ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (ciężki, ciężek), SWil (ciężki), SJP (ciężki)

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?), SW (?)

Formy gramatyczne

stopień równy

lp	M.	m	cieżki \|\| ciężki
		ż	ciężka \|\| cieżka
	D.	ż	ciężkiej
	B.	ż	ciężką
		n	ciężkie
	N.	m	cieżkim \|\| ciężkim
	Ms.	ż	ciężkiej
		n	ciężkim
lm	M.	nmos	cieżkie \|\| ciężkie
	D.		ciężkich
	B.	nmos	ciężkie
	Ms.		ciężkich

stopień najwyższy

lp	D.	n	najcięższego
lm	M.	nmos	najcięższe
	B.	nmos	najcięższe \|\| najcieższe
	Ms.		najcięższych

Znaczenia

1. »mający wysoką wagę«

2. »trudny do zniesienia, uciążliwy«

– Nietakiec nasze miało bydz rozstanie Nie z takim zalem cięszkim pozegnanie. PasPam 51.
– Rok Panski 1660. Day Panie Boze Zaczęlismy tam ze w Mosinach gdzie [...] nas postawiono było na całą zimę po tak cięszkich pracach y tak dalekiey za Baltyckie morze Expedycyiey. PasPam 78v.
– Podczas tak cięszkiey zimy przychodzi ruszac woysko. PasPam 79.
– Cieszki to iest wprawdzie na Chorągiew naszę klimakter, Dwoch razem tey Matce tak dobrych pozbywać Synow. PasPam 85.
– Przyznam się że by mi cięszką musiała przynieść konfuzyią na mnie prostaka włozona od Officera mego Prowincyia. PasPam 85v.
– Gdzie tedy szło Lewe Skrzydło y Corpus to tam mieli cięszką przeprawę. PasPam 93v.
– Iuzes my tedy rozumieli ze po owych tak cięszkich pracach przyidzięmy na wytchnienie. PasPam 111.
– Boc Matka kozda gdy się iey przebierze chleba nagdadza zwyczaynie dzieciom swoim, dobrym opbiadem y zatrzymane Sniadanie Tak że im cięszym nieda Labefactari [osłabnąć] głodem. PasPam 116v.
– Powiesz że by to Generoso pectori [szlachetnemu sercu] cięszki musiał bydz affront. PasPam 135v.
– Cięszki to zaprawdę Stanowi Senatorskiemu uwazam Paroxyzm kiedy go [...] zdraycami Oyczyzny nazywaią. PasPam 140.
– Sama Stymulowała mię Cnota. Dla ktorey iako mi było by tez nacieszsze ponosic przykrosci. PasPam 147v.
– Ty ich Sąm przesladuiesz y wcięszkie podaiesz więzienie. PasPam 196v.
– Za naszego Bogu mąmy dziękować Czarnieckiego ktoremu wewszystkich okazyiach tak łaskawey uzyczył Protekcyiey że go z cięszkich terminow swoią zawsze dźwigał ręką. PasPam 205.
– Ludzie orali y siali w ten czas kiedy naycięszsze bywaią mrozy. PasPam 258.
– Wkozdych nay cięszszych Potrzebach do niego [sc. dzierżawcy] naypoufalszy nad innyvh Rekurs. PasPam 284v.

Związki frazeologiczne

ciężka rzecz (sz. zm.):

3. »poważny, wielki«

– Obadwa się z tak cięszkich Szwankow wyleczyli. PasPam 84.
– Lubosmy wszyscy rozumieli że potak cięszkim pokaleczeniu iuz tez obmierzi sobie woynę, ale nic to. PasPam 86v.
– Na Rezystencyią tak cięszkim impetem [zam. impetom] Nieprzyiacielskim. Iuz nie garzci zhukanego Woyska [...] trzeba było na Sukurs. PasPam 133v.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

ciężki grzech:

– Za Nayswiętszy Maiestat y Matki iego wylana kropla krwie bynaycięszsze wszystkie obmyie grzechy. PasPam 58.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

gorączka ciężka:

– Gorączká cięszka/ wiélka. Causodes [...]. Ardens febris [...]. Flagrans febris [...] Acuta febris, vehemens [...]. Intentio febris. Kn 202.

Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa

– Wielkie Bogáctwo/ wierna miłość/ cięszka chorobá/ y zránione sumnienie/ nie mogą być zátáione. RysProv XVII, 7.

– Táiemny ból cięższy. KnAd 1152.

– Ciężka boleść/ gdy się chce ieść/ ieszcze cięższa/ kiedy iedzą á nie dádzą. RysProv 16.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Podhasła

Formy gramatyczne

Najwcześniejsze poświadczenie:

1618

Znaczenia

»jest trudne do zniesienia«

– Znośna to byłá/ y nie wielkie dźiwy/ Ze krwie/ y moiey prágnął máiętnośći: Ale że szczypał żywot moy uczćiwy/ To byłá ćiężka/ to były żáłośći. TasKochGoff 93.
~ Już to na ćiebie, Myszko, moia śiostro, Tę niefortunę znieść potrzeba ostrą. Mysz sarnie wierna, i wszystkim życzliwa, Mowi: byłabym ia nader szczęśliwa, Gdybym pomogła naszey przyiaćiołce, Ale to ćiężka; nie ser to na połce Gryść, w śieći sarnę niebogę ratować: Lecz dla miłego trzeba hazardować. JabłEzop 22.
~ odpowiem: ná to Bog nam pomocą będźie, y praca twoia; nie trudno ći o sposob, tylko pomysl, bo pomnę że się tu iuż nie ieden tak salwował, końie tylko trzy, dla mnie, Klaryny y Ciebie pogotowiu miec trzebá; á to nayćięższa! UrfeRubJanAwan 168.
– To náycięższa, że Synow trzech Saulowych pádło Ná placu, tu też serce żołnierstwu upâdło. DrużZbiór 73.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CIĘŻKI

CIĘŻKA