Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

BLUŹNIERSTWO

rzecz.
n
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Warianty fonetyczne: BLUŹNIERSTWO, BLUŹNIERZTWO
Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, Kn, T, L (XVI-XVII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp

Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
M.   bluźnierztwo ||   bluźnierstwo
D.   bluźnierstwa
C.   bluźnierstwu
B.   bluźnierstwo
N.   bluźnierstwem
Ms.   bluźnierstwie
liczba mnoga
M.   bluźnierstwa
D.   bluźnierstw
B.   bluźnierstwa
N.   bluźnierstwy
Ms.   bluźnierstwach
Znaczenia
1. »słowa lub czyny znieważające Boga, religię; herezje«
  • – Y otworzyłá ustá swoje ku bluźnierstwu przeciwko Bogu/ áby bluźniłá Imię jego/ y przybytek jego/ y te ktorzy mieszkáją ná niebie. BG Ap 13, 6.
  • – Przyczyná choroby iego/ iż ná naczyniách świętych/ ktore ná ziemoe był rzucił/ siedział iáko ná stołku/ y Biskupá Euzoiuszá ktory nie dopuszczał tákiey zbrodni/ w głowę okrutnie vderzył/ słowo przy tym bluźnierstwie wymowiwszy/ iż Bog niewie o Chrześcianách. BirkNagr 45.
  • – Bluźnierstwo/ Sacrilega obtrectatio, [...] Verba impia in deos dicta, [...] Impietas verborum [...] Impia vox [ Blasphemia in SS. libris. Kn 37.
  • – ... bluźnierstwo iest gdy kto przypisuie Bogu to/ co onemu nie przysłusza/ álbo o nim nie mowi się... KalCuda 244.
  • – Pentheus ná te cudá niedbáiąc, iechał ná gorę Chiteroná, áby gánił tych, y fukał, ktorzy Bachusá chwalili, y temu ofiáry oddawáli. Tám matká iego Agáwe, máiąc przeciw synowi vmysł nieprzyiácielski, dla bluźnierstwa przeciw Bachusowi, wespół y z siostrámi, Ino y Autonoe, ná Pentheusá sie tyką swoią, ktora chmieliną winną zieloną obewiniona byłá, rzuciłá... OvOtwWPrzem 133.
  • – Naprzod dobrzy Kátholicy máią się strzec iáko naybárziey konwersácyiey z heretykámi/ żeby się od nich bluźnierstwá/ y niedowiárstwá nie vczyli/ słucháiąc ich mow swowolnych y niezbożnych. StarKaz II, 54.
  • – Alboli też z tákiemi bierzesz Pána vsty/ ktore w niebo bluźnierstwy twymi podnosisz? BanHist 116.
  • – ... gdzie przedtym było brzydkie bluźnierstwo Aryáńskie Chrystusá Páná y Mátki iego Przenáświętszey/ teraz się tu służbá Páńska porządnie odpráwuie. PruszczKlejn 34.
  • – Cięszkim y sromotnym drzewem krzyżowym náwálony/ á w ostátku ná tymże w oczach niezliczone[go] ták z postronnych y obcych národow/ iáko z domowych Krolestwá Zydowskiego powiátow y miást zebranego ludu/ cále nágo ná wysokiey gorze przy głośnych vrągániách/ plęsách/ náśmiewiskách/ bluźnierstwách/ uszczypkách/ pośrzod tychże łotrow obieszony. BujnDroga 325.
  • – Ey czás porzucić mylnym bogom czynic śluby, A práwemu wyrządzáć Bogu pokłon luby Bo aczkolwiekeś grzeszył wszytek czas przed Bogiem, Gdyś go ták wiele rázy bluznierstwem lzył srogiem, [...] Iednák w nieogárnioney ku grzesznym miłości Iego, nietracę zwykłey bynaymniey dufności, Ze cie, gdy się náwrocisz, do swoiey przypuści Łáski... DamKuligKról 179.
  • – 9. A jeżeliby zachodziły skargi,z ktorychby się pokazało bluźnierstwo przeciwko Bogu i obrządkom Kościoła ś. katolickiego, przeciw miastu i panom ekonomom, bunty, zdrady, kryminał, cudzołostwo, kradzież znaczna, ranienie, postrzelenie człowieka, sukcesje wszelkie, z takowemi sprawami jako najprędzej panom ekonomom teraźniejszym i na potym będącym szołtys lub bejzecerowie o tym dawali znać. OrdPoznKutrz 261.
  • – Bluznierstwo. Låsterung. un blasphéme. T III 61.
Przenośnie
  • Ták niezwyciężone woysko Sędziego nawyzszego poydzie pod rozmáitemi chorągwiámi: konni pod chorągwią złotą dobrodzieystw wziętych: pieszy pod chorągwią czarną grzechow popełnionych: strzelcy poydą zá czerwoną chorągwią bluźnierstw/ ktoremi strzeláne było niebo.BirkNiedz 8
2. »obraza, potwarz, ubliżenie, przekleństwo skierowane przeciw człowiekowi«
  • – ... wylęgli was oni piekielni krucy/ Luter z Kálwinem/ Hus z Zwingliuszem/ co zá dziw żeście się porwali do bluźnierstw ná Pány wásze/ ponieważeście wprzod porwáli się ná Bogá sámego przez sekty przeklęte wásze... BirkNagr 51.
Użycia metajęzykowe
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: DA
Data ostatniej modyfikacji: 18.04.2023