Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BALWIERZ

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BALWIERZ, BARWIERZ I, BALBIERZ, BARBIERZ, *BALWIRZ, *BARBIRZ, *BARWIRZ
Notowanie w słownikach
Słowniki notują
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   balbierz ||   barbierz ||   balwierz ||   barwierz
D.   balwierza ||   barwierza
C.   balbierzowi ||   balwierzowi
B. uż. żyw.   balwierza ||   barwierza
N.   balwierzem
liczba mnoga
M.   balwierze ||   barwierze ||   barwirze
D.   barwierzów ||   balwierzów
C.   balwirzom ||   barbirzom ||   barwierzom
B. uż. nosob.   barwierze ||   balwierze
Etymologia
niem. Barbier
wł. barbiere, z śr. łac.
Znaczenia
»ten, kto zajmuje się goleniem, strzyżeniem i wykonywaniem prostych zabiegów medycznych«
  • – Balbierz Tonsor. LodDict 4.
  • – Księga lekarzom Aptekarzom Cyrulikom Barbirzom, Rostrucharzom [potrzebna]. SyrZiel s. tyt.
  • – Dwaj pacholikowie w ulicy postrzeleni, o balwierza prosili. DembPrzew 64.
  • – Bárwierz/ [...] Chirurgus, [...] Vulnerarius [...] Tonsor [...] Rasor [...] Iatraliptes. Kn 15.
  • – Potym sie wlekło háłástry rozmaitey/ y rozmáitego gminu/ motłochu/száráńcy rożney y prożney/ to iest/ Kramárzow/ Kupcow/ Szynkarzow/ tych co ieść wárzą dla ludźi rożnych/ Ciurow/ Piekárzow rożnych Rzemieślnikow Balwierzow/ Posługácżow/ znowu tych co másłoki y pićie gotuią rozmáite dla przedánia [...]. StarWyp C4v.
  • – Kowalow/ Slosárzow/ Bálwierzow/ Puszkarzow/ Cieśli/ Kucharzow/ y inszych Rzemieślnikow szło w iedney kupie więcey niż trzy tyśiące [...]. StarWyp D.
  • – Generał nád Strzelbą według upodobania swego obiera kogo chce. Miánowicie [...] 1. Doktora. 2. Cerulikow. 2. Bálwierzow. 1. Aptekarza. UffDekArch II, 18-19.
  • – Specillum Kopystka ktorą barwirze glembokoscz wranach mierzą. SłowPolŁac I, 129.
  • – Tak kocioł garcowi Przygania i dojmuje, balbierz – balbierzowi. ŻałRokLub 159.
  • – Dyjonizyjusz [...] ani nawet balwirzom golić się samym nie dając, córki swoje w balwierskiej nauce wyuczone mieć wolał. LubSArtDąb VIII, 579.
  • – Naydziesz tu Cyrulikow/ Bálwierze/ Doktorow/ Ktorzy tobie pomogą/ by z naywiększych worow. NowSow C2v.
  • – Dobrzeby roskázáć przyść Bálwierzowi, żeby z vbitego białku vczyniwszy chłodne do stłuczonego przyłożył rázu. AndPiekBoh 43.
  • – Był ten, co Cyrulikom z brzytwą nie dowierza, Brodę wąglem opala, sam miasto bálwierzá. PotPocz 55.
  • – Midasa krola Prygryskiego [!] Balwierz strzygąc postrzegł że miał osle uszy. MikSil 223.
  • – BARBIER [...] Tonsor [...] BALWIERZ co brodę y włosy zdeymuie. DanKolaDyk I, 171.
  • – URZĘDNICY CESARSCY z POKOIOWYCH, albo JCZOGHLANOW. [...] Golący Cesarzá, Barbierz. ChmielAteny1755 I II, 486.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

BALWIERZ
rzecz
m

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Formy gramatyczne
Najwcześniejsze poświadczenie:
1628-1632
Znaczenia
nazwa osobowa »nazwisko«
  • – Domy i dwory szlacheckie w mieście [...] Jest i dwór p. Sydlowskiego między Jerzego Balwierza a [...] Macieja Dubiesza domami leżący. LustSier 10.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 29.06.2022
Odsyłacze
Patrz: CYRULIK.
Autorzy: DL , WM
Data ostatniej modyfikacji: 29.06.2022

BARWIERZ II

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp, Kn, L (bez cyt.), SWil, SW, SJP (barwiarz)

Nienotowany w słownikach:
SXVI, T

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   barwierz
Znaczenia
»rzemieślnik zajmujący się barwieniem, farbowaniem, wybielaniem, zwykle płótna, sukna; rzemieślnik zajmujący się postrzyganiem sukna, postrzygacz«
  • – Fárbierz stároświecki/ [...] bárwierz od bárwienia/ ábo kutnerowánia/ Wałkarz idem pracz/ wybiélácz. Fullo [...] vide Pracz. [...] V nas pracz piérzé/ álé płocienne rzéczy/ tenżé wáłkuié. Postrzygácz sukno moczy y kutneruie. Blecharz płotno wybiélá: Fárbierz sukno fárbuie. Kn 173.
  • – Fárbierz náski/ (Boёmicè Bárwierz od barwy.) Infector [...] Tinctor [...] Offector [...] Colorator [...] Flammearius [...] Zołto fárbuiący fárbierz [...] Brunatno fárbuiący. Kn 173.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Odsyłacze
Patrz: FARBIERZ.
Autorzy: DL
Data ostatniej modyfikacji: 22.12.2008