ESJP XVII i XVIII wieku

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

Ta strona przetwarza Twoje dane osobowe takie jak adres IP i używa ciasteczek do przechowywania danych na Twoim urządzeniu.

Z jednej strony ciasteczka używane są w celu zapewnienia poprawnego funkcjonowania serwisu (np. zapamiętywania filtrów wyszukiwania zaawansowanego czy ustawień wybranych w tym okienku). Jeśli nie wyrażasz na nie zgody, opuść tę stronę, gdyż bez nich nie jest ona w stanie poprawnie działać.

Drugim celem jest gromadzenia statystyk odwiedzin oraz analiza zachowania użytkowników w serwisie. Masz wybór, czy zezwolić na wykorzystywanie Twoich danych osobowych w tym celu, czy nie. W celu dokonania wyboru kliknij w odpowiedni przycisk poniżej.

Szczegółowe informacje znajdziesz w Polityce Prywatności.

Wyrażam zgodę na "ciasteczka":
Tylko niezbędne do działania serwisu
Wszystkie (także służące gromadzeniu statystyk odwiedzin)

Notowanie w słownikach

Notowany w słownikach:
Kn, T, L, SWil, SW, SJP

Nienotowany w słownikach:
SStp, SXVI (?)

Najwcześniejsze poświadczenie: 1621-1643

Formy gramatyczne

liczba pojedyncza

	M.				forteca
	D.				fortece
	B.				fortecę
	N.				fortecą
	Ms.				fortecy

liczba mnoga

	D.				fortec
	C.				fortecom
	B.				fortece
	N.				fortecami
	Ms.				fortecach

Etymologia

wł. fortezza

Znaczenia

»warownia, twierdza«

– fortécá/ vide Twierdza. Kn 179.
– Ta zas pomieniona Forteca Fryderyzont [Fryderyzant] tego tu Morza kto[re] Vergit ad Latus Occeani versus Fioniam [styka się z oceanem od strony Fionii] insze zas kąty ma dwa to iest Helsonariam et Cronoburgum [Helsingor i Kronburg] ktore przeciwko sobie directe [na wprost] stoią. PasPam 70.
– Tam między tami [tymi] Fortecami kozdy nawiguiący kłaniać się y prosić musi. PasPam 70v.
– Winszował kurfistrz Woiewodzie tey Szczęsliwosci [...] że Pan Bog Sławną podał Fortecę. PasPam 72v.
– Et interim [a tym czasem] radzono iako sobie postąpic z Fioniią poniewaz Fryderyzent [Fryderyzant] tak potęzna forteca dostała się w ręce nasze. PasPam 72v.
– Forteca to foremna siła by o niey pisać ale że to nie wcudzey Zięmi mało potym opisować bo Siła takich co iey dobrze wiadomi. PasPam 99.
– Szlachty było w tey Fortecy Szlachcianekpostroiło się to od Cudow [...] Niedziw że się tam Moskwa darli gwałtem do owey Fortece. PasPam 99v.
– Wszyscy Magnatowie Z Xięstwa Litewskigo do tey Fortece posprowadzali się byli. PasPam 100.
– Poszliśmy pod wielki Mochilow Biało Ruski ktora forteca iest y wielka y potęzna nad Samym Dnieprem. PasPam 101.
– Pan Donskorunski [Dołgoruki] kwapił bardzo do nas głosy pusciwszy po Fortecach Moskwą osadzonych że by nąm wszędzie zasępowali kiedy będziemy uciekali. PasPam 101v.
– Woysko tedy za tym iako za fortecą iest y ztąd to nazwano Hulaygorod. PasPam 103v.
– Wiedenska Forteca [...] Patrzciesz przez krotkie wedwoch Miesiącach Oblezenie. Iaką poniosła deformitatem [szkodę]. PasPam 259.
– Trzeba zawsze przystępowac [zam. przystępując] pod Fortecę wystrzegać się Stanąc gdzie iest iaki kolwiek Maiak albo krzak. PasPam 275v.
– Fortec kilka potęznych opanowali a przecię to wszystko za naszym powodemżes my na Sobie Trzymali Tatarską [siłę, potęgę]. PasPam 282v.
– Forteca, twierdza [...]. T III 346.

Ustabilizowane połączenia wyrazowe

wziąć fortecę:

– Bez Armaty y piechoty wzioł fortecę. PasPam 61v.

osadzić na fortecy:

– P owey Szczesliwey Wiktoryiey [...] zaraz tam osadził na tey Fortecy Woiewoda kapitana, Wąsowicza z Ludzmi. PasPam 61.

opanować fortecę:

– Turkow po dwa kroć potęznie bili, Obozy z dostatkami pobrali y fortec kilka potęznych Opanowali. PasPam 282v.

atakować fortecę:

– Poszły [...] Woyska [...] szukac Turkow y Niektore Attakować Fortece. PasPam 264.

Przenośnie

Woyska [wojsko] pokazawszy się tylko tym Fortecom poszło daley ku Granicy.PasPam 275v

Więcej cytatów w Korpusie Barokowym

Informacja o "ciasteczkach" i przetwarzaniu danych osobowych

FORTECA