ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI (?), Kn (?), T (?), L (?), SWil, SW (?)

Najwcześniejsze poświadczenie: 1605

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				cyrkumstancja
	Ms.				cyrkumstancjej

liczba mnoga

	M.				cyrkumstancje
	D.				cyrkumstancyj
	B.				cyrkumstancje
	Ms.				cyrkumstancjach

Etymologia

łac. circumstantia

Znaczenia

»okoliczność«

– Bywały te czasy, kiedy się te rzeczy w ostrogach i jakoby na wsiadaniu odprawowały ; teraz już trzeba statecznie i z gruntu wszystkie cyrkumstancje opatrzyć, jedno non in ea solemnitate, bo in isto actu ratowania Rzpltej ad rogationem comitialem być może nie tylko civis, ale i cudzoziemiec; zaczem miejsca inszego i czasu ta konsultacja potrzebuje. MowaZamojCz II 472.
– [...] mur Smoleński nie ledáiáki/ iákieg[o] cudzoźiemcy co tu służą/ w ták wielkiey circumstáncyey nie widźieli [...]. OpisSmol Av.
– Przetoż w Niderlandzie uczeni ludzie/ upatrując variationem magneticam/ z tego poczęli przychodzić ad portuum inuestigandorum rationem: acz i to rzecz nie warowna; bo na dwóch miejscach różnych/ i daleko od siebie odległych/ może być jednaka variatio magnetica: przetoż muszą być do tego insze cyrkumstancje przyłączone/ jako longitudo emensi cursus, eleuatio poli. etc. BrożPrzyd 1.
– Tak deklaruię że te wszystkie Cyrkumstacyie na ktore Woysko przysięga to strictius [ściślej] obsorwować [obserwować] będę anizeli kto pod Iuramentem . PasPam 122-122v.
– Sprawiedliwe są y prawie Rzecz moge wielkiego Senatora konsyderacyie Bo y ia sąm gdy bym na tym mieyscu zasiadał pewnie bym W M SCim Pana w podobnych do niesionego Circum stancyiach inaczey niesądził. PasPam 135.
– Nastąpiła mowa oprocederze związkowym pytanie y winszych Cirkumstancyiach. PasPam 150.
– Uwazał tedy krol iako Pąn Rozumny wszystkie Cirkumstancyie dlatego iako nay prędzey zyczył sobie pospieszyć. PasPam 276.
– Wszystkie CyrkumStancyie czynią mię wolnym. PasPam .
– Reguł uniwersalnych w szykowaniu wojska trudno stanowić. Gdyż do cyrkumstancyj miejsca, autoramentu wojska, sposobu wojowania którego narodu, a osobliwie procederu, obrotów, i lokacyj nieprzyjaciela akomodować się powinno. BystrzInfTak L4v.
– Cyrkumstancja pryncypalna sejmu ta była, że naówczas była wojna między królową węgierską cesarzową z jednej a Prusakiem i Francuzem z drugiej strony. MatDiar 235.

Przenośnie

Mowił potym z nami Akt Skruchy y wszystkie Circum Stancyie te co się zachowuią zowemi ktorzy iuz pod miecz idą.PasPam 58

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

CYRKUMSTANCJA