Pobieranie

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

PL EN
ELEKTRONICZNY SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO XVII I XVIII WIEKU
znajdź hasła
wyszukiwanie zaawansowane
A
B
C
Ć
D
E
F
G
H
I
J
K
L
Ł
M
N
O
Ó
P
R
S
Ś
T
U
V
W
X
Y
Z
Ź
Ż

*CHOROBA

rzecz.
ż
W TRAKCIE OPRACOWANIA
Wersja do druku Jak cytować
Harvard Biuletyn PTJ bibtex CSL-JSON
Notowanie w słownikach
Słowniki nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1610
Formy gramatyczne
liczba pojedyncza
D.   choroby
B.   chorobę
N.   chorobą
Ms.   chorobie
liczba mnoga
Ms.   chorobach
Znaczenia
»zły stan zdrowia«
  • – Przyidą potym do niego ci co go doglądali w iego chorobie. PasPam 77.
  • – Zachoway mię Boze raz w zyciu moim takiey Choroby. PasPam 78v.
  • – Niech będzie Imię iego Przenayswiętsze pochwalone na Wieki. Pokornie Supplikuiąc że by nas w kozdych afflikcyach a osobliwie w chorobach z Swoiey Oycowskiey niewypuszczał opieki. PasPam 281.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • biodrowa choroba:
  • choroba artetyczna:
  • żółta choroba:
    • – Zołtą chorobę spądza násławszy go [taszniku] w obuw/ tak żeby pod bossemi nogámi był. SyrZiel 1213.
  • chorobą złożonym (być):
    • »leżeć w łóżku z powodu choroby«
    • – Iuzęm się y w tym Rektyfikował ze ia tą Chorobą złozony. PasPam 279v.
  • z choroby powstać:
    • »wyzdrowieć«
    • – Zasiadszy wkole siedzą iakoby z choroby powstali nic niemowiąc Zaden do zadnego. PasPam 232.
  • w chorobę powpadać:
    • »zachorować«
    • – Drudzy tez y prawdziwie w chorobę powpadali z przelęknienia. PasPam 231v-232.
  • łożna choroba (sz. zm.):
    • »epidemia, zaraza«
    • – Tam idąc zaraziłęm się łozną chorobą. PasPam 78.
    • – Tu we wsi Ptaszkowei zagajone jest prawo wielkie rugowe, które od lat kilkunastu nie było sadzone, krom tak rok zagajone, niedokonczone przez dopusczenie boże chorob łoznich nawiedzenie [...]. KsPtaszUl 562.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń
Ustabilizowane połączenia wyrazowe

  • padająca choroba:
    • »padaczka (?)«
    • – Wino Piołynowe ábo Piołynek [...] Pádáiącey chorobie.Páráliżu. Szláku y powietrzem náruszonym służy, używaiąc go, od tego wszytkiego záchowuie, piiąc y nácieraiąc nim. SyrZiel 352-253.
  • med. biedrzna choroba:
    • »ischias, ból«
    • – Ischiatica passio, Biedrzna chorobá, Denna niemoc, ábo Dna, to iest dárcie ábo łupánie stáwu vdowego od kości biodrowey. UrsOss 16.
    • – Scyátyká/ dná/ biedrzna chorobá/ łupánie w stáwiech biodrowych. Ischias [...] Ischiadicus dolor [...] Coxendicum morbus [...] Coxarius morbus [...] Coxendicis arthritis. Kn 986.
    • – biedrzna choroba. das Hüfft-Weh. siatique. T III 42.
    • – Scyatyka, biedrzna choroba. das Hüft-Weh. siatique; goute qui vient aux hanches. T III 1999.
  • blada choroba:
    • – Nie dosyć było, że i wojny krwawe, Blade choroby, głody niełaskawe [...] Króciły nam wiek bez tego nieżyzny, Żeś i ty naszym latom, brzydkie ziele, Musiało kresu uszczerbić tak wiele. MorszAUtwKuk 355-356.
  • miesięczna choroba białogłowska:
    • »miesiączka«
    • – Miesięczną chorobę białogłowską/ nád przyrodzenie záwściągnioną/ wzbudza/ y potężnie wywodzi/ z winem go vżywaiąc [korzeń fiołkowy]. SyrZiel 7.
    • – Liście z látorostkámi swymi wárzone w winie/ á w trunku używáne/ miesięczną chorobę białogłowską/ wzbudza. SyrZiel 483.
    • – Według czego notowáć potrzebá, że krew miesięczna w białogłowie nic inszego nie iest, tylko zbytny aliment [...] A zowie się miesięczną chorobą białogłowską, dla tego, że płynie káżdego miesiącá ná mniey raz, gdy białogłowa w sposobnym wieku iest. AlbSekr 28.
  • białogłowska zwyczajna choroba:
    • »miesiączka«
    • – Ludziom podeszłego wieku w suchotach iedno iest zyłę, co grob otworzyć. Przeciwnym sposobem, ieżeli suchoty z zatamowanego cieczenia z nosa, lub z piersi hemoroidow, lub zatrzymania białogłowskiey zwyczayney choroby się wszczęły, y do ostatniego stopnia nieprzyszły z niemałym pożytkiem krew się puszcza. BeimJelMed 186-187.
  • białogłowska choroba:
    • »miesiączka«
    • – Są y leśne śliwy [...] záżywáią ich pospolicie ná zstánowienie biegunki y białogłowskiey choroby [...]. HercBan 56.
Związki frazeologiczne

  • po chorobę gdzie chodzić:
    • – Co/ nié pytáiąc/ vt Day mi co/ v. Cokolwiék. Loco particulae co/ Poloni vsurpant multas alias, vt Dyáskáś tám miał czynić: Kátá ty wiesz: i. co ty wiesz. Kát mi po niem/ i. co mi po niem. Po chorobęś tám chodził/ i. po coś [...]. Kn 85.
  • w chorobę powpadać:
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

  • – Wielkie Bogáctwo/ wierna miłość/ cięszka chorobá/ y zránione sumnienie/ nie mogą być zátáione. RysProv XVII, 7.
Więcej cytatów w Korpusie Barokowym 
Autorzy: SPas
Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2019