ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SStp (cug, cog, cok), SWil (cug), SW (cug), SJP (cug)

Nienotowany w słownikach:
SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?)

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	B.			uż. nżyw.	cug
	Ms.				cugu

liczba mnoga

	M.			uż. nosob.	cugi
	D.				cugów

Etymologia

niem. Zug

Znaczenia

»zaprzęg wielokonny składający się z koni jednej maści«

Nienowina to krolom tego Swiata W pomyslnym szczęsciu przepędziwszy Lata Stracic koronę orac wołęm w pługu Albo karetę ciągnąc z Szkapą w cugu. PasPam 110.
Wielu mu [sc. królowi] nadano podarunkow karet, Cugow, Obiciow, Sreber y roznych Splendorow. PasPam 233v.
IVż przed dwiemá Niedźielámi iáko wyszły z Dreżná do Polski Cugi y Bágáźie Naiáśnieyszego Krolá I. M. [...]. AwDrez 1.
WYiáchawszy N. Krol I. M. Pan N. M. z Bierzow, 11. Martij rozsadzonymi cugámi, 17 ejusdem w Wárszáwie szczęśliwie stánał [...]. GazWarsz 1701 21V 1 nlb.
Kupiłem tedy zaraz u brata mego pułkownika cug piękny karych koni, barwy piękne posporządzałem i tak, dobrze oporządziwszy się, pojechałem na Wielkanoc do Pobikrów. MatDiar 362.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

poczwórny cug:

Spalił górny promień ziemię i powarzył rolne siemię, gdzie je jedno oracz pługiem za poczwórnym zawarł cugiem. MiasKZbiór 325.
Poczworny cug koni/ poczworne konié. Quadrigae […]. Kn 729.
Dáy wozkięm po powietrzu voźicsię oyczystym, Dáy cugłe oycze, pozwol mi lecem ognistym, Tchnące ognięm poczworne moderowáć cugi. SenBardzTrag 72.
Poczworny cug koni; poczworne konie. ein Zug von vier Pferden. un atelage; quatre chevaux atelez. T III 1428.

poszóstny cug (sz. zm.):

Oby za miękkich jedwabiów towary wrócił się ubiór pradziadów on szary i zaś poszósny rozprzęgli po parze cug roztrucharze. MiasKZbiór 323.
[...] Nuż poszosne Cugi Ieznych poczet długi Co Oćiec ieźdźił/ parą/ czásem Dryą/ To Pan Syn chowa koni Processyą [...]. KochProżnLir 179.
Widziałeś freza na ręce w karocy: Trzeba go było zafasować krócej, Rżał, pląsał, zdobiąc cały cug poszosny, Póki dziesiątej nie dopędził wiosny; I jaki zwyczaj: inszych z sieczką w poły, Onego zawsze obrok czekał goły. PotFrasz1Kuk II 16.
Inaczej za rok cię, Albo prędzej, tak bardzo fortuna odmieni, Niedostatkiem ochudzi, wstydem zarumieni. Że się i sam nie poznasz, i ci, co cię znali, Będą o cię samego ciebie się pytali: Tyś to, co cię niedawno cug woził poszosny? Na jednej się dziś włóczysz hetce środoposnej! PotMorKuk III 39.
Kapito dziurą iednego za drugiem, Zboyćow do siebie wpadaiących, wali, I poszostnym ich do tąd kładzie cugiem, Asz ich gwałt wpadszy, iednego obali [...]. ChrośKon 177.

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

*CUG