ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L (XVII-XIX), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI

Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				bek
	D.				beku
	N.				bekiem

liczba mnoga

uż. nosob.

beki

Znaczenia

1. »głos bee wydawany przez różne zwierzęta, (np. owce, barany, jelenie), beczenie«

– Béczenie/ bék/ Mugitus boum, [...] Balatus ouium. Kn 19.
– Iak się na złe odważa/ iak się rozpásuie Na krew ludzką okrutny? kto nożem katuie Gardziel wołowy/ ani bek go ruszy iego: Lub kto zniesie/ iák dziecie/ kłoc blekocącego Koziełka: lub ieść ptaka własnegoż chowania [...] OvŻebrMet 388 [379].
– [...] wnet y mocne soki/ y członki iego [barana]/ w koćieł rzućiłá głęboki: Też soki/ y członkow/ y ćiáłá vmnieyszáły/ Y rogow/ y przy rogách látá wypaláły: Aż się ozwał młody bek z kotłá/ w máłey chwili. Czemu gdy się okrutnie wszyscy zádźiwili/ Wnet ztámtąd y wypádło iágnię/ y skakáło [...]. OvOtwWPrzem 268.
– Owczych stad chore beki słycháć. OvOtwWPrzem 281.
– Beczenie/ bek. Mugitus boum. Ianćiobluwis/ maumimas/ baubimas. SzyrDict 10.
– Wiszą tłuste u rosłej prosięta samury; A cóż, gdy na kształt chmury Kilkaset czarnych dójek z ugorów się garnie Do przestronej owczarnie? Matki jagniątek różnym Wabią bekiem, lecz próżnym. PotNabKuk I 523.
– Cóż osłowi po uszu, po urodzie człeku Głupiemu? Tamten, oprócz źrebięcego beku, Nic nie rozumie, a ten, choćby mu do głowy Łopatą kładł, gdy rozum będzie miał osłowy; Ach, trudnoż być ludzkiego rozumu kowalem! PotFrasz1Kuk II 145.
– W tym upádszy do nog Paná mego/ Wołám/ wyię/ y rycżę/ iak zwierz k tobie Pánie; A grzechámi się brzydzę. Z tąd ma me wołánie Bydź nie ná ksztáłt ludzkiego głosu/ álbo krzyku/ Lecż na kształt zwierzęcego beku/ wyćiá/ ryku. BesKuligHer 66.
– Ba, jużci okrutne zamieszanie we wsi, kwik, bek, gdak, hałas, lament, gwałt, trzask, puk, grzmot, opresyja przebijają obłoki. MałpaCzłow 281.
– Beczenie, Bek. das Geblöcke. bêlement, bêler, meuglement, mugissement, buglement. § bek owiec skopow, koz, krow, ieleni. T III 31.
– Bek, vid. Beczenie. T III 31.
– Zdarzało się w poślednieyszym nie co czasie Poetom spotykać się na dzieła swe, w ktorych wyprawianiu certowali o lepsze. Ten, ktory plac otrzymał, miał sobie przysądzonego kozła zwyczayną Bachusa ofiarę, (ktory to Bog był miany za Patrona Tragedyi) uczeni niektorzy rozumieią nawet, że od tego kozła pochodzi nazwisko Tragedyi [...] Tragodia, iakoby, bek kózła [!]. CzartAKPannaPrzedm 15.
– Przyday i te: Broni szczęk, Miedzi brzęk. Trąby dzwięk, wrzaskliwy odgłos. Koni tęt, tępt, tętęt, tup. Owiec bek, bęk, beczenie. DudzZbiór 21.

2. przen. »głośny płacz«

– Kupidyn w beki, krzyki, wrzeszczy, płacze, Matka go porwie, iak zparzona skacze. JabłEzop 16.
– Tu płakać wszyscy poczeli; aż na to, Jozef im powie y przed tym y ninie. Mścić się naymnieyszey chroniłem przyczyny. Y dziś daruię wszystkim z serca winy. Gdy się to dzieie u Jozefa w domu, Dwor Faraonow z zgiełku z beku z ryku Y z tak bliskiego przy pałacach gromu O Jozwowych się braci dowie szyku. ChrośJóz1745 P3.
– Porwą ią [żonę Putyfara] tedy, trą, trzezwią, ruszaią, Kobiety w lament, w krzyk, w płacz w zgiełki, beki, Ci suknie owi, piersi rozpinaią. Aby ią wiatrek, mogł obwinąc lekki, Po wodki iednych, co w skok posyłaią, By ich co prędzey, nániesli z apteki. ChrośJóz1745 F4-F4v.
– Zu/ nehmlich schreiten/ sich begeben zu etwas. à, c’est à dire, commencer, se mettre, passer à qu. ch. § [...] Kupido w beki, w krzyki. T III 2473.

Użycia metajęzykowe

- [...] barszczyk bek bez bluszcz bobek bol bruk budynek [...] in u genitivum terminant; ut ádámászek ádámászku, ánimusz ánimuszu etc. WojnaInst 29-30
- Perdunt (e) in omnibus casibus, nomina bez ceber chrzest flader [...] His adde desinentia in ec, ek, el, eł, en, eń: item cukier iáskier lagier owies pies szwágier. (p) Excipiuntur piec bek ćwiek człowiek Grek przysiek sąsiek [...]. WojnaInst 32

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BEK