albo n   archiwami
Ms. m albo n   archiwach
Etymologia
łac. archivum
Znaczenia
1. »uporządkowany zbiór dokumentów, papierów, akt«
  • – Aby Skarb Rpt. tak gdzie Insignia, iako y gdzie kleinoty y Archiua Regni są beł reuidowany. RewSkarb 103.
  • – Wiem i to/ że cokolwiek tak drogiego mieli [Polacy] W Domiech swych/ y Archiwach/ tak rok ożaleli. TwarSLeg 69.
  • – Lubo się iedney Matki sławiemy synowie Lecz nie iednych humorow [...] Czemu wiara zachodząc w słusznosc Chrzescianska Archiwy przepisała, Ktorym y Poganska Niezbyt przeciwna wiara. DrobOpow 194.
  • – Pan, co tysiącem pługów orze niwy, Do Wisły abo bierze się do Sanu. Już ma we Gdańsku skarby i archiwy, A miasto Lwowa patrzy ku Fordanu. PotPis II, 8.
  • – Ma [podskarbi koronny] w ręku klucz od Skarbu, gdzie Berło, Korony, Jabłko złote y wszystek Archiw iest złożony. ChmielAteny II 400.
2. »instytucja zajmująca się gromadzeniem i porządkowaniem dokumentów, pism«
  • – [Kazimierz II] wyprawił potym Posłów do Aleksandra II. Papieża [...] Na co reskrypt od Papieża jest w Archiwie Krakowskim. ŁubHist 24.
  • – Miny zapalili [Szwedzi], i wysadzili Zamek, z całym Archiwem Województwa Sendomirskiego. ŁubHist 94.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • koronne archiwum:
    • – Kommissarz [...] do konnotacyi przywileiow w koronnym Archiwum [...] Do Stobnickiego kościoła przydał pewne grunta, co approbowała Konstytucya 1678. NiesKor II 24.
Przenośnie
  • Iezeli was cało Fortuna ztąd wyniesie, co się ze mną stało Opowiedzcie Archiwu.DrobOpow 182
  • Godnieyszemu ten niezwiędły wieniec [...] naznaczyły dotąd Niebieskie Archiwy [...] a nie tobie Zygmuncie leniwy.PotWoj 205
  • Tak wArchiwie Przedwiecznem naznaczono.PotWoj 154
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: WM , EM-P
Data ostatniej modyfikacji: 30.03.2023