Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

AUGUST, AUGUSTUS

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: AUGUST || AUGUSTUS, AWGUST
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn, T, L

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   August
  Augustus
D.   Augusta ||   augusta ||   awgusta
C.   Augustowi
B. uż. żyw.   Augusta
N.   Augustem
Ms.   Auguście ||   auguście
liczba mnoga
M. uż. osob.   Augustowie
D.   Augustów
C.   Augustom
Etymologia
łac. Augustus
Znaczenia
1. nazwa osobowa »honorowy tytuł, przydomek Oktawiana, cesarza rzymskiego i wielu następnych cesarzy rzymskich; podobizna cesarza Oktawiana«
  • – Na samym wierzchu [grobu Oktawiana Augusta] był sam August odlewany z miedzi. CezPiel 29v-30.
  • – On August Po zwyciezonym Swiecie tym sie dziełem pysznieł że zastawszy Rzym z Cegły z Marmuru zostawił. OpalKListy 93.
  • – Kiedy August Cesarz po szczęśliwej ad Actiacum victorii [...] z triumfem wjeżdżał na państwo Rzymskie co żywo [...] z Rzymu przeciwko niemu cum applausu wychodziło. PotWoj XI.
  • – Kiedy doniesiono Augustowi Cesarzowi, że o iego intencyach coś finistre gadali Rzymianie; odpowiedział z wielką moderacyą. KonSRoz 23.
2. nazwa osobowa »władca Rzymu, cesarz«
  • – Będą trzymac sceptra [...] Panowie Ktorzy iako Numowie y Augustowie Pilnuiąc powierzoney od Boga opieki Sprawiedliwemi rządy złote wrocą wieki. ArKochOrl 23v-24.
  • – Następstwo Panow Swiata, Samoprawdziwych Augustow abo Gogustow. DembWyw 26.
Przenośnie
  • Ten tedy Polach pierwszy był y prawdziwy na świecie Bogusty abo Augustus, z ktorego imion Gog Polach y Bał / odmieniwszy cokolwiek (iako się rzekło namyślnie dla ucciwości prawdziwego Boga) tak wiele imion mu wynalazły rozmaite narody. Zkąd iawno iest / iż ten tytuł Augustus własny iest / y samych tylko porządnych Successorow iego na Thronie Scythyckim.DembWyw 58
  • Część ich [mieszczan] ognie zapala, część do murów skoczy, A część działa i duże bazyliszki toczy Po swoich bateryach, czekając gotowi Uderzyć z nich na salwę swemu Augustowi [Janowi Bogusławowi Leszczyńskiemu, generałowi wielkopolskiemu].TwarSRytTur 125
  • Na czym do szczęśliwości panowania zbywało owym Augustom, Aurelijuszom, Ludwikom, Wacławom i tam inszym nieobjętego przez słodkość wspomnienia rejestru panom?MałpaCzłow 271
3. nazwa osobowa »imię męskie, zwłaszcza imię władców ery nowożytnej«
  • – Ze Franciey wywołani byli naprzod od Philipa Augusta a potym od Philipa pięknego [Żydzi]. BotŁęczRel IV 144.
  • – Newlin. Herb Zniemiec do Polski przyniesiony przez Symona Ronenberga Medika y Aptekarza Zygmonta Augusta. HerbOr 217.
  • – Tegoz Roku 7 Augusti Naiasnieyszy August II, Krol Polski Ruskie Kraie Panską Swoią nawiedzaiąc prezencyą, nieminął y [...] Fortece Zamoyskiey. DrobTuszInf 60.
  • – Autentyk. August Trzeci etc. Oznaymuiemy Iż [...] umyśliliśmy onemu [proszącemu] Urząd Generalstwa N. dać y konferować. DanOstSwada III, 101.
4. »ósmy miesiąc roku, sierpień«
  • – Naznaczono im [oficerom] i czas ziachania się pod Glinianami na dzień Szesnasty Augusta. VorLetSkarb 193.
  • – Ewa tegoż roku 4 augusta umiera. WierzbKon 71.
  • – Wybrawszy się porządnie Polscy Kawalerze Z Hetmanami staneli pod Uysciem gdy bierze Dzien trzynasty Awgusta. DrobOpow 120.
  • – Zasługi Waszę [...] w ktorych się nie zbyt ściśle rachuiemy, częścią w Maju częścią w Auguście płacić chcemy. DanOstSwada I, 210.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • miesiąc august:
    • – Na schyłku Miesiąca Augusta wtym roku, zapowietrził się Paweł Kopec ziakiei okazyi wiedziec nie moge. VorLetSkarb 238.
    • – Mca Augusta 13 Podstąpilismy pod Wilno. PoczOdlPam 19.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: KS
Data ostatniej modyfikacji: 18.04.2023