ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SXVI, L (XVII-XVIII), SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, Kn, T

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				braha
	D.				brahy
	B.				brahę
	N.				brahą
	Ms.				brasze
					bradzie

Etymologia

rus. braha

Znaczenia

1. »wywar pozostały po pędzeniu wódki albo piwa, używany jako pokarm dla trzody i bydła«

– I głód przymusił, żeś zadnieprską brachę I rozbebłaną pijał sałamachę. MorszAUtwKuk 55.
– Ma sroga śmierć, aleć ma i grób swoje strachy: Żeby nas świnie, z młota doszedszy i z brahy, Nie wyryły, a potem nie zjadły w ostatku. PotNagKuk I 441.
– Woli bowiem [człowiek] bráhę pić, z świniámi pospołu, Niż słodką Ambrozyą, z Anioły u stołu. Gorsza ieśli go wrzączą, nápoić po brásze Siarką, rozkaże, w piekle, Bábilońskiey Swásze. PotPocz 163.
– Michał Badiak służył w drogi czas we dworze pół roka, którego gwałtem wzięto, lubo pańszczyzna z domu jego bywała należyta, bo matka z siostrą jego będąc wdową odbywała, a on darmo służył, bo mu nie dano, głód cierpiał, brahę pił, praetendit za to najmniej złp. 20. PretChłopRzecz 16.

2. »napój z jęczmienia«

– Nieprzystoynie tedy ci czynią/ ktorzy zá Dioskorydowym y Gálenowym zdániem piwo gánią/ y vżywánia ie[go] zákázuią/ gdyż nie o tákim piwie [jak polskie] oni [starożytni] rozumieli/ ále o Bradzie/ ktorą Zythum ábo Curmi zwáli. SyrZiel 944.
– Bráhá Jęczmienna. Rozdział 22. Curmi, [et] Corma. Był drugi napoy w zwyczáiu stárodawnemu wieku/ Curmi rzeczony/ ktory sie nam podobáło Bráchą názwáć. Ten także z Jęczmieniá czyniono/ y częstokroć do trunku miásto winá vżywano. SyrZiel 985.
– Miedzy tym trunkiem ktory Curma Łácinnicy y z Grekámi miánuią/ my bráhą/ á miedzy wysszey pomienionym piwem ięczmiennym/ ktore Zythum zowią/ nie mász iney roznice żadney/ tylko w wárzeniu/ gdyż z iedney oboie máteryey bywáią... SyrZiel 985.
– Marszczy brwi, głową trzęsie ociec jezuita, Kiedy po brewijarzu moje fraszki czyta: Jakby się brahy napił kto po kanarseku. PotFrasz2Kuk II 280.

Przenośnie

Z żytá/ dla vbogich ludzi/ pospolity trunek. BYwa niegdzie trunek prosty z żytá czyniony/ dla tych ktorzy nie przemogą ná piwo/ ábo ná wino. [...] Ták będziesz miał Bráhę osobliwą dla ludzi vbogich.SyrZiel 919

Znaczenia niepewne

1. albo 2.:

– Item kto iest podległy tey chorobie ma mieć áperturę ná ręce. Item kąpieli z Lagru álbo z bráchy pomocne bywáią. PromMed 107.
– ... tákże kąpiel Lágrowa, álbo bráchá skuteczne są [na ischias]... CompMed 463.
– ... ktorey nie więcey brac ma z Miasta tak od Mieszczan Iako od Zydow tylo po gr. 40 od Waru Piwa Jako tez y od Brahy Jedney od Partikularzow zas po Wsiach będących podług dawnego Zwyczaiu... SapADiar 82.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

BRAHA