Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BARWIANY

przym.
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
T, L (XVII, XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI, Kn


Najwcześniejsze poświadczenie: 1601-1620
Formy gramatyczne
lp M. m   barwiany
B. m nżyw   barwiany
N. m   barwiannym
lm M. mos   barwiani
nmos   barwiane
D.   barwianych
B. mos   barwianych
nmos   barwiane
N.   barwianemi
Znaczenia
1. »kolorowy, barwny; farbowany«
  • – Szaty moje, chusty i wszytkie drobiazgi, które mego ochędóstwa [...] oddaję w podział pannom [pokojówkom] Barwiane szaty, i te między nie podzielić. ChodZTestBork 96.
  • – Daie [pani Drzewiecka] iej [Młodnickiej] iednak letnik barwiany Tureckiego Muchaieru, do tego płascik swoy [...] Czarny. OssJŻyw 7.
  • – Pokoiowych iego iecháło bárzo wiele stroyno/ bogáto/ zbroyno/ ármatno/ száty y rzędy v koni bárwiáne [...]. StarWyp C3.
  • – Piechota Węgierska [...] pod srebrnemi wszyscy barwianemi nozykami z strzelbą [...] szła po obudwu stronach porządkiem ieden za drugim. PiasRel 27.
  • – Koncerz Srebrem oprawny białym, barwiany. ArchRadziw 1638 46/11.
  • – [...] nástępowáłá szeregámi Ráytárya Mieyska pod kornetem swym stroyno vbrána/ wszyscy w bárwie Kármázynowey iedney potrzeby Srebrne/ pod kápeluszámi bárwiánemi [...]. IngrKról A2.
  • – Pódź do służalca animuszowaty, Jeśli ma strojne, choć barwiane szaty. NiebAnBad 258.
  • – [...] v szyie [mułów] dzwonki, z kutasámi y z fiskámi bárwiánemi, ktore brzęczáły wdźięcznie [...]. RelWjazdKról A2.
Przenośnie
  • Potym respons K. JM. nastąpił, który barwiany był, miłość ojcowską opowiadając.AktaKrak I 312
  • Zdzieram z siebie te powłoki barwianych pstrocin i obietnic; hamuję ochotę, rzekę podobno i serce, nie bez przyczyny, gdyż peccat qui recte facit, dum vitia prosunt.ChodKor 177
  • Bez kolorowych (barwianych) słow wyśmienitości rzekę/ że dożywotnie być y zostawać pragnę Wm. M. M. Pana Cale zniewolonym sługą.DobrPol II, 168
2. »ubrany w barwę, liberię; odnoszący się do (stroju) służby, czeladzi«
  • – Jeśli ma [służalec] strojne, choć barwiane szaty [...] do niego [pana] Gwałtem się ciśnie, choć despekt odniesie. NiebAnBad 258.
  • – Na wjazd tedy puściłem przed sobą 50 wozów barwianych, między któremi 20 było poszóstnych [...] 3 karety za niemi z duchowieństwem, na ostatku poselska próżna. GninTurDyp 390.
  • – O czymże Polska myśli [...] Żeby w drodze karety, w domu drzwi barwiani Strzegli z zapalonymi lontami dragani. PotFraszBrück II 147.
  • – [...] szli Páźiowie, Lokáie, Drábánći, Szwáyczárowie, Háyducy, z Węgierská y z Turecká barwiáni, pod piorámi biáłemi, w bogátey Liberyj. RelWjazdKról A2v.
  • – W ostatku pytają się: »Czyj to ow barwiany Jeden i drugi lokaj, co szpalery z ściany Był zdjął?« KorczWiz 52.
  • – LUDZIE Barwiani [...] w barwie służący ludzie iako Paziowie lokaie [et]c. DanKolaDyk I, 381.
Podhasła

BARWIANY
rzecz

w funkcji rzeczownika
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
ca 1700
Znaczenia
»żołnierz, sługa, pachołek należący do tej samej grupy, o czym świadczy jednolity ubiór«
  • – Drugi zaś o twarz nie dba ale o pieniądze [...] pyta o posag iak wielki y kiedy? [...] Wyieżdza szczęśliwie/ marcypany sprawuie/ barwianych odziewa. GorzWol 73.
  • – BARWA tym słowem znaczą się suknie y stroy rożnego koloru [...] Ludzie do barwy barwiani iako Paziowie albo Izdebni Pokoiowi, lokaie. DanKolaDyk II, 208.