Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BEGLERBEG

rzecz.
m
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BEGLERBEG, *BEGLERBEJ, BEGLERBEK, BEHLIERBEG, *BEJLERBEJ, *BEKLERBEJ, *BEKLERBEK
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI (beglerbek), SWil (beglerbeg), SW (beglerbeg, beglerbej, bejlerbej), SJP (beglerbej, bejlerbej)

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T, L

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   behlierbeg ||   beglerbeg ||   beglerbek
D.   beglerbega
B. uż. żyw.   beglerbega
N.   beglerbegiem
liczba mnoga
M. uż. osob.   beglerbedzy ||   beglerbejowie ||   bejlerbejowie
D.   beglerbegów ||   beklerbeków
C.   beklerbejom
B. uż. osob.   beglerbejów
uż. nosob.   beglerbegi
Etymologia
tur. begler begi 'tytuł namiestnika prowincji'
Znaczenia
»w Turcji osmańskiej: namiestnik zarządzający prowincją, wezyr prowincji«
  • – O co, gdy się w po tem liście ekspostulowało, z tą deklaracyją list cesarza tureckiego nastąpieł, że posyła beglerbega uromielskiego z wojskiem na karanie i zniesienie Kozaków, chcąc ich szukać, gdziebysiękolwiek naleźli. AktaPozn I/1 449.
  • – Gdy po tym w kilka dni nastąpił z drugiej strony Dniestru na wołoskim brzegu JW Skinderbasza, beglerbeg bośnieński, hetman Najjaśniejszego Cesarza tureckiego, gdy się już wojska z sobą zeszły i do bitwy się już prawie miało, jeden do drugiego posły śląc dla utwierdzenia przyjaźni starożytnej, która się od dawnych wieków zachowała między Najjaśniejszym Królem polskim a Najjaśńiejszym Cesarzem tureckim i państwy ich, stała się umowa i postanowienie między nami. OssZPam 88.
  • – Beglerbegow trzech iest naywyzszych w Páństwie Tureckim, Rumel ski, Narolski, y Gołetski: á máią więtszą powagę nád inne wszytkie Básze. TwarSLeg 51.
  • – Mimo agi, wezery i tutejsze begi widzieć kazylaskiery, widzieć beglerbegi i wiele znacznych baszów; usiędą kadyje i przedniejszy czausze, toż inne gwardyje. TwarSLegK 184.
  • – W której sie co z grubszego wyparwiwszy szkole, do godności wszelakich otwarte im pole - Ztąd [ze sturczonych jeńców] chodzie, literaci, czausze i bedzy, wezyrowie i wielcy rostą beglerbedzy. TwarSLegK 214.
  • – Toż potem nie spuszczając najmniej z tej ochoty, Zygmuntowi trzeciemu jako znacznie stawał [Andrzej Leszczyński] przy Zamojskim w Wołoszech i jakie wygrawał, O cześć boską żarliwy i dostojność krzyża, Potrzeby z Beglerbegiem na on czas Kanyża. TwarSRytTur 113-114.
  • – [...] Wezyrazy iest tytuł Prymasa pierwszego Naywyzszych Beklerbekow, wynalezionego Od Amurata [...]. DrobOpow 7.
  • – Toć czynili Bassowie Wezyrowie, Czauszowie, Sandziakowie, Beilerbeiowie [oddali hołd Bohaterowi]. AndPiekBoh 14.
  • – Po Obrzezániu onym, gdy się gwáłtem przy mnostwie Iánczárow, on Bápptási z brzytwą począł przymykáć do moiey kiełbásy, w sile y zápálczywości zwyczáyney, ktorami przez czás nie máły wypádłá byłá z pámięci. wyszárpnąwszy zártko bystro wyostrzoną brzytwę, z ręku mowię onego Báppászego Fátowi, Plánetom, Ottománowi, Wezyrom Bászom Beclerbejom y Iánczárom wszystkim popryskowałem do samych uszu gęby. AndPiekBoh 110-111.
  • – [Na bankiet do Asswerusa] Nie ieden przybył Beglerbek y Pasza Kupa tytułow znacznych urzędowych. ChrośAm 1, XV.
  • – Teráz ledwo 12. znácznych [miast]; między ktoremi Stołeczne Kandya, Sedes Beglerbega, to iest, Rządcy Prowincyi, z Zámkiem y Portem mocnym. ChmielAteny II 441.
  • – EXTRA SARAIU URZĘDNICY są BEGLERBEIOWIE, niby Arcy-Xiążętá, wielcy, y Pryncypalnieysi Paszowie, Rządcy pierwszych Prowincyi, máiący pod sobą Sandziakow, to iest, niby Hrábiow, Stárostow kilkunástu, lub kilkudziesiąt, y intrátę, lub z Dobr pewnych, lub ze Skárbu, y Insigne trzy Bunczuki. ChmielAteny II 488.
  • – Potym upornie wziął to był przedsięwzięcie (a miał to z rady Arabow kochankow swoich) żeby z Constantinopola do Azyei wyiechał y w Damaszku albo w Halepie stolicę sobie założył, tu na mieyscu dwoch Beglerbeiow zostawiwszy Koniec 231.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Podhasła

BEHLIERBEG

Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON

Najwcześniejsze poświadczenie:
1638
Znaczenia
nazwa własna - imię konia
  • – Konie Iezne [...] 5. Behlierbeg. ArchRadziw 1638 39, 1.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Data ostatniej modyfikacji: 18.07.2022
Odsyłacze
Patrz: *BEG.
Autorzy: WM
Data ostatniej modyfikacji: 18.07.2022